تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



ئایدیۆم
idiom, دەستەواژەی خاوەن واتای تایبەت، وەک پەندی پێشینان.
ئاخافتنی نیگەرانی
دیدارە بۆ باس کردن لە نیگەرانیی دایکوباب گەر هەست بکەن منداڵەکانیان خەریکی یاسابەزێنی و ڕەفتاری نەخوازراون.
ئادگار
خەسڵەت، تایبەتمەنمدیی، نیشانەی جوداکەرەوە.
ئارمانجبین
target-oriented, جەختکردن لەسەر لایەنی ئارمانج، لەسەر تێکست، زمان و فەرهەنگی ئارمانج. بۆ پێچەوانەکەی بڕوانە «سەرشاربین».
ئازوگوێز
ئازوگوێزان: commutation، ئاوەڵناوەکەی دەبێتە ئازوگوێز Commutative - لە ژمێرکارییەکی جووت ئەندامدا (X و Y)، ئازوگوێز کردنی ئەو دوو ئەندامە کار ناکاتە سەر ئەنجامی ژمێرکارییەکە. واتە ئەنجام بەرتاوی ڕیزبەندیی دوو ئەندامەکە نییە، بۆ نموونە بڕوانە کۆکاری و جاراندنی «ژمارەی سروشتی»: X + Y = Y + X // X * Y = Y * X // 3 + 9 = 9 + 3 //5 * 4 = 4 * 5 // کەواتە کۆکاری و جاراندن ژمێرکاریی ئازوگوێزن بەڵام کەمکاری و دابەشین «ئازنەگوێزن»: noncommutative operations. «ئازوگوێز» لە گەرمیان بۆ «جێگۆڕکێ» بەکار دەهێنرێت و لێرەشدا بۆ خۆ لادان لە تێک گیرسانی ئەم چەمکە لەتەک «جێگۆڕکێ»ی فەرهەنگیدا، « ئازوگوێز» پەسەند کرا. بۆ «ژمارەی سروشتی» و «تامژمار» بڕوانە پەراوێزی تایبەت بەو دوو چەمکە.
ئازوگوێزان
ئاوەڵناوەکەی دەبێتە ئازوگوێز
ئاستدۆزی
Examination
دۆزینەوەی ئاستی کەسێک لە بوارێکدا، ئیمتیحان، لێپرسینەوە، هەڵسەنگاندنی توانا.
ئاستی بەستێنبەند
ئاستی زمانەکی
langue level
ئاسمانەڕێ
ئاسۆبار
horizontal, ئاسۆیی
ئافراندن
خوڵقاندن، دروست کردن. ئافراندە، خالق، دروستکەر، ئافەریدە، مەخلوق، دروستکراو.
ئالوودە
گیرۆدەی مەی و ماددەی هۆشبەر.
ئامانجفەرمان
بە ئاڕاستەی ئامانجێکی دیاریکراو کار دەکات.
ئامرازی دیارخەر
determiner, وەک: «کە» ی درەختەکە، «کان»ی درەختەکان، «ئەو»ی ئەو درەختە...
ئامرازی پێکبەستن
coordinating conjunction, وەک «و»ی شیرین و فەرهاد.
ئامرازی پەیوەندی
ئانافۆرا
anaphora, دەستەواژەیەک - بۆ نموونە جێناوێک - واتاکەی پەیوەستی دەربڕینێکی پێش یان پاش خۆی بێت. بۆ نموونە، «شلێر گەیشت، بەڵام کەس ئەوی نەدی»، جێناوی «ئەو» ئانافۆرایە بۆ شلێر. بەرانبەر «ئانافۆرا»، چەمکی کاتافۆرا cataphora هەیە کە دەکاتەوە دەستەواژەیەک واتاکەی پەیوەستی دەربڕینێکی تەنها پاش خۆی بێت.
ئانتۆلۆژی