تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



بریانی
[[بریان+2-ئی]]
«نت.» 1- مریشک، قه لەموون. بەرخ و مەڕ که ناوزگیان پڕکرابێ له برینج و بادام و بەهارات و کشمیش و... و../. و له ڕۆنا سوور کرابنەوه. 2- گۆشتێ که دەگەڵ پیواز و ڕۆن کرابێته ناو دیزه و «پاش نان کردن» خرابێتە تەندوورەوه «ئێستا فڕنیش» و لەسەر خۆ پیشابێ. 3- مەڕ یا بەرخ و.... و... که بەساغی به شیشەوه کرابن و دوور و نێزیکی ئاگرێکی خۆش ڕابگیرێن و بە هەوای ئاگرەکە ببرژێن. 4- «مک.»، «مج.» چەوەندری له تەنوورا پیشاو. تێبــ.- 1» دەنگی «ی» ی هەندێ وشەەی ئاوێستایی له قۆناغەکانی دوایی گەشەکردنیانا بوونه «ج» : 1- «سن.» یەڤه»، «په» یەڤ= جۆ. ئێستاش بن لەهجەی هەورامی «یەو» و به «جۆ» دەڵێن. وشەی «جەژن، جێژن.» ی کوردی له «یەسنه» ی ئاوێستایی به مانای عیبادەت و پەر ستن پەیدا بووه. 3- «یایاتووک» ی پەهلەوی له کوردی ئیمڕۆدا بۆته جادوو. ب» له زمانی پەهلە ویدا «برێج، برێز» بە تەندوورگوتراوه «تم:پفا، فره، ل- «8» و «بریجەن، برێزن» سوێنەیەکه «تاوەی گل و کوو معین نووسیویه» نانی لەسەر دەبێژن» تر: فەرهەنگ معین، ج، 1ل-518». ج» جا ئەگەر بێتوو ئەو دەستوورەی کە دەنگی «ی» ی ئاوێستایی له قۆناغی دوایی «پەهلەوی، کوردی» دا بۆته «ج» لەبەر چاو ڕابگرین و له «برێج» و «برێجەن» ورد ببینەوه بۆمان هەیه بڵەین که ئەسڵی ئەو وشە پەهلەوییانه له قۆناغی ئەوێستاییدا «برێ -ی» و «برێ یەن» بووه و بۆمان دەردەکەوێ که وشەەی «بریانی» شکڵی ئاوێستایی خۆی ڕاگرتووه و لەو کاتەدا به مانای «تەندووری» یا ئەو شتەی لە تەنوورا دەپیشێندرێ گوتراوه و پاشان ئەو مانایەی بۆ پەیدابووه که له سەرەوه باسمان کردن.
بریانی
نێوزگی مریشک، یا قەلەموونەو یا بەرخی پڕدەکەن لە برنج و کشمیش و بادام و لە نێو مەنجەڵیدا دەیکوڵێنن. گۆشتی برژاو یا سوورکراوەوە
بریانەوە
وەکوو برایان. ئاواڵانە، دۆستانە، خزمانە
بریاگ
بُرده، بُردەشده.
بریاگ
[براو]
بریاگ
مُذهَب، مَذهوبٌ به.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
بریتی
شتێکە کە لە جیاتی شتێکی تر بێ
بریتی
البدیل
بریتی
Substitute
بریتی
هێمای بە واتا: کینایە
پوختەی، دەکاتە: چوار و چوار برێتییە لە هەشت
باتی، جیاتی
بریتی بوون له
شامل بوون، پێکهاتن له... تێبــ.- که دەڵەین فڵانە شت بریتییه له فیسارە شت مەبەست ئەوەیە کە «فڵان» ەکە لە «فیسار» ەکە دروست بووە و پێکهاتووە. کتێبــ. بریتییە لە چەند لاپەڕه کاغەزێ مەبەستێکی لەسەر چاپکرابێ و جزوبەند کرابێ و بەرگی تێ گێرابێ.
بریتی دانان
الابدال
بریتی دانان
Substitution
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
بریجن
[ا ]
(بەریجەن - berîcen)
تەنور، کوانو، وچاخ.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
بریخە
بەریەخەیە کە بۆ قایمی لە دیوی ناوەوە دەدرێ بەیەخەی کراسدا
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
بریخە
بریخە
بریقە. یەخەیەکە بۆ قایمی دیوی ژوورەوەی ئێخەی کراسی دەدروێ
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
برید
[ع. ا ]
(بەرید - berîd)
پۆسته، پۆستەبەر، قاسید، تەتەر.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
بریدن
[مص. م ]
(بوریدەن - burîden)