target-oriented, جەختکردن لەسەر لایەنی ئارمانج، لەسەر تێکست، زمان و فەرهەنگی ئارمانج. بۆ پێچەوانەکەی بڕوانە «سەرشاربین».

بە ئاڕاستەی ئامانجێکی دیاریکراو کار دەکات.

واتە ئەنجام ئاڕاستەڕێژ و فەرماندەرە.

Formal cause (causa formalis)

ساف، ڕێک، لێرەدا دەبێتە «دابەشینی دارماڵ» واتە دابەشینی ڕێک و بێ زیادە، بێ بەرماوە (باقی).

سەرمەشقانەی پێ دەڵێن کە بە ئەصل «شەرمشکێنە‌»یە، بەو پارەیە، یان بەو شتە نرخدارەی وەک زێڕ و خشڵ دەگوترێ لە شەوی بووکێنی زاوا دەیدا بە بووک و شەرمی پێ دەشکێنێ و پەردەی لەسەر ڕوو هەڵدەداتەوە، ئا بەوە دەگوترێ،
نەزانان کردوویانە بە «سەرمەشقانە» کە لە «شەرمشکانە»وە هاتووە.
سەرچاوە: مەسعوود محەمەد، کتێبی «زاراوەسازی پێوانە» و «دەستە و دامەنی نالی»

سەرمەشقانە

شەرمشکێنە

شەرمەزار کردن و شکاندنەوەی کەسی بەرانبەر.

سەرمەشقانەی پێ دەڵێن کە بە ئەصل «شەرمشکێنە‌»یە، بەو پارەیە، یان بەو شتە نرخدارەی وەک زێڕ و خشڵ دەگوترێ لە شەوی بووکێنی زاوا دەیدا بە بووک و شەرمی پێ دەشکێنێ و پەردەی لەسەر ڕوو هەڵدەداتەوە، ئا بەوە دەگوترێ،
نەزانان کردوویانە بە «سەرمەشقانە» کە لە «شەرمشکانە»وە هاتووە.
سەرچاوە: مەسعوود محەمەد، کتێبی «زاراوەسازی پێوانە» و «دەستە و دامەنی نالی»

فێرگەی ئەهلی.

فەرمانگەیەکی دەوڵەتییە کاری ئەوەیە سامانی خەڵک زەوت بکات بەرانبەر داوایەکی لەسەریانە.

hermeneutic model, ڕێبازێکی هزرییە پەرۆشی لێکدانەوەی تێکستی وەهایە کە بە ئاسانی بەردەرک نین. مۆدێلی هەرمەنووتیک لە تەرجەمەدا جەختی لەسەر لێکدانەوەی تێکستە و بڕیاردانە لەسەر ئەوەی چی لە تێکستەکەدا تەرجەمەی ڕاستەوخۆ هەڵناگرێت و پێویستی بە داڕشتنەوە هەیە.

norm-governed, بەرهەمێک یان ڕەفتارێک بەرتاوی نۆرمە بێت، نۆرم جڵەوی بکێشێت.

preliminary norms

operational norms

ڕێسا بڕیاری جۆر و ناوەڕۆکی کار دەکات.

هەناسەبڕکێی ئاژەڵە لە تاوی گەرما، بەتایبەتی مەڕ.

norm-governed, بەرهەمێک یان ڕەفتارێک بەرتاوی نۆرمە بێت، نۆرم جڵەوی بکێشێت.