واتە دانوستان دەربارەی پکهاتەکانی دانوستان، بۆ نموونە دەربارەی ڕەفتار، ڕاستینە، سۆسە، نرخاندن، پەیوەندی... کە دەکاتەوە «دانوستان-دەربارەی-دانوستان».

پرۆسەی وەرگرتن، هەڵوەشاندن و سەرف کردنی خۆراک و دەرمانە لە لەشی گیانەوەردا.

دەرک دەربارەی دەرک.

metacognition, زانین دەربارەی زاناندن. زاناندن جودایە لە زانینی ئاسایی، زانینێکە بەرهەمی تێڕامان و بیرکردنەوەی ورد. بۆ زاناندن بڕوانە جەلیزادە، «زاراوەسازیی پێوانە»، www.mamosta.net

زانیار دەربارەی زانیار

مێرووچانە، مێروولەکردن.

مووژەڵە، مێرووچانە. کاتێک سووڕی خوێن لە بەشێکی جەستەدا بەباشی ناگەڕێت، ئەو جێیە سڕ دەبێت و دەتەزێت. پاش گەڕانەوەی خوێن، بروسکەی چقڵئاسا لەو شوێنەدا دەگەڕێت تا نێزیکەی خولەکێک.

مێروولەکردن، مێرووجانە

سەردەمانی بەر لە تۆمار کردنی مێژوو.

ژماردن بە نێزیکە، بە مەزنەدە، مەزەندەژمێری.

exclude, دەرهاوێشتن، وەلانان، دوورخستنەوە، لەسەر نەکردن، وەرنەگرتن. پێچەوانەی هاوئامێز: include

include, لەئامێزگرتن. لەسەرکردن، وەرگرتن، لێسەلماندن.پێچەوانەی دەرئامێز: exclude

ژماردن ڕووەو پاش: پێنج، چوار، سێ، دوو... هتد. پێچەوانەی پێشەوژمێر.

ژماردن ڕووەو پێش یەک، دوو، سێ، چوار... هتد. پێچەوانەی پشتەوژمێر.

چیلکە (تیرەسا، هێڵی ڕاستی داکشاو - ستوونی) بە تەنیشت یەکەوە دەکێشرێت بۆ ژمارەکانی یەک تا چوار و پاشان هڵێکی لار بەسەر هەر چوار هێڵە ڕاستەکەدا دەکێشرێت بۆ پێنجەم . لە کوردەواریدا «دارژمێر» هەیە بۆ ئەوەی بە دار دێنە ژماردن، وەک ئاژەڵ... بڕوانە «فەرهەنگی خاڵ»

conceptual

conceptualization, چەمکامێزکردن، چەمکاندن. واتای یەکەم: پێڤاژۆی داڕشتنی بیرۆکەی گشتی، واتای دووهەم: بیرۆکەی گشتی دەربارەی بابەتێک یان دیاردەیەکی تایبەت کە گشت ئادگار و خەسڵەتەکانی ئەو بابەت و دیاردەیە گرد بکاتەوە.

Arithmetic Progression, Arithmetic Sequence - ڕستەژمارێکە تێیدا «مەودا» Difference ی نێوان دوو ژمارەی هاوسێ، نەگۆڕە: ڕستەژماری ژمێرکاری 5, 7, 9, 11, 13… مەودای نێوان ژمارەکان دووە، ئەمەیە نەخشی ئەم ڕستەژمارە. بڕوانە «ڕستەژماری ئەندازەکی».

واتە ژماردنی بە ڕیز

Mathematical Operation، ناوێکی گشتییە بۆ چوار ژمێرکاریی بنەما: کۆکاری، کەمکاری، جاراندن، دابەشین و ژمێرکارییەکانی دیکەی وەک: توان، ڕەگ و لۆگاریتم.

ئامێری ژماردن

بەرانبەر Computing بەکار هێنراوە.

evidence-based practice (EBP), بەکارهێنانی بەرهەمی زانستیی ڕوون و سەلمێنراو، کە لە تۆژینەوەی زانستییەوە پەیدا دەبێت، وەک بنەمایەک بۆ بڕیار و ئاڕاستەی کار.

گرد کردنەوەی ژمارە، بۆ نموونە 15.78 گردژمێر دەکرێت بۆ 15.8.