langue level

ڕاستەڕێی هەرە کورتی نێوان دوو خاڵ.

linguistic transformation, گواستنەوەی زمانەوانی لە بارێکەوە بۆ بارێکی دیکە

interlingual effability, تەرجەمەکردنە لە زمانێکەوە بۆ زمانێکی دیکە.

intralingual effability, داڕشتنەوە و دەربڕینی تێکست هەر بەو زمانەی خۆی (لەنێو زمانەکەدا) بەڵام بە شێوازێکی دیکە.

presupposition, گریمانەی بێبەڵگە، گریمانەی پێش سەلماندنی بە بەڵگەوبەند.

text as potential

interlingual translations, ، تەرجەمە لە زمانێکەوە بۆ زمانێکی دیکە

intralingual translations, ، تەرجەمە هەر بەو زمانە خۆی (لەنێو زمانەکەدا) بەڵام بە شێوازێکی دیکە

سیستەمی خانەبەها: واتە ڕەنووس بە پێی خانەکەی خۆی بەهای دێتە گۆڕین، ڕەنووسی دوو گەر لە خانەی یەکان بێت دەکاتە دوو، گەر لە دەیان بێت دەبێتە بیست و لە سەدان بێت دەبێتە دووسەد... هتد.

psycholinguistics, ڕشتەی پەیجۆری و ڕاڤەکردنی ئەو پێڤاژۆ دەروونناسییانەی کە دەبنە هۆکار بۆ پەیبردن و بەکارهێنانی زمان لای مرۆڤ.

prescriptive, ڕێنوێن

text linguistics

Sociolinguistics, ڕشتەی تۆژینەوەیە لە دەکارهێنانی زمان لە بەشە جیاوازەکانی جڤاکدا. تۆژینەوەی ڕاڤەکارە لە تاوی ڕووکاری جۆراوجۆری جڤاک لەسەر زمان. سەرشارێکی ئەم جۆرە زمانەوانییە دەڵێت زمان هەم ڕەنگدانەوەی جڤاکە هەم شێوەڕێژی جڤاکە.

computational linguistics

contrastive linguistics

applied linguistics, بوارێکی زانستیی فرەڕشتەیە خەریکی پەیجۆری کێشە و چارەدۆزییە لە بواری زمانەوانییە لە داکەوتدا. زمانەوانیی کردەنی جەختی لەسەر تاوی زمانە لەسەر ژیانی مرۆڤ و گوزەرانی جڤاکی. لەبەر ئەوەشە تۆژینەوەی زمانەوانیی کردەنی لەتەک چەندین بواری دیکەی زانستیی وەک فێرکاری، دەروونناسی، تۆژینەوەی دانوستان، تۆژینەوەی فرەفەرهەنگی... هتد هەڤبەندە. زمانەوانیی کردەکی، بەدەم پەیجۆریی لە زمانی مرۆڤگەل، دەکەوێتە چەرخاندنی ئەو دەرکەی دەرئەنجامی تۆژینەوە پەیدای دەکات، بەسەر کێشە و بواری ڕاستینە جۆراوجۆردا. بڕوانە: https://www.languagehumanities.org/what-is-applied-linguistics.htm

texture

Potential

Paralanguage, paralinguistics پارالینگڤیستیکواتە دەربڕینی لاتەنیشت، بۆ نموونە دەربڕینی لەش و ڕووخسار و ... هتد.