تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
تۆل
حەیف (ز)
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
تۆل
سەگێکە کە تووکی کورت بێ (ز)
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
تۆل
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
تۆل
جۆرە تەنراوێکی دەستییە سەوز دەکرێ و دەکرێ بەکاڵا
تۆل
(ڕۆژ) پس، پز، (جەنین)._پڕ: پینگاوتینگ هاتوو، ئاووس. منداڵێکە لە زگی دایکیدا بێ._دار: ئاووس، بەتۆڵ. (باک) تۆڵە. (ئەردە) تەڕ، بەتەنێ نا بەڵکوو لەگەڵ (تەڕبەکار دەبرێ. تەڕو تۆڵ. توولە. جوورە تەنراوێکی دەستییە سەوز دەکرێ و دەکرێتە کەل و پەل. کوڕی لاو. سەگێکە تووکی کورت بێ، توڵە. ژنی چاو لەدەرێ، حیز، قاحپە. سووزانی
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
تۆلاز
کەسێکە هیچ شتێکی پێ نەنگ نەبێ
تۆلاز
(ڕۆژخۆزا.، شکا.، ڕەوا) بزۆز، حالووز، جەربەزە، بۆ نێرەکەران بەکار دەبرێ و جارجارەش بۆ جنێو بۆ گەنجانیش بەکار دەبرێت. (باد) جحێڵ، لاو، گەنج. (باک) گێل، حۆل. چاو لەدەرێ، داوێن پیس._ی (خۆ): گەنجی، لاوی، جحێڵی. (باک) گێلی، حۆلی. (خۆ) گەمەیەکە. (باک) چاو لەدەر ێ بوون، داوێن پیسی
تۆلاشە(ئەردە)
تۆلدان(باک)
تۆڵەئەستاندنەوە. لە باکووردا لەباتی جەژنی نەورۆزی جێژنێکی بەناوی_ دەکەن
تۆلپڕ
ئاووس، زگپڕ، دووگیان._بوون: ئاووس بوون، زگپڕبوون._کردن: ئاووسکردن._ی: ئاووسی
تۆلک(باک)
تۆلە(موک)
تۆل، پس، پز. منداڵێکە لە نێو زگی دایکیدا بێ. جوورە پارچەیێکە، کر، قماش. (باک) توڵەسەگ
تۆلەترش
مام ڕێواس، گیایەکە دەرمانی کرمە
ئانتۆلۆژی
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
تەشتۆلکە
تەشتۆلگە
زڕتۆلە
(باک.): فشە،قەشمەری و گاڵتە بە یەکێکی کردن. بەردی گچکە
سۆسیال کاتۆلیسیزم
Social Catholicism
سۆسیال کاتۆلیسیزم
سوسیال کاتولیسیسم
سۆسیال کاتۆلیسیزم
بریتیە لە بزاوتێکی فیکری کە لە کۆتاییەکانی سەدەی نۆزدە دەستی پێکردووە. ئەم ڕێبازە خەباتی خۆی بە دژی سنعاتیبوون بە شێوازی لیبرالیستی و هاوڕێ لەگەڵ قوتابخانەی تاکگەرایانە هێورتر کردووە. لایەنگرانی ئەم ڕێبازە وێڕای بایەخدانان بە باوەڕە ئایینیەکانی خۆیان، بە بنەمای ڕیفۆرمی کۆمەڵایەتیش بڕوایان هەیە. ئەو کاتۆلیکانەی کە خۆیان بە سۆسیال دەزانن، لە سەدەی نۆزدەوە بە دژی تاکگەرێتی بێسەروبەری کۆمەڵگەی لیبرالی و ئابووری لیبرالی دەست بەکار بوون. ئەم بزاوتە خەباتی خۆی کێشاوەتە ناو کۆمەڵە کرێکارییەکان و بە شێوازی تیۆریک درێژە بە خەبات بەدژی تاکگەرێتی و بێباوەڕی دەدات.
فنتۆلی
(باک.): جوورە تفەنگێکی قوڵەیە
کاپیتۆلاسیۆن
ئەم زاراوە لە وشەی لاتینی capitulare وەرگیراوە و بە مانای پەیمان و گرێبەست و ڕێککەوتن هاتووە کە لە نێوان دەوڵەتاندا دەبەسترێ. بەپێی ئەم پەیمانە ئەگەر هاووەڵاتیانی بێگانە لە قەڵەمڕەوی وەڵاتێکی دیکەدا تاوانێک ئەنجام بدەن، ئەوا دەبێ بکەونە ژێر پارێزگاریی یاساکانی وەڵاتی خۆیان و لە لایەن کۆنسولێک کە نوێنەری ئەو دەوڵەتەیە بۆ دادگە بانگهێشت بکرێن. ئەم جۆرە پەیماننامانە پتر لە لایەن دەوڵەتانی ئەورووپییەوە بەسەر دەوڵەتانی ئاسیایی و ئەفریقایی دائەسەپا. لە ڕاستیدا بیانووی ئەم وەڵاتانە ئەوە بوو کە هاووەڵاتیانی ئەوان لە ڕووی دادوەرییەوە پارێزراو نین و لە لایەن بەرپرسانی ئەو وەڵاتانەوە ناپارێزرێن. بەڵام ئەوان بەم بیانووە دەیانویست بگەنە ئامانجە کۆلۆنیالیستیەکانی خۆیان. لەم سەردەمەدا کاپیتۆلاسیۆن گرنگی خۆی لە دەست داوە و لە لایەن دەوڵەتەکانەوە دژایەتی دەکرێ و وەڵاتانێکی وەک ژاپۆن، تورکیا، میسر و ئێران و چین پووچەڵیان کردۆتەوە.