تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



زکەماسێ
بیماری استسقا
زگەماسی
(بابا.):ئاوبەند، ئیسقایی
زۆراستاندن
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
زیبایی شناسی
[ا. مص ]
(زیبایی شیناسی - zîbayî şinasî)
ئه ستاتیکا.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
زیست شناسی
[ا. مص ]
(زیست شناسی - zîst şînasî)
بایۆلۆژی، زینده وه رزانی.
زیندانیی سیاسی
زندانی سیاسی
زیندانیی سیاسی
Political prisoner
زیندانیی سیاسی
لە سیستەمە یاساییەکاندا زیندانی سیاسی بە کەسێک دەگوترێ کە بە هۆی بەزاندنی سنوورە یاساییەکانی دیاریکراو بۆ ئازادییە سیاسیەکان ــ کە لە دەستووری بنچینەییدا دیاری کراوە ــ هەروا خستنە ژێر پێی سنووری دەسەڵات و حاکمییەتی دەوڵەت، بڕیاری زیندانی کردنی بۆ دەرئەچێ. گەورەترین تاوانی سیاسی کە لە یاساکانی سزاداندا بە «تاوانی باڵا» ناوبردە کراوە، پیلان گێڕان بە دژی یەکپارچەیی خاکی وەڵات و شەڕی چەکداری بە مەبەستی ڕووخانی ڕژێمی سیاسی وەڵاتێکە.
لە لایەکی دیکەوە، دیلکردنی هەر تاکێک بە هۆی ئەو تاوانانەی سەرەوە، بە پێشێل کردنی جاڕنامەی جیهانی مافی مرۆڤ دادەنرێ چونکە ئەم جاڕنامە لە بەندی نۆزدەهەمدا دەڵێ: هەموو کەسێک مافی ئازادی بیر و باوەڕ و ڕادەربڕینی هەیە و ئەم مافەش بریتییە لەوەی کە بە هۆی بیر و باوەڕیەوە تووشی ترس و خۆف نەبێت و لە پێناو وەرگرتنی زانیاری و ئەندێشە و بڵاوکردنەوەیان، بە ئامرازی گونجاو بێ ڕەچاوکردنی هیچ بەربەستێک، ئازاد بێت (بڕوانە مافەکانی مرۆڤ).
ئەو کەسانەی کە لە ڕوانگەی ڕێکخراوە مرۆڤپارێزەکانەوە بە زیندانی سیاسی لە قەڵەم دەدرێن، زۆربەی دەوڵەتان بە تێکدەر و تیرۆریست و ئاژاوەگێڕ و ناحەز ناونووسیان دەکەن و ئەندامبوونیان لە گرووپە نایاساییەکان دژ بەو پێناسەیە دەزانن کە بۆ زیندانی سیاسی کراوە.
لە یاساکانی سزادان، زۆرینە تاوانی سیاسی لە تاوانە ئاساییەکان جیا دەکەنەوە و بۆ تاوانبارانی سیاسی هەندێ مەرج و ئاسانکاری تایبەت لە بەرچاو دەگرن. بۆ وێنە ئامادەبوونی «ئەنجومەنی چاودێران» و مافی جیاکردنەوەی زیندانی سیاسی لە زیندانی ئاسایی لە ناو بەندیخانەکاندا.
زەردەماسی
ماسییە زەردە
زەوی ناسی
ئەردناسی
سارک (یەکیەتی هاریکاری ناوچەیی ئاسیای باشوور)
سارک ناوی ڕێکخراوەیەکە پێکهاتووە لە حەوت وەڵاتی بەنگلادیش، بووتان، پاکستان، سریلانکا، ماڵدیڤ، نیپاڵ و هێندستان کە لە 8/12/1985 لە داکا پێتەختی بەنگلادیش بوونی خۆی ڕاگەیاند. ئامانجی دامەزراندنی ئەم یەکیەتیە زیادکردنی هاریکاری ئابووری دوولایەنە لە نێوان ئەندامانی ناوبراو و هاوکاریکردنی ڕێکخراوە نێونەتەوەییەکانە لەم بەستێنەدا. نووسینگەی هەمیشەیی سارک لە کاتماندۆ پێتەختی نیپاڵ ــە و لە بەرواری 16/1/ 1987 بە شێوەیەکی فەرمی کراوەتەوە.
سارک (یەکیەتی هاریکاری ناوچەیی ئاسیای باشوور)
سارک (اتحادیه جنوب آسیا برای همکاری منگقەای)
سارک (یەکیەتی هاریکاری ناوچەیی ئاسیای باشوور)
SAARC (South Asian Association for Regional Cooperation)
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
ساسات
[ا ]
(ساسات - sasat)
ده رکه ی هه وا.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
ساسالیوس
[ا ]
(ساسالییوس - sasaliyûs)
گیایه که له رازیانه ده چێ له کۆنا بۆ ده رمان به کار هاتکه.
سەرچاوە: گۆڤەند و زنار
ساسان
[ا. ص ]
(ساسان - sasan)
هه ژار، قه له نده ر، بێنه وا، ده ستکورت.
ساسان
باپیرەگەورەی بنەماڵەی دەوڵەتی ساسانیان بووه٬ فەرمانڕەوایی ساسۆنی ناودارە خەلک٬ شەرەفخانی بتلیسی دەفەرمووێ:ساسۆنی لە ساسانیەوە پاشکەوت بوون و دەچنە وەسەر نەوشیروان