تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: شیرینی نوێ
أخذ أو امسك بخِناقِهِ
أمسك تبلابیبه / یەخەی گرت. دەستی نایە (بینی. بینە قاقای).
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
بخ
[ع ]
(بەخ - bex)
وشەیە بۆ ستایش و دەربڕینی خۆشحاڵی یان ئافەرین، بەه.. بەه.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
بَخّ
رَشّ / ئاوپرژاندن. ئاوڕشێن.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
بَخّ الماءَ
رَشَّهُ / ئاوی پرژان. ئاوڕشێنی کرد.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
بَخّ في النوم
غَطّ فی النوم. شَخَرَ / پرخانی. پرخەی هات.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
بَخٍ. بَخٍ. بَخٍ. مَرَصَ
ئافەرین. زۆرباشە. ئافەرم.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
بخِلاف كذا. على خلاف كذا
عَكس / پێچەوانە. بە پێچەوانەی.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
شَقّ الصُبخُ
طَلَع. بَزَغَ / ڕۆژ بووەوە. سپێدەی دا.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
طَبخُ الطعام
سەرچاوە: شیرینی نوێ
طَبخُ الطعام مَطبوخ
خواردنی لێنراو. چێشت. ئاش. شیو.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
غرفة الطَبخ
مطبَخ / ژووری چێشت لێنان. موبەق.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
لِبخَة
كِمادَة / پەتاو شەڵتەی گەرمی سەر زام و ئازار.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
مِبخَرَة
مِجمَرَةُ البُخوُر / ئاگردانی بوخورد. بوخورد دان.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
مِبخَرَة
جهاز التطیر بالبُخار / ئامێری خاوێن کردن بە هەڵم. هەڵمێنەر.
بخواز
[[٢-ب/٢+خواز (خواستن)]]
«سفا،» حاڵی کەسێکی زۆر داوای شت لە خە ڵکی بکات * خوازەڵۆک.
بخوور
[[عا.]]
«نا.» هەر ماددەیەکی بەسەر ئاگرەوه بکرێ و بۆن و بەرامەی خۆش بڵاوبکاتەوه. تێبــ.- ١» لە کوردەواری ئە سپەندەر، کوندر، وشەی وشە و مە ستەکی باوه. ب» لە ئەدەبیات و چیرۆک و داستاناندا «عوود» و «عەمبەر» و «میشک» وەکوو بخوور باسکراون. ج» ئێستا هەندێ ماددەی بۆنخۆش بە چیلکه پێوە دە لکێنن و ئاگری پێوە دەنێن * بخورد، بخوور، بو غرد.
بخووردان
«نت.» دەفرێکی تایبەتییه، زەمانی پێشوو له دیو ەخانی پاتشایان و ئەمیر و گەورەپیاوان دایان دەنا و بخووریان تێدا دەسووتاند.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
أخذ أو امسك بخِناقِهِ
أمسك تبلابیبه / یەخەی گرت. دەستی نایە (بینی. بینە قاقای).
سەرچاوە: شیرینی نوێ
أخَذَ بخاطره
عَزّاه / سەرخۆشی لێکرد. دڵی دایەوە. دڵخۆشی دایەوە.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
أطلَقَ يَدَهُ بِخَير
فَتَحَها / دەستی خێر و چاکەی کردەوە.
ئاخۆران بخوران
«نتـ.، متـ.»، «سیمـ.» ١- چلۆنایەتێ ئیشی کەسێ، وڵاتێ یا ئیدارە و ڕێکخراوێک کە هیچی بەسەر هیچەوە نەبێ. ٢- پشێوی و بەربەشۆیی ٣- کەس ئاگا لە کەس نەبوون. ٤- هەر کەسە بۆ خۆ بوون * «مکـ.» ئاخوران زاخوران.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئاخۆران و بخۆران
پشێوی و ئاشووب لە وڵاتدا
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
ائینە بخت
[ا ]
(ئاینەی بەخت - aîney bext)
ئاوێنەی بەخت، ئەو ئاوێنەیەی کە لە کۆڕی ژن مارە کردندا رووبەڕووی بووک دادەنرێ.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
اخَذَ بخاطِره
عَزّاه / سەرەخۆشی لێکرد. دڵی دایەوە. دڵخۆشی دایەوە.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
بَخّاخ. بَخّاخَة
رَشّاش / ئاوپرژێن. گوڵاوپرژێن. پرژێن.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
بخار
[ا - ع ]
(بوخار - buxar)
سەرچاوە: شیرینی نوێ
بُخار
دُخّان السوائل الساخنة / هەڵم.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
بخاری
[ص - ن - ا ]
(بوخاری - buxarî)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
بخاری
[ص.ن ]
(بوخاری - buxarî)
خەڵکی بوخارا، بوخارایی.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
بخال
[ص - ع ]
(بەخخال - bexxal)
بەخیل، پیسکە، رەزیل، دەستنوقاو، رژد، چروک، حەسوود، چاوچنۆک.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
بخت
[ا ]
(بەخت - bext)
بەخت، شانس، یەغباڵ.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
بَخت
سەرچاوە: شیرینی نوێ
بَخَّتِ السماءُ
أمطرت رَذاذاً / ڕشێنەی کرد. نمەیەک باری.
سەرچاوە: شیرینی نوێ
بَختَرَك تَبَحتَرَ. مَشي مَشيَة المنكبر
بەفیزەوە ئەڕۆی. خۆی بائەدا. بە کەش و فشەوە ئەڕوا.