تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
برد
[ا ]
(بورد - burd)
قازانج، براوەی گەمەی قومار، بوردی تفەنگ.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
برد
[ا - ع ]
(بەرد - berd)
برد
بُرد، گُلّەرَس. (بُرد تفنگ مثلاً.)
برد
بُرد، بُردَن، پیش رفت.
برد
ڕوین. [ تیراوێژ (بۆ نموونه: تیراوێژی تفەنگ.)]
برد
بردنەوه. (برد و باخت ) [قازانج لە قوماردا یا سەرکەوتن لە کایەدا.]
برد
مَسِیر، مَنزِل.
برد
غَلَبَة، اِحرام، تَحریم، رِبح.
سەرچاوە: نالی
برد
بەرد، بەرابەری دار. ئەشگونجێ تێکڕای (بردە) به مەعنا (بەر دیهی) بێ، واتە

دَرٌونِی لِدارِ الـ (شّارَزُورِ) وَ بَرْدِهِ
کَفْرْمِیسْکٍ کَرْمٍ اِلی آوِ سَرْدِهِ
سەرچاوە: نالی
برد العجوز
برجی پیرەژن، چەند ڕۆژێکە لە دواڕۆژەکانی زستان، هەوایان تیا زۆر سارد ئەبێ.

(بَرْدُ العَجوز) ەیێکی کە نەیبوو بە غەیری بەرد
دنیا ئەمە چ ڕەنگە، چ بێنێکە دایەوە!
برد(باک)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
جان برد
[ا.مص ]
(جان بورد - canburd)
ڕزگار بوون, رزگاری له مردن.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دارو برد
[ا. مر ]
(داروبه رد - daruberd)
شەر، هه راو ئاژاوه، گیرودار، که روفەر.
دەس و برد
(ئەردە): دەست وبرد، زرنگی، قۆچاخی
بردن
«مست. مت.» شتێ یا کەسێ لە جێگای خۆ هەڵگرتن و دوورخستنەوەی:: بەیانی تا دێم ئەم مێزه لەم ژووره لابەرن. خۆزگه ئەم کاربەدەسته خراپەیان لادەبرد.
بردنەوه
«مست. مت.» ١- گێڕانەوەی شتێکی لە شوێنێکەوه برابێته جێگایەک بۆ جێگەی پێشوووی:: ئەم کتێبــ.ه بەرەوە بۆ کتێبــ.خانه. ئەم ڕادیۆیەی ماڵی شاباز بۆچی نابەنەوه. دوێنێ هاتن بردیانەوه.
به بووک بردن
«مست. مت.»، «کن.» جنێوه و کەسێکی ئەم قسەیەی پێ دەگوترێ وەکوو پێی بڵێن «ژنه و به مێردی دەدەن» وایه.
تێ بردن
«مست. مت.» ١- داخڵ کردنی شتێ دە شتێکی دیکەی هاوجنسی خۆی. ٢- لەناو بردن، وون کردن.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دست بردار
[ص. فا ]
(دەست بەردار - dest berdar)
وازهینەر، دەست هەلگر.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
دل بردن
[مص. م ]
(دیل بوردەن - dil burden)
لێ بردن
«مست. مت.» ١-شتێک بەزۆر دە شتێک پە ستاوتن. تێبــ. ـ ئەم مەسدەره زیاتر بۆ حاڵەتی تایبەتی جووت بوونی نێرومێی گیانداران بەکار دێت. ٢- شتێک لەدەست کەسێ دەر خستن بەزۆر، یا بە دزی و.... تێبــ.- بەکارهێنانی ئەم مەسدەره بەم مانایه زۆر کەمه و زیاتر بۆ گاڵتە دەگووترێ و مەبەست مانای یەکەمیێ:: گۆچانەکەشیان لێ برد.
ڕا بردن
«مست. لا.»،«مک.» تێپەڕین، گوزەر کردن.
ئاوڕوو بردن
«مستـ. متـ.» تم: ئابڕوو بردن.
ئاڵ بردنەوە
مرگ طفل یا مادر بوسیله آل
ئاڵ بردنەوە
مردنی زەیستان یان کۆرپەی ساوا بە دەست جنۆکەی ئاڵەوە
ئاڵ بردنەوە
[[٢- ئاڵ + بردنەوە]]
«مستـ. لا.» مردنی ژنی زەییستان یا منداڵەکەی، لە دوای زالی لە چەند ڕۆژێ.: ئاڵ بردییەوە، شەوارەی بۆ بگرن با ئاڵ نەیباتەوە.
ئاڵ بردنەوە
با بردوو
[[با + بردوو]]
(سمف.)، (مج.) هەر شتێکی لەدەس دەرچووبێ.
با بردەڵە
[[با بردوو + ئەڵە]]
(سمف.)، (مک.) ١- هەر شتێکی سووکەڵەی با بتوانێ ڕایڕفێنێ. ٢- (مج.) ئینسانیی بێ تاقەت و کزەڵووکە. ((منیش با بردەڵەی بەر گێژەڵووکەم + دەمێک لەو قووڵکە، تاوێک لەو چڵووکەم))، (هێمن). تێبــ.- لەم وشەیەدا (و)ی ئاخری (بابردوو) دەگەڵ (ئە(ی سەرەتای (ئەڵە) تێک هەڵدەنگووتوون و (ئە)یەکە (و)یەکەی داپۆشیوە و لەناوی بردووە.
بار بردن
[[بار + بردن]]
(مست. لا.) پەیدابوونی توانایی لە وڵاغێکدا بۆ ئەوەی باری لێبندرێ. ئەم ئێسترە بار نابا (توانایی هەڵگرتنی باری نییە، یا ناکرێ- لەبەر هەر هۆیەک بێ- باری لێبندرێ). *بار هەڵگرتن.
باز بردن
جَستن، جَهیدن، جیستن، چُنبیدن، کُنبیدن، سیستن، خیززَدن، گُنبَد زَدَن، تُندبور، تُندیور، پریدن.
باز بردن
پەڕین، قەڵبازبردن. [قەڵەلبازکردن]