وشەدان

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

تەکنای(هەورا)

تەکاندنی کەل و پەلی تۆزاوی

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

جای

[ا ]

(جای - Cay)

جێ، شوێن.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

جای¬باش

[ا. مر ]

(جای باش - cay bas)

شوێنی نیشتەجێ، ماڵ، سەرا.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

جای¬مند

[ص ]

(جای¬مەند - cay mend)

تەمەڵ، تەوەزەل، بێکاره.

سەرچاوە: هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)

جمنای

جُنبش

سەرچاوە: هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)

جمنای

جووڵان، بزوتن

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

جمگەماسای(هەوا)

جومگە ئاووسان

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

جنگهای صلیبی

[ا.مر ]

(جه نگهای سه لیبی ـ cenghaye selîbî)

ئه و شه ڕانه یه که له سه ده ی یازده و تا ئاخر و تۆخری سه ده ی سێزده ی زایینی له لایان له شکرییانی مه سیحی و موسڵماناندا روویدا،مه سیحیان له وڵاتانی ئه وروپاوه چه ند که ڕه تێک به مه به ستی گرتنی (بیت المقدس)هێرشیان کردو چونکه نیشانه ی خاچ به جل و به رگ و به یداخ و ئاڵا کانیانه وه بوو به سه لیبییان ناویان ده کرد ئه و شه ڕانه ش به ناوی شه ڕێن سه لیبی ناویان ده کرد.

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

جوشن خای

[ص. فا ]

(جەوشەن خای - cewşen xay)

زرێ بڕ.

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

جومگی ماسای(هەورا)

جومگە ئاووسان

سەرچاوە: فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)

جوگرافیای سیاسی (جێئۆپۆلیتیک)

پلاندانان بۆ سیاسەتی دەرەوەی وەڵاتێک بە لەبەرچاوگرتنی هۆکارە جوگرافییەکان. بابەتی جوگرافیای سیاسی، خوێندنەوەی بنەما جوگرافییەکانی دەسەڵاتی دەوڵەتە واتە لێکدانەوەی دەوری کەشوهەوا، سەرچاوە سرووشتییەکان، شۆێنکاتی جوگرافیایی، حەشیمەت و تایبەتمەندیە کەلتووریەکان بە سەر سیستەمی سیاسی وەڵاتێک. ئەرەستۆ دەڵێ: بە بێ ڕەچاوکردنی جوگرافیا، ئەقڵی سیاسی بڕ ناکات. «جان بۆدن»، یەکەم بیرمەندی هاوچەرخ بوو کە پێوەندی نێوان زانستی سیاسەت و جوگرافیای بەرجەستە کرد. «مۆنتسکیڤ» و «ڕۆسۆ»، هەرکامیان بە نۆبەی خۆیان لەسەر پێوەندیی هۆکارە جوگرافییەکان و کەشوهەوا بە سەر شێوازی حکوومەتکردن و کاریگەری ئەم هۆکارانە بە سەر سیاسەت و ئازادی خەڵک، توێژینەوەیان کردووە.
یەکێک لە پێشەنگەکانی جوگرافیای سیاسی، «هاڵفۆرد مەکیندر» ( 1947-1861) نووسەری بەریتانی بووە کە پێی وابوو چارەنووسی مێژووی جیهان، ئاکامی شەڕ و ململانێی هێزی وشکایی بووە لە بەرانبەر هێزی دەریاییدا.
بابەتی نوێی جوگرافیای سیاسی، لێکدانەوەی مەسەلە جیهانییەکانە لە ڕوانگەی جوگرافیاییەوە. سەرهەڵدانی ناوەندە جیهانییەکانی دەسەڵاتی نوێ، گرنگایەتی سەرچاوە سرووشتییەکان لەباری دەسەڵاتی سیاسی و پێوەندیی باکوور و باشوور لە جوملەی سەرباسەکانی جوگرافیای سیاسی مودێرنەیە. لێکدانەوەی سنوورە سیاسییەکان و ناوچە سەرسنوورییەکان، هێزی دەریایی و وشکایی و ناوەندە سیاسییە بەهێزەکانی دەسەڵات لە باری جوگرافییەوە بابەتی توێژینەوەی جوگرافیای سیاسییە.

سەرچاوە: فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)

جوگرافیای سیاسی (جێئۆپۆلیتیک)

جغرافیای سیاسی

سەرچاوە: فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)

جوگرافیای سیاسی (جێئۆپۆلیتیک)

Geopolitic

سەرچاوە: گۆڤەند و زنار

جگرخای

[ص. فا ]

(جیگەرخای - cigerxay)

خەمخۆر، کەسێک کە خەم زۆر بخوات.

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - فارسی