وشەدان

«نا.»، «مکـ.» مەوجوودێکی خەیاڵییە و لەناو کوردەواریدا باوەڕیان وایە کە دەوری ژنی زەویستان و منداڵەکەی دەدا و هەر دەرفەتی وەگیر کەوت هەردووکیان یا هەر کامێکیان کە بۆی بلوێ دەیانکوژێ. * ٢- ئاڵ. دایکی هاڵ.

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئاڵە

(ڕۆژ) پیران، (هەورا) هاڵە، دەردێکە تووشی ئافرەتان دێت لە کاتی زەییستانێتیداو لە منداڵانیش دەدا. بە گۆڵەی زمانی ووڵاخیش دەڵێن.(هەو.، بڵ) دەردێکە پیسە لە ماڵ و لەشی ووڵاخان دەدا بەڵەک و پیسی دەکات، دەوروبەری ڕانیشی خاڵخاڵ دەبێ، گولی دووزامی ووڵاخانە، ئاتەشەک، فەڕەنگی

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئاڵەبووک

[١[- ئاڵا/١+بووک]]

«نتـ.»، «مکـ.» سەرەمقەستی چیت و هەریر و هەر قوماشێکی دیکە، کە کچۆڵان دەیکەنە جل بۆ بووکی مناڵان. * واڵەبووک «سیمـ.».

سەرچاوە: هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)

ئاڵەبێژ

بیختن با وال

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئاڵەبێژ

[١[- ئاڵا١/+ بێژ «دابێشتن» ]]

«نمسـ.»، «مکـ.» کاری دابێشتنی شتی هاڕاوە بە هێڵەگی زۆر ورد، یا پارچە قوماشێکی تەنکی شاش کە دابدا. * واڵە بێژ. «سیمـ.».

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئاڵەبێژ

واڵەبێژ، چتی هاڕ ڕاوو وورد، بە پەڕۆدابێژتن._ کردن: بڕوانە: ئاڵەبێژ

سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ

ئاڵەت

پارچەی وردی دار لە شووشەکاری و پەنجەرەدا

سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ

ئاڵەت

گیایەکی گەرمیاینییە بەرێک دەگرێ دەنکەکەی ڕەش و خڕ و تیژ و توندە ، دەکرێتە ناو هێندێ خواردەمەنییەوە

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - فارسی

ئاڵەت

کولم، پلپل.

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - فارسی

ئاڵەت

پزدە، اسلیمی، صراحی.

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - فارسی

ئاڵەت

آلت. (آلت گرەسازی پنجرە)

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - کوردی

ئاڵەت

[بیبەر]

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - کوردی

ئاڵەت

ئاڵەتە، سوراحی. [هەرکام لەو ڕیزەدارە چەقێنراوانەی کە بە شێوەیەکی تایبەت خڕاتی کراون. ].

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - کوردی

ئاڵەت

[داری باریکی تاشراو و درز و کەلەبەر تێخراو کە لە درگە و پەنجەرە و تەختەبەندی سەرمیچدا بەکاردەبرێت. (ئەڵەتی پەنجەرە.)]

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - عارەبی

ئاڵەت

بهار، فلفل. وێنە

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - عارەبی

ئاڵەت

درابزون، دربزین. وێنە(٢)

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - عارەبی

ئاڵەت

درابزون. وێنە

سەرچاوە: هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)

ئاڵەت

فلفل
چهارچوب شیشه های پنجره ارسی

سەرچاوە: هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)

ئاڵەت

ئیسیوەت، ئیسووت
دارووکەی پەروازی شووشە پەنجەرەی قەدیم

سەرچاوە: قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی

ئاڵەت

[[؟]]

«نا.»، «مکـ.» ١- بەری گیایەکە، لە هیندستان و شوێنی گەرم دەڕوێ، وەکوو لاولاو بە داروباری دەوری خوێ هەڵدەچێ و بەرەکەی وەکوو هێشوو ترێ شۆڕ دەبێتەوە. دەنکی بە قەدەر دەنکی ماشە. تامی تیژ و ڕەنگی ڕەش. دەیهاڕنەوە و بۆ خۆش کردن و تیژی دەیکەنە چێشتان. ٢- «مجـ.» پیاوی توڕە و توندە میجاز.: ئیسیوەت. «بکـ.» ئیسۆت.

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - فارسی

ئاڵەت چەرمگ

پلپل بستانی، ارتد، پنج انگشت. (شبیە است بە ترمس.)

سەرچاوە: مەردۆخ کوردی - کوردی

ئاڵەت چەرمگ

[(گیایەکە لە تاڵیش دەچێت.)]

تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان