وشەدان

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

چەقینەوە

دووای بارانە، کە زەوی پندڕ بۆوە دەڵێن نێربۆتەوەو چەقیوەتەوە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

چەمینەوە

چەمانەوە، نوشتانەوەی چت بە کەوانەیی

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ڕازینەر

خەمڵێن، جووانکەر، چەت، کەسێکە گیان لە بەر یا چتێکی بخەمڵێنێ و بیڕازێنێتەوە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ڕنینەوە

خوراندن،دروونەوەی گیاو خەلە بەدەست:-ی باخ و باخچە:میوەو گژو گیا چنین.

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ڕنینەوەی خوری لەپشتی ئاژاڵان

(باک.)بەرکرن،ڤەرووچکاندن،داڕنین،-ی باڵندان:ئاوەڕووتکردن،پرچکاندن.(هەو.)بە چاوبهسەرکردنەوەی ئاژاڵان بەبێ بژاردن تا بزانن کێها ماوە یا نەماوە.

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ڕەوینەوه

سڵەمینەوه، ڕەویانەوه، ڕەمین. (باک.) ڕەوی.-ی دۆخین: کرانەوه و بڵاو بوونەوەی پزووی دەرپێ و سەرین و قەفی گۆچان.- ی قوونێر: بڵاوبوونەوه و نەمان.- ی خەو: خەو زڕان.- ی هەور: بڵاوبوونەوه و نەمانی و لاچوونی

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ڕەینەق

(فە.)ژێرئەژنۆ.

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

کڕینەوە

مەبەس لە ڕزگار کردنی کەسێکییە لە تەنگ و چەڵەمەیێکیدا ٬ (هەورا.): م قاپووتە ئەم زستانە منی کڕیەوه٬ تۆ دارات کڕیەوە:واتا ڕزگارت کرد

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

کۆڵینەوە

دووبارەدانەوە٬ گەڕان٬ هەڵگێڕ و وەرگێڕ کردن٬ بەپووشکە ددان ئاژنینەوە.لێ-:پشکنین٬ کنەکردن٬ ساخ کردنەوە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

کینەکێش

کەسێکە کینەی زۆربێ لەگەڵ مەردوما.

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

کینەکێشان

ڕق کێشان لە دڵا لە یەکێک.

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

کەونینەخانە

ئەنتیکەخانه٬ مۆزەخانە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

گرتینەک (باک.)

پسوولەی پارەدان.

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

گەرینەک

گیایەکە هەڵدەچێت ٬ گەردەلوول.

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

گەشینەوە

زەردەهاتن.

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

گەینەبەرەو

گەیشتن٬گەیین.

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئاسنینە

ئاسنین

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئاسکەزێڕینە

ئاسکۆلەیەکی گچکەیە لە زەنگیانە دروست دەکرێ چاوەشان لە سەردەمی بەزم و ئاهەنگێدا بە دەستیانەوە هەڵی دەپەڕێنن و منداڵیش یاری پێ دەکەن

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئاماینە(هەورا)

هاتووە بۆ یەکێکی بزری مێیە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئاوزینە

ئاڵقەزوونەی قۆندرەو هی دی، ئاوزوونە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئاژینە(ئەردە)

کوبیتەک، ئاسیاژەنە، چەکوچێکی ددانەدارە بەرداشی پێ بیراز دەکەن. چەقچەقەی ئاشی، برێتییە لەو دار یا لوولەیەی، کە بەستراوە بە کەویجەکەوە لە کاتی گەڕانی بەرداشدا ووردەووردە دان دەوەرێنێتە ناو گەرووی بەرداشەکەوە بۆ هاڕینی

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئاڤگینە(باک)

گۆزە، مەسینەی شووشە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئایینە(فە)

ئاوێنە، نەینۆک._دار: ئاوێنەدار

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئینە

(زەن.، کە.، هەورا): ئەمە لە تۆ نزیکە، لە زاراوەی (بار)دا بۆ کۆییە: ئینە من: هینەکانی من

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئەستوندەزێڕینە

کۆلکەزێڕینە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئەسپ ئاسنینە

ئەسپە دارینە، دووچەرخە، پایسکل

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئەسپەئاسنینە

بڕوانە: ئەسپ ئاسنینە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئەسپەدارینە(فە)

چەروەی ئاهنین، ئەسپاسنینە دووچەرخە، ئەسپێکیشە لەدار دروست دەکرێ منداڵان بۆ یاری سوواری دەبن

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئەسپەشینە

باڵندەیێکی ڕەنگاوڕەنگە لە کەڕەواڵە گەورەترە، لەکاتی فڕینێدا دەنگێکی لێوەدێ وەحیلەی ئەسپی دەچێ

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئەشتونە زێڕینە

کۆلکەزێڕینە، پەلکەزێڕینە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئەنجینە(ئەردە)

چیلکەو چەواڵ، چیلکە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئەگینە

ئەگینا

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئەینە(هەورا)

ئەوێ، ئەوێندەرێ

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

بارینە

وەنەوزە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

باڵینە(هەورا.، دەر)

ملوانەیێکی نەرمە لە چەرم و پەڕۆ و پاڵاتانی دروست دەکەن لە ملی کەرو ئێسترو گاو ئیتری دەکەن تا نیر برینداری نەکات و ئازاری پێ نەگەیەنێ، (هەو) کۆپەڵان. چتێکە لە پەڕۆ بەخڕی دروست دەکرێ وە لەسەر تەنەکی منداڵ دادەنرێ و منداڵەکەی لەسەری ڕادەهێڵن، یا کرێکار دەیخاتە سەر سەرو یا شانی و چتی قوورسی لەسەر دادەنێ

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ببینە

بڕوانە: تەماشاکە، (هەورا) بدیە

تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان