معتاد

گیرۆدە، خووپێگرتوو: ئالوودەی جگەرەیە

«فر.»، «نمغـ.» ١- گیرۆدەی شتێک، کەسێک یا کارێک.: ئەم مناڵە زۆر ئالوودەی دایکێتی، پیاو خۆی ئالوودەی جگەرە نەکا باشە. □ «وەک سۆفیی سافی مەبە ئالوودەیی دنیا» «بێهوودە مکەددەر مەکە سەرچاوەیی مەشڕەب» «نالی: گمـ: ١٢» «سا خاسەن ئەمجار، شووم سیابەخت» «تۆ ئالوودەی دەرد، من زامان سەخت» «مەولەوی: مکبـ ــ ٢٥» ٢- حاڵی شتێک کە لە شتێکی تر خشابێ یاکەوتبێتە ناویەوە ئاسارێکی پێوە لکا بێ. □ «ئالوودە نەبێ تا بە زەبوونگیریی خوێنم» «بۆ کوشتنی من دامەنی پاکی لە کەمەردا» «نالی: گمـ ــ ٨» * «بکـ.» لەوتی (عا.: ملووس).

تێکەڵ. شتێ لە شتێکەوە گلابێ.

دەست لە خوێنم مەدە، ئالوودە مەکە دامەنی پاک
خوێنی من ثابیتە، باطیل نییە وەک ڕەنگی خەنە

تێکەڵ، گرفتار.

وەک صۆفییی صافی مەبە ئالوودە بە دونیا
بێهوودە موکەددەر مەکە سەرچاوەیی مەشرەب

آلایش، آلودگی، آغشتەشدن.

آلایش، آلودگی، رنگ.

تلیان، پلکیان. [تێوەتلان]

خوەوش، کەترە، ئالایشت. [ناتەواو، کەمایەسی]

تلطخ.

عیب، وصمة، نقصیة.

غم واندوه

خەم و کەسەر

پەرۆش، خەم، خەفەت

کوچه تنگ
مرد بی حیا

کۆڵانی تەسک و باریک
پیاوی بێ شەرم و ئابڕوو

کووچەی چکۆڵەو تەنگ، باریکە ڕێگا و کۆڵان، پیاوی بێ شەرمی بێ ئابڕوو

هەڵۆ

«زا.»، «نتـ.» تمـ: هەڵووچە. هەڵووژە. هس.: ئاڵوو.

برموز، کاه و جو، جو (بیشتر بە جو اطلاق می شوند کە بە مال می دهند.)