آماده

حازر و ئامادە

بریتییە لە نیازی کردنی کارێک

بەدەسەوەبوون

لاوازبوون و بەناوداچوونی نەخۆش

دانی شتێک بەیەکێک لە ڕووی زۆر یا فروفێڵ لێ کردنەوە

تسلیم کردن

تەسمیل کردن، تەسلیم کرن، دانەدەست

«مست. مت.» 1- تەسلیم کردنی کەسێک که پەنای بردبێته بەر کەسێکی تر. به غەنیمەتەکەی:: قەت باوەڕ مەکەن به دەستمانەوه بدا. تێبــ.ینی: ئەم وشەیه زیاتر بۆ کەسانێکی له ترسی حکومەت خۆیان شاردبێتەوه، بەکار دە هێندرێ. 2- تەسلیم کردنی هەر شتێک به کەسێکی تر:: زۆر گیان سەخته ڕوح به دەستەوه نادا به دەستییەوه نەدەدا به زۆر لێمان ئەستاند.

دانەدەست، دانی چتێک بە یەکێک لە ڕووی زۆرداری یا فێڵ و فەرەجەوە: کابرا پیاو کوژەکەی دا بەدەستەوە. لاوازبوون و لەکەمی دان: فیسارەکەس بەم نەخۆشییە داویە بە دەستەوە

«مست. مت.» 1-- هەلگرتنی شتێک به دەست به جۆرێکی وا کە دیار بێ:: چەمەدانێکی به دەستەوه گرتبوو دەچوو بۆ گاڕاژ، کاغەزێکی شڕی زەردی به دەستەوه گرتبوو هەر تاوەناتاوێ دەیگووت: ئەوەتا بەڵگەی تاوانت. پا شان بۆم دەرکەوت «خەونامەی سەید ئەحمەدی مەدینه» یه. 2- «مج.» شتێک کردنه بەهانه بۆ کردن یا نەکردنی کارێک:: ژیر کردنی منداڵەکەی به دەستەوه گرتووه و خۆ ده هیچ کارێکی دیکه ناگەیێنێ.

«ست.» 1- خاوەن زۆر و توانست «مقتدر». 2- کەسێکی قسەی بڕوا، پیاوێ که لای خەڵک، لێپرسراوانی دەوڵەت و ئیدارەکانی قسەی بخوا.

خاوەن، دەسەڵات

دمِ دست بودن. (اسباب مثلاً.)

دَر دَست بودن، نَزدیک بودن. (کار مثلاً.)

گیریان. (پاچەکەها بەدەسەو، بێڵەکەگیریاگه.) [لەکاردابوون (ی ئامرازێک.)]

نەزیکبوون. (زەمانەوەنەکەها بەدەسەو، جل بڕانەکە نزیکەو بووگه.) [وەخت گەیشتن(ی کارێک.)]

فِي شُغُلٍ، بَینَ الاَیدي.

قَریبُ المَوعِد، قَرِیبُ الحُصُول، قَریبُ الوُصُول.

آماده