تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



باش کردن
[[باش/١ +كردن]]
١- (مست. مت.) گۆڕینی حاڵی شتێک، کارێک یا کەسێ لە هەر بابەتێکەوە بێ، لە خراپی ڕا بەرەو چاکی: حوکمی زاتی (ئۆتۆنۆمی) لە کوردستانی عێڕاق، حاڵی نەتەوەی کورد باس دەکا. یاسای چاک کردنی کشتوکاڵ ژیانی جووتیاران باش دەکا. ٢-(مصت. لا،) ئەنجام دان یا نەدانی کارێک کە بە لای کەسێکەوە ئەوەی کراوە مەسڵەحەت بووە.: باشت کرد وەڵامت نەدایەوە دەنا لێتان دەبوو بە شەڕ. باشت کردووە سەر لێدا ئەگینا گلەیی نەدەبڕاوە.
١-باش
[[؟]]
(س.) ١-سروشتی چاکە لەشتی یا کەسێکدا.: پیاوێکی باش، قەڵەمەکەت باش نانووسێ، باشت نەکرد تووڕەبووی. *چاک، قنج. (بک.) قەنج، (جنو.) خاس،خوو. ٢-(مج.) زۆر، گەلێک.: دوێنێ چوینە باخی ئاشی ترێی باشمان خوارد. خەڵکێکی باش هاتبوونە سەر قەبران.
٢-باش
[[= تۆ= سەر]]
سەرۆک، گەورە. تێبــ. - ئەم وشەیە لەپێش یێمەوە و لە دوایی دەگەڵ وشەی کوردی تەرکیب دەبێ و مانای (سەرۆ ک و گەورە) یان لێ زیاد دەکات.: باشچاوەش، تاجر باشی، باش دەوڵەمەنی شار.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
باش
باش
سَر، بزرگ (پنجەباشی ).(بەاین معنی ترکی است.)
باش
خاس. [چاک]
باش
سر، گەوره. [سەرۆک (بەم مانایە وشەیەکی تورکیه.)]
باش
طَیِّب، حَسَن، عَبقَری.
باش
رَأس، رَئیس.
باش
چاک، چا، چێ، زیخ، خاس، قەنج، نەهیتە._بوون: چاک و خاس بوون._کردن: چاک و قەنج کردن. ساخ، خۆش، لەش ساخ. ڕۆژباش، شەوباش و ئیتر: واتا ئەو کاتانەت بە خۆشی و ساخی بەسەردا ڕابری. لە باشقاڵان کورتکراوەتەوە بۆ سەرچاوەکانی ناو ئەم فەرهەنگە
باش بوون
[ [باش / 1+ بوون]]
(مصت. لا،) ١-گۆڕانی حاڵی شتێ یا کارێ لە خراپی ڕا بۆ چاکی: ئێستا دنیا زۆر باش بووە جاران کێ د ەیوێرا بەم ڕێگایانەدا بڕوات. ٢-بەرەو چاک بوونەوە یا هەر چاک بوونەوەی کەسێکی نەخۆش: دوور لەگیانت حەمەی کوڕم دوێنێ زۆر نە خۆش بوو بەڵام شوکر ئیمڕۆ باش بووە.
باش قەپان
نوعی مار
باش قەپان
جۆرە مارێکی زەردی ئاماڵ سوور
باش و بووش
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
باش و بۆشی
دەست بڵاوی و ماڵ بەفیڕۆدان
باش و بۆشی
ولخرجی
باش و بۆشی
دەسبڵاوی، ماڵ بە فیڕۆدان
باشتر
[[باش/١ + تر]]
(صت.) ١-حاڵی هەر شتێکی یان هەر کەسێکی لە لانی چاکییەوە بەسەر هاوچەشنی خۆیدا بێ،: قەڵەمەکەی لەئی ئەستی باشتر دەنووسێ. *چاتر، چاکت. قنجتر، خاستر، (جنو). خوو تر. ٢-حاڵی هەر شتێ یا کەسێ کە بۆ کەسێ یا بۆ کارێ لە هاوچەشنێکی خۆی زیاتر دەست بدا: هۆو قاتە شینەی ئەوهالیان بۆ تۆ باشترە.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
آبدار، آبدار باشی
[ا - فا ]
(ئابدار، ئابدار باشی - abdar, abdar başî)
ئاشپەز باشی
آشپزباشی، میرآش.
ئاشپەز باشی
ئاشچی باشی. [سەردەستەی چێشتلێنەران].
ئاشپەز باشی
رئیس الطبخ، امیرالطبخ.
ئاشچی باشی
آشپزباشی، میرآش.
ئاشچی باشی
ئاشپەزباشی. [سەردەستەی چێشتلێنەران].
ئاشچی باشی
رئیس الطبخ، امیرالطبخ.
ئیلچی باشی
ایلچی باشی، سرایلچی.
ئیلچی باشی
سەرئێلچی. [سەرباڵوێز]
ئیلچی باشی
سفیرکبیر.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
باشار
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
باشار
باشار
چار، چاره، گُزیر، گُزیره.
باشار
چار. [دەربردن، خۆڕاگرتن]
باشار
عِلاج، مُقاومَة، مُعارضَة.
باشار
چارە، دەرەقەت، تووانایی، ژیان._کردن: چارە کردن، دەرەقەت هاتن._ ناکرێ: چارە ناکرێ
باشار کردن
[[تۆ: باشر + كر]]
(مصت. مت.) دەرەقەت هاتن، دەروەست هاتن. چارەپێکران (کارێ یا کەسێ.:ئیمپریالیزم بەهەموو هێزیەوە باشری خەباتی مللەتان ناکا. هەر چەند ئەم پەلە تووتنە بژار دەکەین باشاری گیاکەڵە ناکرێ. «... سوڵتانی ئەستەمبووڵێ دەسەری کردووم بەفەرشێکی، سەد کەسم هێناوە کەس باشاری ناکا...» (تحف ،، ب١، ل - ٣٨٧).