تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



پووچترین
قرپۆکترین
پیسترین
چەپەڵترین
پێشترین
پێشووترین، بەرترین، نزیکترین
پێشووترین
بەرترین، بەرووترین، پێشترین
پەیمانی ماستریخت
پیمان ماستریخت
پەیمانی ماستریخت
Maastricht Treaty
پەیمانی ماستریخت
ئەم پەیمانە لە لایەن سەرۆکی 12 وەڵاتی ئەندام لە کۆمەڵەی ئابووری ئەورووپا کە بریتی بوون لە: ئەڵمانیا، ئیسپانیا، بریتانیا، ئیتالیا، ئیرلەندا، بەلجیکا، پورتوگال، دانیمارک، فرەنسا، لۆکزامبۆرگ، هۆڵەندا و یۆنان لە دیسەمبەری 1991 لە شاری ماستریختی هۆڵەندا مۆر کرا. مەبەست لەم پەیمانە یەکگرتنی سیاسی و ئابووری ئەورووپا بوو. هەروەها پیادەکردنی سیستەمێکی دراڤی یەکگرتوو، بەڕەسمییەت ناسینی «شارۆمەندیی ئەورووپایی»، هاوکاری گەرمی وەڵاتانی ئەوروپی لە بواری سیاسەتی دەرەکی، ئاسایش، دادوەری و هەموو کاروبارێکی ناوخۆیی هاتە ڕیزی داواکارییەکانی ئەم پەیمانەوە.
ساڵی 1993 خەڵکی دانیمارک ئەم پەیمانەیان پەسند نەکرد. پاش ئەوەی هەندێ زێدەماف و بەڵێنیان بەم وەڵاتە بەخشی، ئینجا خەڵکی ئەم وەڵاتە دەنگی «ئەرێ» یان پێدا. ساڵی 2001 هەر هەمان شت لە بارەی خەڵکی وەڵاتی ئیرلەندای باشووری هاتەگۆڕێ. نەیاریی خەڵکی فەرەنسە و پاشان هۆڵەندا لە ساڵی 2005 لەگەڵ ئەم پەیمانە کە بە دەستووری بنچینەیی ئەورووپا ناوبراوە، نیگەرانییەکی گەورەی لەمەڕ چەسپاندنی ئەم دەستوورە هێناوەتە گۆڕێ و یەکیەتی ئەورووپا تووشی ئاریشە دەکات. پەسند نەکردنی دەستووری یەکیەتی ئەورووپا لە وەڵاتێکی وەک فرەنسێ کە ڕۆڵێکی سەرەکی هەیە لەم یەکیەتیەدا بووە هۆی دواخستنی پڕۆسەی ڕاپرسی ئەم قانوونە. بەپێی بەرنامەی داڕێژراوی یەکیەتی ئەورووپا، بڕیار بوو تا مانگی حەوتی 2006 دەستوورەکە لە هەر 25 ئەندامی یەکیەتی بکەوێتە بەر ڕاپرسییەوە و لەسەرەتای ساڵی 2007 لە تەواوی ئەورووپا جێبەجێ بکرێت بەڵام بەم بۆنەوە دواکەوتووە.
چاترین
باشترین، قنجترین، چاکترین
چاکترین
چاترین، باشترین، خاسترین، قەنجترین، چێترین، سەرپەڕ
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
چتریان
[ا ]
(چەترییان - çetrîyan)
جۆرە روەکێکن کە گوڵەکانیان وەکو چەترە، وەک: گێزەر.
ڤەتریسکاندن
رمانیدن
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
کافەتریا
[ا. مر ]
(کافی تیریا – kafitiriya)
کافتریا، شوێنی خواردن و خواردنەوه.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
کمترین
[ص. ت ]
(کەمتەرین - kemterîn)
کەمترین.
کێمترین
کەمترین.
یەکترین
یکدیگر
یەکترین
یەکتر، ئێکتر
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دیفتری
[ا. فر ]
(دیفتیری - diftiri)
ملەخره.
ئێستری ماچە
(نت.) ئێستری مێ. ئێستری ماچە ئاووس نابێ.
ئێستری نێرەکی
(نت.) ئێستری نێر. ئەرێ ئێسترێکی نێرەکی باشتان پێ شک نایە بۆ فرۆشتن.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئەستری
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئەستری
جۆرە درەختێکە گوڵی وەک خەزێم وایە
ئەستری
[[ستـ: ئەسترە]]
«نا.»، «بکـ.» وەچێکی ڕەقی کورتی نووک تیژە کە هەندێ گیا و گۆڵ «گوێنی، وشترخۆرە و...» دەری دەکەن. ٭دڕک، دڕوو، ستری. هس.: ئوسترە.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
انگشتر، انگشتری
[ا ]
(ئەنگوشتەر، ئەنگوشتەری - enguşter, enguşterî)
موستیلە، کلکەوانە.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
باتری
[ا ]
(باتری - batrî)
پاتری، پیل.
باتری
پیلی چراگاز و ترۆمبیل
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
باکتری
[ا ]
(باکتری - baktirî)
میکرۆب، بەکتریا.
بتری
بُطری، شیشه، مینا.
بتری
شیشه.(شیشە و پیاڵە) [بوتڵ، بوتری]
بتری
قِنّینَة، قارُرَة، ناجُود.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
بستری
[ص. ن ]
(بیستەری - bisterî)
نەخۆش، نەخۆشی له جێگەدا کەوتوو.