تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 210
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئاردەبارە
ئاردێکە
خاوەند
باراش
بەخۆشی
خۆی
دەیدا
بە
ئاشەوان
و
بۆی
قووڵکە
دەکات
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
ئاوبارە
هەڵاڵەی
هەنگ
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
ئاوبارە
جۆگەیەکی گەورەیە
لە
ڕۆژئاوای
شاری
سلێمانییەوە
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
ئاوبارە
ئاوێکە
کە
لە
بەرزییەکەوە ببرێ
بۆ
بەرزییەکی
تر
بە
هۆی
لەوح
یا
تەنەکەوە
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - فارسی
ئاوبارە
مایە
. (مایەی
انگبین
کە
زنبور
از
گل
ها
مت
گیرد.)
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - فارسی
ئاوبارە
بند
،
چل
،
ورغ
، درغ،
برغ
، برغاب، بندوغ، دارغ،
وارغ
،
دلنگ
، بندگاه، بندگە. (بندآب)
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - کوردی
ئاوبارە
[شیلە (
ئەو
شیلەیەی
کە
هەنگ
لە
گوڵانی دەمژێت.)]
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - کوردی
ئاوبارە
بەنگە
،
بنەبەنگە
. [بەست، بەنداو]
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - عارەبی
ئاوبارە
مجاج
،
مجاج
النحل.
سەرچاوە:
مەردۆخ کوردی - عارەبی
ئاوبارە
حاجور،
سد
.
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
ئاوبارە
قنطره
شیره
گل
که
زنبور
می
مکد
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
ئاوبارە
داری
درێژ
و
ئەستوور
کۆڵدراو
کە
بۆ
پەڕاندنەوەی
ئاو
بە
سەر
کەنداڵیدا دەکێشن و دەبێتە
جۆگە
،
قەمتەرە
ئەو
شیرەی
کە
هەنگ
لە
گوڵانی دەمژێ و دەیکاتە
هەنگوین
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاوبارە
[[ئاو/١+ بار + ئە/١]]
(نت.) پلووسکێکی گەورەیە،
لە
دار
یا
تەنەکە
و
ئەو
جوورە شتانە
دروست
دەکرێ
،
بە
سەر
(
شیو
)
یا
شوێنێکی نزما
کە
کەوتبێتە
نێو
کێڵگەوە
ڕایەڵ
دەکری و
ئاو
لە
بەرێکەوە دەباتە
ئەو
بەر
بۆ
کشتوکاڵ
. *
قەمتەرە
. تێبــ.- آ) ئەمەی
لە
سەرەوە
باس
کرا
، شکڵی
ئەم
دوایانەی
دروست
کردنی (ئاوبارە)یە
کە
کەرەستەی
نوێ
پەیدا
بووە
،
دەشێ
لە
ڕابردوودا (
شیو
)
یا
شوێنە نزمەکەیان
بە
پانایی
پێویست
پڕکردبێتەوە،
بە
خۆڵ
یا
ئیشکە
کەڵەک
دیواریەکان هەڵچنی
بێ
،
تا
هاتۆتە ئاستی زەویەکان و
ئەوجار
جۆگەیان
بە
سەردا
کێشابێ. ب) ئەسڵی کەرتی دووەمی
ئەم
وشەیە (بارە)ش
دوو
ڕێی دەچێتێ: یەکەمیان
ئەوەیە
کە
لە
(ڤەرە)ی ئاوێستایی
بە
مەعنای (
شوێن
،
جێگا
) وەرگیرابێ
کە
(
وار
) ئێستاش
لە
لەهجەی باکووریدا (تم: ژابا-٤٢٩) و
لە
(هەوار)ە ناوەندیشدا
بەم
مانایە
بەرچاو
دەکەوێ.
یاخۆ
لە
(ڤارە)ی ئاوێستایی
کە
(بارە، باروو)ی
فارسی
لێ
کەوتۆتەوە
بە
مانای (
دیوار
،
قەڵا
) (تم:
معین
.
فەرهەنگ
، ج١-٤٥١) و
لە
(
دیوار
)ی کوردیشدا دەبیندرێ،
ئەگەر
ڕاستی
بۆ
چووبم
ئەوا
مانای وشەکە دەکاتە (دیواری
ئاو
، جێگای
ئاو
). دووەمیشیان
ئەوەیە
کە
کەرتی (بارە)
لە
ئەسڵا (
بوارە
)
بێ
و دەنگی (و) کەوتبێ،
لەم
حاڵەتەدا مانای وشەکە دەبێتە بواردنی
ئاو
، پەڕاندنەوەی
ئاو
...
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاوبارە
[[؟]]
«نتـ.»، «سنـ.» شیرەی
گوڵان
کە
هەنگ
دەیگێڕێ و دەیکا
بە
هەنگوین
. «تم: مخـ. جـ۱- ۲۵»
سەرچاوە:
فەرهەنگی کوردستان
ئاوبارە
بنە
،
بنە
بەنگە
،
بەندی
ئاوێ، جۆگەی
ئاسن
، جۆگەیەکە
وەکوو
پرد
بەسەر جێگای
قووڵ
و نزمدا
ئاوی
پێدا
دەپەڕێننەوە. جۆگەیەکی گەورەیە
لە
ڕۆژاوای
شاری
سلێمانی
. هەڵاڵەی
هەنگ
، مەیەو
گەوهەری
هەنگوینییەکە هەنگان
لە
گوڵانی وەردەگرن
سەرچاوە:
گۆڤەند و زنار
انبارە
[فر - ا ]
(ئەنبارە - enbare)
ئاکومولاتور، مەخزەنی هێزی
کارەبا
، دەزگایەکە
کە
هێزی کارەبای
تیا
خڕ
دەکرێتەوە
بۆ
کاتی
پێویست
.
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
بێبارە
بی
بهره
سەرچاوە:
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
بێبارە
بێ
بەش
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
تەبارە
قەبارە
سەرچاوە:
فەرهەنگی خاڵ
تەبارە
دەغڵێکە
کە
هێشتا
بەپێوەبێ و
دروێنە
نەکرابێ
4
5
6
7
8
9
10