تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
بیت
[ا.ع ]
(بەیت - beyt)
بەیتی شعر، خانوو، ماڵ.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
بیت الحرام
[ا.ع ]
(بەیتول هەرام - beytul heram)
کەعبه، بۆیه پێی گوتراوه بەیتول حەرام، چونکه چوونه ناوی له گاوران حەرام بووه.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
بیت الحزن
[ا.ع ]
(بەیتول حوزن - beytul huzn)
ماڵی بەخەمو پەژاره.
سەرچاوە: نالی
بیت الحزن
خەفەتخانە، دڵ.

ڕۆشنیی دیدە بە ئینسانە، کە موژدەی قەدەمت
ڕۆشنیی دیدەیی غەمدیدەیی ) بيت الحَزَنە (
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
بیت العتیق
[ا.ع ]
(بەیتول ئەتیغ - beytuletîx)
ماڵی کۆن، ماڵی ئازاد، ماڵی کەعبه که کۆنترین پەرستگەیه.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
بیت العنکبوت
[ا.ع ]
(بەیتول ئەنکەبوت - beytul enkebût)
داوی جاڵجاڵۆکه که هێمایه بۆ سستی و بێ سەباتی، تەونی داپیرۆشک.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
بیت الغزل
[ا.ع ]
(بەیتول غەزەل - beytul xezel)
شابەیتی غەزەل.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
بیت القصیده
[ا.ع ]
(بەیتول غەسیده - beytul xesîde)
شابەیتی چامه، ئەو بەیتەیه که مەبەستی شاعیر دەنوێنێ.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
بیت الله
[ا.ع ]
(بەیتوڵلاه - beytullah)
خانەی خوا، ماڵی خوا، کابه، کەعبه.
سەرچاوە: نالی
بیت اللە
ماڵی خوا، کەعبە، مەککە.

بۆ جیواری حەق لە هەر جێ صیدقی نیییەت کافییە
من لە (بیت اللە) ئینشەڵڵا (بأذن اللە) دەڕۆم
بەیتولقەسیده (بیت القصیده)
تک، بهین چامه.
بەیتولقەسیده (بیت القصیده)
تەڵ. [بێ¬هارتا، باشترین دێڕی هۆنراره.]
بەیتولقەسیده (بیت القصیده)
عُقر، بَیتُ القَصیِدة.
بەیتولموقەددەس (بیت المقدَس)
هَخت، هوخت، هوخ، دژهوخت، دژهُخت، گُنگدژ.
بەیتولموقەددەس (بیت المقدَس)
تۆوشەلیم، ئوروشلیم. [قودس]
بەیتولموقەددەس (بیت المقدَس)
بَیتُ المُقَدَّس، اُرشَلیم. [اورشلیم]
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
شاه بیت
[ا.مر ]
(شاە بەیت - șahbeyt)
شابەیت، بەیتێ کە لە هەموو بەیتەکانی غەزەل یان قەسیدە باشترو رەوانتر بێ.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
بیتاب
[ص ]
(بیتاب - bîtab)
بێ تاقەت، بێ ئۆقره، نەسرەوتوو.
بیتاقە
بڵیت، بتاقە، پەتە
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
بیتوته
[مص. ل. ع ]
(بەیتوته - beytûte)
مانەوەی شەو، شەونشینی، بەسەربردنی شەو له شوێنێ.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
بیتووتە
مەردوومی بێ کەسی بێ پارە
بابیتی
بڕوانە: بابێتی
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دوبیتی
[ا. مر]
(دوو بەیتی - dubeyti)
دوو بەیتی، چوارینه.
دۆبیتە
(شکا.): ڕەواقی هەنگووینی
لابیتە
چوبدست شخم زن
بیلچه گیاه کنی
لابیتە
داردەستی جۆتیار لە شوو بڕین دا کە سەرێکی کلکە بزمار و سەرێکی پیشکانە، مەساسە
پیشکانی گیاکەنی
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
لەبیتاندن
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
لەبیتین
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
کبیتک
[ا ]
(كوبەیتەک - kubeytek)
ئامێرێکه بەرداشی پێ تیژ دەکرێتەوه.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دبیت
[ا ]
(ده بیت - debit)
جوره خامەکیکی سادەیه که زیاتر بو ئەستەری جل به کار دی.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
تثبیت
[مص. ع ]
(تەسبیت - tesbît)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
تربیت
[مص. ع ]
(تەربیەت - terbîyet)
پەروەرده کردن، تەربێت دان، فێرکردنی ئەدەب و ئه-خلاق، هەڤووت.
تەبیت
پزشک ،بجشک.
تەبیت
دەردناس ،دەرمانزان ،دەرماندەر ،دەرمانکەر. [پزیشک]
تەبیت
طَبیب ،نِقرس.
سەرچاوە: نالی
ثابیت
ڕەنگی نەچێتەوە.

دەست لە خوێنم مەدە، ئالوودە مەکە دامەنی پاک
خوێنی من ثابیتە، باطیل نییە وەک ڕەنگی خەنە
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
جاذبیت
[مص.ع ]
(جازیبییه ت - cazibîyet)
دلبه ری, دڵداری, ئاشقێنی, هێزی راکێشان, وه کو موگناتیس.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
ربوبیت
[مص. جع ]
(روبوبییه ت - rubûbîyet)
په روه ردگاری، خوایه تی.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
عروبیت
[مص.ع ]
(ئورووبیت - urûbet)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
عصبیت
[ا.ع ]
(ئەسەبییەت - esebȋyyet)
پەرۆشی و پابەندی له رادەبەدەر بۆ شتێک یان کەسێک یان نەتەوەیەک.
قرنابیت
گیایەکە بە تۆو دەچێنرێت نێرتکەکەی دەکرێتە ناو ترشیات و دەشکرێتە چێشت
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
مبیت
[ا.ع ]
(مەبیت - mebît)
ماڵ، خەوتنگە، ژووری نووستن، شوێنی خەوتن.
ناوبیت
(کە.ڕۆژ.): تابووت٬ ناشریین
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ڕەبیت
گیاندار یا گیایەکە کە خێرا پێ بگا