تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



قسەی ئاسمانی
کَلام سَماوی، قُرآن، کَلامُ الله
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
قلاسنگ
[ا ]
(غەلاسەنگ – xelaseng)
قوتابخانەی سیاسی
Political school
قوتابخانەی سیاسی
قوتابخانەی سیاسی بەو تیۆرییانە دەگوترێ کە دەربارەی دەوڵەت، حکوومەت و شێوەی بەڕێوەبردنی کۆمەڵگە لێکۆڵینەوە دەکات. قوتابخانە سیاسیەکان بەو مانایەی کە ئیمڕۆکە مەبەستمانە مێژوویەکی دوور و درێژیان نییە بەڵکوو بەرهەمی گۆڕانکارییە فیکرییەکەی سەردەمی ڕێنسانسی ئەورووپایە بە تایبەت سەروبەندی شۆڕشی مەزنی فرەنسی کە بزاوتە سیاسیەکان بە ئایدیۆلۆژیایەکی تایبەتەوە هاتنە مەیدانەوە. لە باری مێژووییەوە، ڕەوتی پەیابوونی قوتابخانە سیاسیەکان وابووە کە سەرەتا ئەندێشەی ئازادیخوازانە (لیبرالیزم) و تاک باوەڕانە (تاک پەروەری) سەری هەڵداوە. دواتر، پاش ڕووخانی ڕژێمە دیکتاتۆرییەکان و هاتنە ئارای مەسەلەی نوێی کۆمەڵایەتی و ئابووری، ڕێبازی کۆمەڵخوازی و سۆشیالیستی بەدیهاتوون.
ئەم قوتابخانانە هەندێ جار وەک لیبرالیزم (بڕوانە ئازادیخوازی) یا فاشیزم ژێرخانێکی فەلسەفییان نییە بەڵام هەندێکی دیکە لەم قوتابخانانە وێڕای خستنەرووی تیۆری دەربارەی حکوومەت، بەدەستەوە گرتنی دەسەڵات بە ئامرازێک دەزانن بۆ گەیشتن بە ئامانجی سیاسی و کۆمەڵایەتی کە ئەمانە لە ڕاستیدا بە ئایدیۆلۆژیا لە قەڵەم دەدرێن. بۆ وێنە کۆمۆنیزم و سۆشیالیزم کە ڕیشەی هەردووکیان دەگەڕێتەوە بۆ مارکسیزم.
قوتابخانەی فرانکفۆرت: بڕوانە مارکسیزمی نوێ.
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
قوتاسە
خشڵی زیوینی ژنانە
قولاپ ماسی گرتن
نَشل، نَشبیل، نَشیل، غَمازَک، شَست، قُلاب
قولاپ ماسی گرتن
چەنگەک [ئامرازێکی ڕاوە ماسیە]
قولاپ ماسی گرتن
صُنّارَه، سِنّارَه، شِسب، صِیصَه، خَطّاف، کُلّاب
قولاپێ ماسی گرتنی
قوڕەماسی
(کۆ.):جوورە ماسییە کە
قوەی باسیرە
سۆما، وێنایی، سۆمای چاو، هێز چاو، هێز دین [هێزی بینین]
قوەی باسیرە
باصِرَه، قُوَّهُ الباصِرَه
قۆتاسە
زیور نقره
قۆتاسە
زەنبەری زێو
قۆتاسە
جوورە خشڵێکی ژنانەیە وەکوو زەنگوڵە وایە لە زێڕو زێو دروستدەکرێ و لە پرچ (کەزی) دەخرێ٬ گوڵنگەی کەزیانە جا لە زێڕ یا لە زێو بێت: قۆیتاسە
قۆیتاسە
جوورە خشڵێکی ژنانە لەزێر یا لەزێو دروستدەکرێ بە سەریانی دادەکەن و بە پشتەوەدا شۆڕ دەبێتەوه٬ قۆتاسه٬ وەکوو زەنگوڵە وایە
سەرچاوە: نالی
قیاسی موثبەت
له عیلمی مەنطیقدا (قیاس) به دوو ڕستە ئەڵێن هەر یەکی لای کەمی له دوو وشە پێک دێن. جا ئەگەر هەردوو ڕستەکە مەعنای بوونیان ئەگەیاند، ئەوە قیاسەکە قیاسی موثبەتە و دیارە ئەنجامەکەشی هەر هەر بوون ئەگەیەنێ.

وەک قیاسێکی که موثبەت بێ، نەتیجەی بێتەجێ
حەمدو لیللا شەهـ که عالیی جا بو، خالیی جا نەبوو
قەبزی ئەلواسڵ
یافته رسید
قەبزی ئەلواسڵ
ڕەسید [وەسڵ، بەرگی گەیشتنە جێ]