تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
لفترە
[ص ]
(لەفتەرە - leftere)
لۆترانیزم
ڕێبازێکی ئایینی پرۆتستانە کە دەدرێتە پاڵ مارتین لۆتر (1546ــ 1483)، بنیادنەری بزووتنەوەی «ڕیفۆرمی ئایینی» ئەڵمانیا. ڕێبازی لۆتر لەسەر دوو ئەستوون ڕاوەستاوە: یەکەم، تەنیا بەڵگەی بڕواپێکراو کتێبی پیرۆزە واتە ئینجیل. دووهەم، پاکبوونەوە لە گوناح، تەنیا بە هۆی ئیمان و کاری چاکە مەیسەر دەبێت. لۆتر بۆ نزیکایەتی و پێوەندی مرۆڤ بە خواوەند بڕوای بە پێوەندی قەشە و کڵێسە نەبوو. ئەو لە ساڵی 1520 جاڕنامەکەی پاپای کە تێیدا هەڕەشەی وەدەرنان لە کڵێسەی لێکرابوو، سووتاند. لۆتر لایەنگری ئازادی تاکەکەسی و ئازادی ئایینی و بیروڕا بوو. ئەو بەکارهێنانی زەبروزەنگی بۆ بەهێزکزدنی ئایینی بە ناڕەوا دەزانی و بیروباوەڕی بە حاڵەتێکی دەروونی لە قەڵەم دەدا. هەر بۆیە خەڵکانێکی زۆر وەدووی کەوتن و ڕێبازی لۆترانیزمیان بنیاد نا. ئەم ڕێبازە بە هۆی جیاوازی و ناڕەزایی دەربڕین بەرانبەر بە شێوازەکانی ئایینزای کاسۆلیک، بە پرۆتستان ناوبانگیان دەرکرد. پرۆتستانەکان کە بەزۆری لە ڕۆژئاوای ئەورووپا دەژین بیروباوەڕ و ڕەحمەتی خوداوەند بە هۆکاری ڕزگاربوون دەزانن و زۆر پابەندی بیروڕا و ئازادی ئایینن.
لۆترە
(خۆ.):هەڵاتن بە گورگە لۆقە
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
لۆترەوان
کەسێکی تەڵەکەبازە کە قسەی هیچ و پووچی بێ پەردە بکات
لۆترەوان
چەنەباز٬ -ی: جوورە ئاخافتنێکە تیپی هەر ووشەیەی سەرە و بن دەکرێ بۆ ڕاز پەنهان کردن وەکوو: ناچم:چانم٬ ناڕۆم:ڕانۆم.بەقسەی بێ تەرتیب و هەرواییش دەڵێن هەڵییت و پەڵییت
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
لێک پترکردن
مزایەدە. زیادکردنی نرخ
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
لێکترازان
ترازان و جیابوونەوەی دوو شت لەیەک
لەتربردن
تلوخوردن
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
لەتربردن
لەتردان
تلشو خوردن، غَلتیدن، غَاطیدن. (اینوَر و آنوَر شدن)
لەتردان
ڕەت دان. (بەملاولادا کەوتن)
لەتردان
تَرَنُّح، تَصَوُّر، تَخَلُّج، اِکتِتار.
لەتردان
تلوخوردن
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
لەتردان
لەزارترازان
از دهن دررفتن