بڕوانە: قەڵەمتەراش

قلمتراش
نعلبند

قەڵەمبڕ
سمتراش، ناڵبەند: ژمالێ دنێ ئاش، ژسەنحەتێ قەلمتراش/ ژمێران مێری کۆنە، لپێش و نەلەپاش

تلوخوردن
راه کج کردن باربر برای علف

تل خواردن
لادانی بارەبەر لە ڕێگە بۆ لەوەڕ

مذهب لوتری

Lutheranism

ڕێبازێکی ئایینی پرۆتستانە کە دەدرێتە پاڵ مارتین لۆتر (1546ــ 1483)، بنیادنەری بزووتنەوەی «ڕیفۆرمی ئایینی» ئەڵمانیا. ڕێبازی لۆتر لەسەر دوو ئەستوون ڕاوەستاوە: یەکەم، تەنیا بەڵگەی بڕواپێکراو کتێبی پیرۆزە واتە ئینجیل. دووهەم، پاکبوونەوە لە گوناح، تەنیا بە هۆی ئیمان و کاری چاکە مەیسەر دەبێت. لۆتر بۆ نزیکایەتی و پێوەندی مرۆڤ بە خواوەند بڕوای بە پێوەندی قەشە و کڵێسە نەبوو. ئەو لە ساڵی 1520 جاڕنامەکەی پاپای کە تێیدا هەڕەشەی وەدەرنان لە کڵێسەی لێکرابوو، سووتاند. لۆتر لایەنگری ئازادی تاکەکەسی و ئازادی ئایینی و بیروڕا بوو. ئەو بەکارهێنانی زەبروزەنگی بۆ بەهێزکزدنی ئایینی بە ناڕەوا دەزانی و بیروباوەڕی بە حاڵەتێکی دەروونی لە قەڵەم دەدا. هەر بۆیە خەڵکانێکی زۆر وەدووی کەوتن و ڕێبازی لۆترانیزمیان بنیاد نا. ئەم ڕێبازە بە هۆی جیاوازی و ناڕەزایی دەربڕین بەرانبەر بە شێوازەکانی ئایینزای کاسۆلیک، بە پرۆتستان ناوبانگیان دەرکرد. پرۆتستانەکان کە بەزۆری لە ڕۆژئاوای ئەورووپا دەژین بیروباوەڕ و ڕەحمەتی خوداوەند بە هۆکاری ڕزگاربوون دەزانن و زۆر پابەندی بیروڕا و ئازادی ئایینن.

ترازان و جیابوونەوەی دوو شت لەیەک

از دهن دررفتن

لە دم ترازان

(موتەرادیف - muteradif)

هاوڕیز، شتێک لە دوای شتێکی ترەوە بێ، لە زمانا بە وشەێن هاوماناو هاومەبەستی یەکدی دەگوترێ.

(میترالیووز - mitralîyûz)

مەترەلۆز، شەست تیر.

آتشبار

ئاگر بار، شێستیر، ڕەشاش

(میتراژ - mitraj)

لەمەتردان، ئەندازەگیری بەمەتر.

(موتەراکیب - muterakib)

کەڵەکبوو، کەڵەکەبووی لەسەر یەک،

(موتەراکیم - muterakim)

تۆپەڵبوو، کۆمەڵ.

(موسته‌راھ - musterah)

ئاودەست خانە.

(میترائیسم - mîtra᾿ism)

خۆشەویستی پەروەری، میهرپەروەری.