تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 1955
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
پانتۆڵ
دەمەر
قۆپان
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - فارسی
پانتۆڵ
پانتول، پانطول، شَروال.
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - کوردی
پانتۆڵ
شەرواڵ
. [پاتۆڵ، شەڵوار]
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - عارەبی
پانتۆڵ
سِروِل، سِروال.
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
پانتۆڵ
شلوار
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
پانتۆڵ
پاتۆڵ
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
پانتۆڵ
(
بابا
.،
هەورا
)
دەمەرقۆپان
، پاتۆڵێ، (
دەر
.،
ڕەوا
.،
هەر
.،
فە
.،
هەو
)
شەڵوار
، (
هەو
)
ڕۆتک
کە
دوولنگەو
بێ
نێفەک
بێ
. باندۆڵی کاتژمێری
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
پتپتۆک
نوعی
پروانه
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
پتپتۆک
جۆرێ پەپولەی
خاڵدار
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
پتپتۆکە
از
گلهای
قرمز
بهاری
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
پتپتۆکە
گوڵێکی
سووری
سەرە
بەهارە
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
پتۆت
گیایەکی هاوینییە پنجی گەورەیە
تا
دووبستان
بڵند
دەبێ
گەڵایەکانی ووردو چکۆڵەو
خڕن
و شینێکی پڕڕەنگە،
جلک
و
بەنی
پێ
ڕەشدەکەن. ڕەشکی
بە
پتۆتی
داک
ناگاتە
دۆتی
.
پتۆت
گوڵی
بە
تۆپەو
بە
سوور
دەنوێنێ
لەبنەوە
لکان
نادات شیرەکەش و گیایەکەشی
زۆر
تاڵن، شیرەکەی
چەند
جارێکی
لە
چاوی تانەدار
کرێ
چاکی
دەکاتەوە،
تا
ساڵێکیش هەڵدەگیرێ، شیرەکەی بەسەر کڵۆشەکریدا بکرێ و هەڵبگیرێ
باشە
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
پرتۆک
کۆکەرەوەو بڵاوکەرەوەی پیتانی
چاپخانە
. (
سەق
)
ڕندۆڵ
، پارچەی
شڕ
،
کۆنە
،
تیتۆڵ
، پڕتووکاو
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - فارسی
پرتۆکه
ریزه، خورده، جَوذَر.
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - کوردی
پرتۆکه
پرتکه، قرتکه. [ورده، بەش]
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - عارەبی
پرتۆکه
جَزء، ذَرَّة، فِلذَة.
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
پرتۆکە
پرتکە
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
پرۆتۆکۆڵی گۆڕینی کەشوهەوای کیۆتۆ
ئەم
پرۆتۆکۆڵە
لە
ساڵی 1997 لەنێوان
سەرۆکی
وەڵاتانی
جیهان
لە
کیۆتۆی ژاپۆن مۆرکرا بەمەبەستی کەمکردنەوەی
ئەو
گازانەی
کە
دەبنە
هۆی
گەرمبوونی
گۆی
زەوی
.
واتە
چونکە
ئەو
گازانەی
کە
لە
سووتاندنی سووتەمەنییە فوسیلییەکان (
نەوت
و
گاز
و خەڵووزی
بەرد
)
بڵاو
دەبێتەوە دەبتێە
هۆی
گەرمبوون
و گۆڕینی کەشوهەوای
سەرزەوی
،
دەبێ
وەڵاتان
هەوڵ
بدەن
لە
بەکارهێنانی
ئەم
سووتەمەنییانە
کەم
بکەنەوە و ڕووبکەنە وزەی هەتاوی و …
بۆ
پیادەکردنی
ئەم
پرۆتۆکۆڵە دەبوایە
لە
لایەن
ئەو
وەڵاتانەی
کە
55%
ئەم
گازانە
بڵاو
دەکەنەوە،
پەسند
بکرێیە.
مانگی
ژووەنی 2002
لە
لایەن
پانزە
وەڵاتی
یەکیەتی
ئەورووپا
پەسند
کرا
.
هەر
لەو
ساڵەدا
پتر
لە
70
وەڵاتی
جیهان
ئەم
پرۆتۆکۆڵەیان
پەسند
کرد
. ڕەشنووسی کیۆتۆ
داوا
لە
وەڵاتە یەکگرتووەکانی
ئەمریکا
دەکات
لە
قەدەر
بڵاوکردنەوەی 36%
ئەو
گازانە
لە
ساڵی 1990،
بۆ
کەمکردنەوەی
ئەم
گازانە
هەنگاو
بنێت.
کەچی
بەم
حاڵەش، لەنێوان ساڵەکانی 2002ـــ1997 بڵاوکردنەوەی
ئەم
گازانە
لە
ئەمریکا
، نزیکەی 8% زیاتر
بووە
.
ئەمریکا
تەنها
وەڵاتێکە
کە
لەگەڵ
ئەم
ڕەشنووسەدا نەیارە.
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
پرۆتۆکۆڵی گۆڕینی کەشوهەوای کیۆتۆ
پروتکل
تغییر
آب
و هوایی کیوتو
سەرچاوە:
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
پرۆتۆکۆڵی گۆڕینی کەشوهەوای کیۆتۆ
Kyoto Climate Change Protocol
77
78
79
80
81
82
83