(تەفر و تووناکردن) دەربەدەرکردن

کەسێکە لە شوێنێک ئاوارە و دەربەدەربووبێ

تەفر، نەبوو، تەرته وەرتە، ئاوارە، دەربەدەر، لەناو چوو، بەرباد، تەرە، توونا._بوون: لەناو چوون، دووابڕان. قڕبوون، قڕان تێکەوتن

تەرتەوەرتەکردن، دووابڕینەوە، قڕان تێخستن، بەبادکردن، داغانکردن، تووناکردن، بەربەدەرکردن

سُتون خَیمه

داری کۆڵەکەی خێوەت و ڕەشماڵ: چادرە کەیان لە سەر نۆ ئەستوندەکانە

کۆڵەکەیەک بووە لە مزگەوتی پێغەمبەر دا لە مەدینە، لە کتێبەکانی سیرەتدا هەیە کەوا پێغەمبەر (د. خ) بەرلەوەی مینبەر و میحراب بۆ مزگەوتەکەی دروست بکا، ئەچوو پاڵی بە کۆڵەکەیەکەوە ئەدا خوتبەی ئەخوێندەوە. پاشان کە مینبەری بۆ مزگەوتەکەی دروست کرد، کۆڵەکەکەی بەجێهێشت. کۆڵەکە دەستی کرد بە زیڕەزیڕ و گریان... پێغەمبەریش چوو باوەشی پیاکرد و دڵی دایەوە.. ئەویش بێدەنگ بوو و لە زیڕەزیڕ کەوت..

کەژاوە و دار و بار و تەختەیی لوختی لەسەر بوختیی
دەناڵێنن لە شەوقی طەیبە وەک ئەستوونی حەننانە

رنگین کمان

«نتـ.» کەوانەیێکی ڕەنگاوڕەنگە «سوور، نارنجی، زەرد، سەوز، عابی، خمی، بنەوش» و کاتێ تیشکی ڕۆژ لە دڵۆپەی باران دەدا و دەشکێتەوە، لە ئاسمان پەیدا دەبێ «تمـ: گمـ. فەرهەنگی مەهاباد- ۴۰» ٭ «کیـ.» پرچی ئایشە و فاتمان، پەلکە زێڕینە، کۆلکە زێڕینە، «بکـ.» کەسکە سۆر. هەسارە زێڕینە، «جنو.» زەڕینە و سیمینە، دێت و کوڕ.

کۆڵەکە زێڕینە، (قوس قزح).

حوققەی فەلەکول ئەطلەس و ئەستوونەیی زێڕین
بێ بییکە بە تارای سەر و ترکەی خەز و واڵا

پەلکەزێڕینە

برباد ،داغان ،پراگنده ،پراشیده ،آواره ،دربدر.

بەرەباد ،تەره ،دەربەدەر ،توونا. [تێکوپێک ،وەیلان.]

مُتَفَرَق ،مُتَفَضض ،مُتَشَعب ،شاذِب ،اَفَاق ،ذوّار.

برباد کردن ،داغان کردن ،پراگنده کردن ،آواره کردن.

بەرباد کردن ،داغان کردن ،توونا کردن ،دەربەدر کردن. [تێکو پێکدان ،وەیلان کردن]

تَفریق ،تَفضیض ،تَبذیر ،اِسراف ،تَغریب ،تَبعید ،تَشذیب ،طَرد.

خانمانە،وەکوو شێوەوئاکاری خانمان.

گیایەکە وەسێوەڕەی دەچێبەڵانگەڵایەکانی ووردترە.

(باک.): دارەزەیتوون

ستون فقرات

موغەرەی پشت، مورکی پشت

vertical, ستوونی

ستوون٬ﺌەستونده٬ چەلەگە ٬ ﺌەستوندە درێژەکانی ڕەشماڵان و ﺌیدیکە ٬هەسوون٬دیرەک٬ کۆڵەکە.