تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



قلێ بلێ
مُشَوَّش
قلێ بلێ
سخنان نامفهوم
قلێ بلێ
قلی بلی٬ تێکەڵاو٬ شێواو
پێ بلقانی(هەو)
جوورە گەمەیێکی منداڵانەیە
پێ بلقە(دزە)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
چرخ بلند
[ا. مر ]
(چەرخی بولەند - çerxi bulend)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
چشم بلبل
[ا. مر ]
(چەشم بول بول - çeşm bulbul)
چاوی بولبول، جۆرە قوماشێکی بە خاڵی وردە وەکو چاوی بولبول.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
چشم بلبلی
[ا. مر ]
(چەشم بول بولی - çeşm bulbulî)
جۆرە لۆبیایەکە.
کلک بلک
(فە.): قامکی شادە
بایبلکه
[[٣-با/١+ئیلكه]]
«نت.» «سیەگوڵی گیایەکی دڕکاوییه «گۆیا - کەڵەوی - یه»، پاییزان له گیایەکه دەبێتەوه و به شکڵی «گۆ» یەکی پچووک که هەمووی هەودا هەودای باریکە و لە ناوکێکی ڕەقی وەکوو ئاڵقە هەڵچەقیون بە دەشت و چۆڵاندا بڵاو د بێتەوه *«مک.» پشیله پاییزه، پەپووله پاییزه. «سیهباویلکه، باویلێ. «هل.» پشیلۆکه، گەورەگله. «سن.» شەلەمین کەره.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
آبلە
[ا ]
(ئابلە - able)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
آبلە فرنگی
[ا ]
(ئابلە فەرەنگی - able ferengî)
ئەو تلۆقانەی بەهۆی نەخۆشی سیفلیسەوە لەسەر پێستی بەدەن پەیدا دەبن.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
آبلە کوب
[ا - ص ]
(ئابلە کووب - able kûb)
ئەو کەسەی خەڵکی دژی ئاوڵە دەکوتێ.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
آبلە کوبی
[ا - مص ]
(ئابلەکوبی - able kubî)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
آبلەگاوی
[ا ]
(ئابلە گاڤی - able gavî)
ئاوڵەی چێڵ و گایان.
ئیبلیس
[[عا. لە یۆنانی وەرگرتووە: دیابۆلۆس= درۆزن، دووزمان]]
(نا.) ١- شەیتان. ٢- (مج.) آ) ئەو کەسەی بە فێڵ و درۆ و دەلەسە خەڵکی هەڵخەڵەتێنێ. ب) پیاوی زیرەک و زۆرزان کە زیرەکی خۆی زیاتر بۆ خراپە دەکاردەکا.
ئەبلووقە
ئابلووقە
ئەبلە
اَبله
ئەبلە
نەفام و تێنەگەیشتوو
ئەبلە
[[=عا.: ابلە]]
«سـ.» ئەقڵ سووک، بێ ئەقڵ، تێنەگەیشتوو. ٭حۆل، دەبەنگ، گێژ، نەزان، نەفام. «مەنعی سووتانم دەکا ئەبلە لە عەشقی تەلعەتت» «چۆن نەسووتێم ئەو بە ئاگر، من بە بارێ نەوتەوە» «ئەدەب: بەشیر مشیر_١٠٦»
ئەبلە خەرج
«ستـ.» «مکـ.» کەسێکی پووڵی خۆی بە بێ جێ خەرج دەکا، دەست بڵاو: ئەوەندەی ئەبلە خەرجی کرد تا وا ڕووت و ڕەجاڵ بوو. تێبــ.ینی: هەر دوو کەرتی ئەم وشەیە عەڕەبین، بەڵام شێوەی تەرکیب، جێگەی بەکار هێنان و مەعنای کوردییە و لە عەڕەبیدا هیچ مانایەک نابەخشێ.
ئەبلە ڕەنج
«ستـ.» حاڵی کەسێکی لەبەر تێ نەگەیشتوویی زەحمەتی بە خۆڕایی دەڕوا٭ڕەنج بە خەسار.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
ابلاس
[ع - مص ]
(ئیبلاس - iblas)
بێ ئومێدبوون، خەمبار بوون.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
ابلاغ
[ع - مص - م ]
(ئیبلاغ - iblax)
گەیاندن، گەیاندنی نامە یان پەیام بە کەسێک.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
ابلغ
[ع - ص - ت ]
(ئەبلەغ - eblex)
ڕەوانتر، بەزوانتر، رەوانبێژتر.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
ابلق
[ع - ص ]
(ئەبلەغ - eblex)
بەڵەک، هەر شتێ دوو رەنگ بێ، بە تایبەتی رەش و سپی، ئەبڵەقی عەرەبی لە بەڵەکەوە وەرگیراوە، بازگ.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
ابلوج
[ا ]
(ئەبلوج - eblûc)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
ابلوک
[ص ]
(ئەبلوک - eblûk)
بەڵەک، دوو رەنگ، دوو روو.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
ابلک
[ص ]
(ئەبلەک - eblek)