تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئافر
ئافر(زا.، باک)
ئافراز(باک)
ئافراندن
آفریدن
ئافراندن
خوڵقاندن، دروست کردن. ئافراندە، خالق، دروستکەر، ئافەریدە، مەخلوق، دروستکراو.
ئافراندن
خوڵقاندن، درووس کردن، بەدی هێنان: خودێ هەر دوو ئەزمێن ئافراند
ئافراندن
[ [ستـ: ١- فرا، سوه‌رێس. ٢- فرا، که‌رێت. پهـ: ئافریته‌ن ]]
«مس. متـ.»، «بکـ.» دروست کردن، داهێنان، خەلق کردن «تمـ. ژابا - ١٣» داتاشین. تێبــ. ــ دوو ڕیشەکەی ئاویستایی یەکەمیان بۆ ئەو شتە چاکە و بەکەڵکایەنە کە «ئاهۆرامەزدا، خەلقیان دەکا و دووهەمیش بۆ شتی خراپ و بێ خێر کە «ئەهریمەن» دایان دێنێ. «تمـ. پد. یەسنە. جـ١ ــ ٢٤٣»
ئافراندن(باک.، یەز)
ئافەریدکردن
ئافراندی(باک.، یەز)
ئافریدە
[[ پهـ: ئافریه‌تک ]]
«نمفـ.» خەلق کراو، دروست کراو، مەخلووق: هەموویان ئافەریدەی خودایەکین، هیچ ئافریدەی خوڵای بە حاڵی جوامێر نەبێ. تێبــ. ـ ئەم وشەیە لە قاڵبی ئیسمی مەفعوولدا لە «موکوریان» و «سلەیمانی» و و «سنە» بە کاردێت، بەڵام مەسدەرەکەی لە بیر چۆتەوە و بە هۆی فێعلی موساعیدی «کردن» مەسدەرێکی تێکەڵی لێ دروست کراوه، بەڵام لە لەهجەی باکووریدا «ئافراندن» «تمـ: ــ» هەیە.
ئافریدە کردن
«مس. متـ.» لە نەبوومنەوە دروست کردنی شتێک. داهێنان. خەلق کردن. □ «بەو خودایەی هەموومانی ئافریدە کردووە.»
ئافریش
ئافەریدکرد
سەرچاوە: فەرهەنگی خاڵ
ئافرەت
وتەیەکە بەکار دێنری بۆ ژن و کچی گەورە
ئافرەت
ژن، ماینە. [مێینەی مرۆڤ].
ئافرەت
مراة، انثی، عورة.
ئافرەت
برێتیە لە ژن، مێوینەی مرۆ، عافرەت، زەعیفە
ئافرەت
«نا.» ١- جسنی مێیینەی ئادەمیزاد. ژن: ئافرەتێکی چاکە «ژنێکی چاکە». ٢- هەندێ پیاو کە ناوی ژنی خۆیان نابەن بەم وشەیە بانگی دەکەن: ئافرەت چیامن هەیە بۆ نیوەڕۆ. * عافرەت. هس.: «١» ئافرودیزیاک «ئینگلیسی، فرەنسی» = ئەو دەرمانانەی کە توانایی جووت بوون زیاد دەکەن و لە «ئافرۆدیت» ی یۆنانی وەرگیراوە کە بە خوای جوانی و دڵداری مەشهوورە و لای ڕۆمانێکان بۆتە ڤێنووس. «2» عەوڕەت، عفریت. «عا.».
ئافرەت
(باک) ئاڤرادە، پیرەک. ژن، پت، پتکۆ، پتۆ، (هەورا) ژەنی، بۆ ژن و کچی گەورە بەکار دەبرێ