نگا: ئەمەک

ئەمەک، وەفا

(نا.٩ ١-کاری سەخت و قورس کر پیاو ماندوو بکا. هس؛ ئەرک. ٢- ئەو حەقەیە کە دایک و باب لەبەر ماندوویەتی پێگەیاندن و بەخێوکردن، دەیانکەوێتە سەر منداڵی خۆیان. کوڕ قەت لە ئەمەگی دایک و باب دەرناچی، ڕۆڵە ڕەببی ئەمەگم بتگرێ. ٣- (مج.) حەقێکی لە ئەنجامی ماندووبوون بە کەسێکەوە (جێبەجێ کردنی کارێکی، ڕزگارکردنی لە تەنگانە، لەکۆڵ کردنەوەی گیروگرفت و...) بۆ یەکێک ساز دەبێ. ئەوەندەی ئەمەگی زۆراب بەسەرەوەیە نەبێتەوە. تێبــ.- آ) لە هەنذێ قامووساندا ئەم وشەیە (ئەمەک) نووسراوە، ئەوی ڕاست بێ بەسەر زمانانەوە بێجگە لە دەنگی (گ) شتێکی تر نابیسترێ. بۆ ئەوەی (ک) تەلەفوز بکرێ پێویستە قورسایی زیاد بخرێتە سەر شەویلاکە. ب) هیندێک بە وشەیەکی تورکی دەزانن (تم: ژابا-٢٠) و لە زمانی ئازەربایجانیشدا بەکاردێت.

چاکە، پەیمان، دەستگیری، نرخی چاکەی کەسێکییە بەسەر کەسێکی ترەوە.به_: ئەمەگدار،بێ_: بەدنمەک، سپڵە

(مست. لا.) پاداشت دانەوە، خزمەت کردنی کەسێک بەرامبەر بە ماندووبوونی بە کارێکەوە، وەفا بەجێگەیاندن. ((.... زۆری نەخایاند دایکیشی ئەمەگی بەجێهێنا و دوای باوکی کەوت بۆ شاری خامۆشان...))، (قزڵجی: پێکەنین-١٠١).

(ست.) ١- حاڵی دایک و بابێکی منداڵیان نالەبار و ناعاملاوبێ. دایە گیان بە هۆمێدی خودای نایەڵم ئەمەگ بەخەساربی. ئەمەگ بەخەسار خۆی منداڵەکانی یەکێکیان باش دەرنەچوون. ٢- حاڵی کەسێکی سەرەڕای ماندووبوون بە کارێکەوە هیچی بۆ حیساب نەکرێ.

ژێرباری کەسێک بۆ کەسێکی تر لەبەر ئەوەی کە پێیەوە ماندوو بووە. ((ڕەفیقینە ئەمە زۆرمان ئەمەگی ئەو پیاوەی لەسەرە...)) (تحفە: ج١-١٩٨).

(مست. لا.) تم: ئەمەگ (ئەمەگ بەجێهێنان).

(مست. مت.) ١- خۆ ماندوو کردنی دایک و باب بۆ پێگەیاندنی منداڵ. ((چیدی ئەمەگێ ناکێشم بە خۆڕایی دەگەڵ هەتیوی خەڵقییە)) (تحفە:ج٢-٨٨) ئەم هەموو ئەمەگەی دەگەڵ کێشاون، کەچی ئێستا یەکێکیان لەو دایکە فەقیرەیان ناپرسنەوە. ٢- خەریک بوون و خۆ ماندوو کردنی کەسێک بە جێبەجێ کردن و ڕاپەڕاندنی ئیش و کاری یەکێکی ترەوە.

بەئەمەگ، پەیمان ڕاگر، پەیمان بەجێهێنەر، کەسێکە چاکەو پیاوەتی لەگەڵ کرابێ لە یادی بمێنێ و نەیخاتە پشت گووێانەوەو ددان بە چاکەی چاکاندا بنێ

دەستگیری، بە چاکەی چاکان زانین و پیاوەتی ئەم و ئەو لە بیر نەکردن

اند، چند، خوردە.

چەن، چەنێ، چەند، ئەند، وردە. [هەند: ژمارەیەکی کەم].

نیف، نیف، بضع.

چەن، چەند، ئەند، هەند، هەندێ

وگرنه
اکنون

وەگەرنە، دەنا، ئەگینا
ئیستە

نیشانەیێکە لەسەرددانی ووڵاخی بەرزەی پیر دیار دەکات

هەنار

اَنار