تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
بادان
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
بادان
بەبادانی شت
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
بادان
پێچدانی شتێک
بادان
باد دادن. (باد دادن گندم مثلا کەاز کاەجدا شود.)
بادان
تاودان. [پێچدان، ڕستن]
بادان
شەنکردن. [هەڵدان بەدەم باوه. (بۆ نمونه: هەلدانی خەرمان هەتا (کا ) ی لێ جیا بیتەوه. )]
بادان
بَرم، فَتل، جَدل، اَزم، قَلد، شَزر، ضَفر، اِبرام.
بادان
ذَرو، ذَری، تَذریَة، تَمریض.
بادان
پێچ دان، لێک هاڵاندن
با لێ دەرچوون: هەنبانەکە با ئەدا
خەرمان هەڵاویشتن
بادان
[با + دان (فع.)]]
(مست. مت.) ١- سووڕاندن و پێچاندنی بەن و دەزوو و ئەو جوورە شتانە بە دەوری خۆیاندا بۆ ئەوەی زیاتر کرژ بن. ٢- سووڕاندنی هەر شتێکی دیکە بە دەوری خۆیا بۆ هەر مەبەستێک بێ. ئەو بورغییە تۆزێ بادە با توند بێ. کچێ خێرا ئەم بەنە دوولاکەوە و بایدە. بەنی (کەسێکە) بە من بانادرێ- (کن.) دەرەقەتی... نایەم، پێی ناوەستم، سەر لە فڕوفێڵی...، دەرناکەم.
بادان
ڤاداری، (هەورا) وادای، (لوڕ.، فە.، دەر) وادان، چەقاندن، (باک) زڤڕاندن، پێچدان، هلچناندن، تاودان، زۆر بادانی بەن و دەزوو و ئیتر، کرژکردن. بابدە: پێچدا. بە باکردنی گەنم و چتی تر
خۆ بادان
(مست. لا.) آ) فیز و ئیفادە لە خۆ دیاری کردن، دەعیە و تەکوبور فرۆشتن. ب) ڕاسان و تووڕە بوون بۆ پەلاماردانی کەسێ. ئێش و ئازارێکی لە لەشی ئینساندا جێ گۆڕکێ دەکا و هەر جارە لە شوێنێکی سەر هەڵدەدا (تم: باداری).
دەست بادان
زور گفتن
کلاه گذاشتن
اظهار تکبّر کردن
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
سەر لێ بادان
بریتییە لە ناڕەزایی لە کارێک یا لە وتارێک .
سەرلێ بادان
اظهار ناخشنودی کردن
سەرلێ بادان
سەرزڤراندن
سەرلێ بادان
مەبەس لە ناقایلییە لەکارو یا لەوو تارێکییدا.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
بادانەوە
بریتییە لە پەشیمانبوونەوە لە قسەیەک یا کردەوەیەک
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
بادانەوە
بەیەکدا بادانی دوو ڕیس و کردنیان بە یەک هەودا
بادانەوە
[[با + دانەوە]]
(مست. لا.) ١- پەشیمان بوونەوە، هەڵگەڕانەوە. ((بادانەوە عەیب نییە.)) ٢- ڕێگا گۆڕین و بە ڕێگایەکی ترا (چ ماددی چ مەعنەوی) ڕۆیین. هەر سەری ئەسپەکەی بادایەوە و بەغار ڕووی کردە ماڵی کویخا. ٣- هەر بە ڕێگای خۆدا ڕۆیین بەڵام بە کەوانەیەک یا زاویەیەک کەوتنە سەر ئیتجاهێکی پێچەوانەی پێشوو. ((ساقیا وا بادەوە، وا بادەوە(( ((ڕوو دە لای من کە بە جامێ بادەوە)) (هێمن).
بادانەوە
بادانی دوو ریس کردنیان بە یەک هەودا. گەڕانەوە، وەرسووڕانەوە، وەرگەڕانەوە، وادانەوە، بانین، چۆپکردنەوە. پەشیمان بوونەوە، پاشگەزبوونەوە. (دزە) کەناری پارچەیێکی خڕ بادەدرێ و لوول دەدرێ و دەدرووێ. (هەورا) هەڵنووچاندن، (موک) نوشتەوا، داگیرانەوە
بادانەوە سەر...
(کن.) وازهێنان لە شتێ، لە کارێ یا لە کەسێ و گەڕانەوە سەر ئی دوێنێ. حەمەم دیت دیسان بایداوە سەر کەبابچی.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
آبادان
[ص ]
(ئابادان - abadan)
جەڕڕەبادان
بەستن و شەتەکدانی چتێک زۆر بە توندی
سەربادان
کنایه از ناخشنودی
سەربادان
برێتی لە ناڕازی بوون
ڕووبادان
دخالت نکردن
ڕووبادان
ڕوو لێ وەرگێڕان، خۆ تێ نەگەیاندن