«نا.» وەعدەی مردن، ئەو دەمەی ژیانی کەسێک تێیدا تەواو دەبێ. «بزن ئەجەلی هات تیشووی شوانی دەخوا.» ئەجەلی خۆ_ مردنی تەبیعی، مردن بە بێ هۆیەکی لە لاوە: نەوەڵڵا! هەر بە ئەجەلی خۆی مرد. ئەجەلی هاتووە_ «کنـ.» کاری وا دەکا دەبێ ببێتە هۆی مردنی٭ئەنجەل، عەنجەل.

حرف بی اعتنایی

وشەی گوێ پێ نەدان: ئەح چی لێ بکەم، ئەهـ

«ند.» نیشانەی بە سووک زانینی ڕووداوێک و بە چاوی سووک و بێ ئەهمییەت تەماشاکردنی کار و کردەوە و کەسێکە. «ئەح! پەکم بەوە کەوتوە و سواغا ئەمن دەبینێ یا نامبینێ» «تحفە: جـ۲- ۹۳»

دەنگێکە مەڕی پێ دەردەکرێ

حرف راندن گَله از آغُل

وشەی دەرکردنی پەز لە ئاغەڵ

دەنگێکە مەڕی پێ دەردەکرێ

حرف تعجب

وشەی باوەڕ نەکردن و سەیرمان: ئەحا لەو درۆیە، تەحا، پەحا

جەمعی (حوزن) ـ ە واتە خەم.

تۆ یووسفی ئەو حوسنی لەسەر میصری جینانی ،، من پیرم و فانیی
لەم کولبەیی ئەحزانە نە زیندووم و نە مردووم ،، هەروا بە تەماتم

«ئمـ.»، «کئێر.» چاکت کرد زۆر باشە، ئافەرین.

ایل.

ئێل. [خێڵ، خێڵات]

عشایر.

زۆر سووک و بێ بایەخ.

ئەی شەمسی مایە پەروەر و ئیکسیری قەلبی خاک!
بنواڕە حاڵی هالیکی ئەم خاکە ئەحقەرە

«کنـ.» ۱- لەم لاولا و بە دەردی سەری، بژیوی خۆ پەیدا کردن. «... تا مێردەکەشم نەگیرابوو هەر باشتر بوو، ئەحمەد و مەحموودێکی بۆ ئەکردین...» «_: ژان_۱۹۲» ۲- پەل کوتان بۆ هەموو لایەک، لە هەموو دەرگایەک دان، هەڵپە هەڵپ کردن «بۆ هەر مەبەستێ بێ» ۳- بە فێڵ و درۆ و دەلەسە کاری خۆ مەیسەل کردن.

سوور.

لەو کێشە کێشەیەدا کەوا ڕەش سپیی دەبێ
لەو کێش کێشەیەدا کەوا ئەحمەر ئەصفەرە

خویلە، خوپلە، کملە، کهبلە، کهبل، کهسلە، غت، غتفر، هرگ، برناس، سندل، نادان.

گەوج. [نەفام، گێژ]