تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



کوتانن بەیەکا
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
کڵاوەی بەیاخ
کڵاوەی بەیاخ
اَژدَر
کڵاوەی بەیاخ
[بەشی سەرەوەی ئاڵا]
کڵاوەی بەیاخ
قُبَّهُ اللِواء
کڵاوەی بەیداخ
(ئەردە.): ئاسنێکی لووت تیژە بەسەری ئاڵای دادەکەن
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
کەین و بەین
تەگبیر و ڕازێکە کە بکرێ لەناو چەند کەسێکدا بۆ کردنی کارێک بەپەنهانی
کەین و بەین
پیلان ٬ فڕوفڕڵداخ٬ ڕەتم٬ پچەپچ٬ قومەقوم٬ قەمسئوون٬ تەگبیر٬ تەگبیر و ڕازێکە ٬ کە بە نهێنی لە نێوانی چەند کەسێکیدا بکرێ بۆ کردنی کارێک. هاتووچۆ٬ بێنەوبەستە ٬ ئاشنایی٬ دۆستایەتی
گەردوگەڵای بەیان
آغاز پگاه، بامداد، دُم گرگ.
گەردوگەڵای بەیان
دەمدەمای بەیان، تاریک و ڕۆشن، گورگ و مێش. [کازیوە، گەردوگوڵی بەیانی، ڕووناکی پێش مەلابانگدان.]
گەردوگەڵای بەیان
فَلَق، صُبح کاذب.
سەرچاوە: نالی
* مامۆستا شێخ بابەڕەسووڵی عەبابەیلێ ئەیگێڕایەوە کەوا بیستوویە لەناو فەقێ موستەعیدەکانی شێخەوڵای خەرپانیدا تا موفتیی زەهاویی لە مەجلیسدا بووبێ مەلایاسینی تەشاری مافی قسەکردنی نەبوە و، مەلا یاسین له مەجلیسدا بووبێ مەلا یووسفی تەوێڵەیی مافی قسە کردنی نەبوە و، تا مەلا یووسفیش له مەجلسیدا بووبێ نالییی مافی قسەکردنی نەبوە، واتە
نالییی پلەی چوارەمی بووە لەناویانا. لەوانەیە ئەم بەیتی « حەربا » یەش پەیوەندێکی بەم مەسەلەیەوە هەبێ، هەروەها لەوانەیه پارچە شیعری « ئەحوەلی تەفرەقە نەظەر..» یش، وەک له شوێنی خۆیدا ئیشارەتمان بۆ کرد، لایەکی ئەم مەسەلەیەمان بۆ ڕوون بکاتەوە.

نەییری ئەعظەم وەها تاوی دەدا وەک مەنجەنیق
بۆ دەوامی ڕۆژپەرستیی جەمعی حەربای دێتە ناو
بەربەیار(موک)
زەوییەکە بەبێ شیوکردنەوەی بچێنرێ، (موک) بەروبوو
بەربەیان
تاریک و ڕوون، شەوەکی، هەوەڵی ڕۆژێ
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
بەرەبەیان
بەرەبەیان
بەربەیان، بولێڵەی بەیان
بەرەبەیان
[[1 به‌ر + 3- ئه/2+ 2- به یان ] ]
«نت.» 1- کاتی یەکەمین ڕووناکایی ڕۆژ تاریکایی شەو دادەدڕێ. * شەبەقی. 2- «مج.» سەر ەتای دەست پێکردنی گە لێ شت:: باپیرانی نەتەوەی کورد لە بەرەبەیانی دێریکا له کوردستان بووه.
بەرەبەیان
شەوەکی، دەمەدەمی بەیانی
جبەیی(ڕۆژ)
جوورە قاپووتێکی شووانانە تا ئەژنۆیانە، شووان و جووتێران لەبن قاپووتەکەیەوە لەبەر دەکەن
زوربەیی
بڕوانە:زوربەیەتی
زوربەیەتی
زۆرترینی، زۆربەیی
ساکەبەیار
بەیارێکە سادەو ساکاربێ
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
سبەینان
دەمەدەمی بەیانیان .
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
سبەینیان
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
سبەینێ
ڕۆژی پاش ئەو ڕۆژەی کە تێیدایت .