تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



گن
منگن٬کەپۆن٬بە کەسێک دەکوترێت٬کە لە قسەکردندا دەنگی لە کەپۆی دێت.ـــ ەگن:گنگاندن.بە کەپۆقسەکردن.ـــ گناندن:بە کەپۆقسەکردن.ـــ گنۆک:لاراندنەوەی گۆرانی.
گنا
زەوی٬خاک.
گنای (هەورا.)
کەوتن. ـــ ڕا: کەوتنەڕێ.
گنج
گرژ٬ گرنج٬ لۆچی بەرگ و پۆشاک٬ ـــ اوی: لۆچاوی٬ گرژاوی٬ گرنجاوی٬ ـــ گنج: لۆچ لۆچ٬ گرنج گرنج٬ ـــ ی : گرنجی٬ لۆچداری٬ گرژی ٬ گنجیل٬ بەو موو و تووکانەی ئاژاڵان دەڵێن٬ کەبەڕیخەوە ووشک دەبێتەوە.
گنجیل
گنجی٬ گرنجی٬ گرژی.
گنخ
بۆگنج٬ ـــ بوون: گنخان٬ ـــ او: بۆنگرتوو٬ گەندەخە.ـــ ان:گلمخان٬ کەرخین٬ گنخبوون٬ ـــ اندن: کەرخاندن٬ خرپکرن.
گندراندن (باک.)
گندۆر (باد.)
کاڵەک٬ (هەو.) گندۆرە.
گندۆش (کە.)
سووژن٬ گنۆش.
گندۆڕ (شا.)
قەلەندۆر٬ گیایەکە دەخورێ و بۆڕەوانی باشە.
گندین (باک.)
گنشتە
پاشەڕۆکی هەموو چتێکییە یا گۆرانی کوتن.
گنۆش
سووژن ٬ کندۆش.
گنین
بە کەپۆقسە کردن.
گنێخە
ئەستوورایی مل٬ (کۆ.) خنیگە٬ (موک.) گێپەڕە.
بۆگنخ
تۆو هەرچتێکی بە تەڕی هەڵگیرێ_دەبێ، گنخ._ی: گنخی
درگنە
(باد.): گۆزە ی ئاوێ
زەنگنە
زنگنە
سنگنڤیس(باک)
حەمایەل،حەماییل.
سەرگندان(باک،سوور)
سەرەنووێلک، کۆمای پیسایی، سەرگووێلک.
مەگنات
مەگناتیس
مەگنی
ئەستێرەی قوبڵە
چنگنی(بابا)
خێڵێکی کوردە لە کەنار سلێمانی. چنگنە، جوورە جاڵجاڵووکەیەکی زۆر گەورەیە
چنگنە(هەو)
جوورە جاڵجاڵووکەیەکی زۆر گەورەیە، شێرپەنج، چنگن. تیرەیەکی کوردانە. گیایەکی گەڵاووردی ڕیشەدارە لە ناو کشتوکاڵدا دەڕوێت و زیاندەرەو یان هاوینان لە کانگاواندا دەڕوێ. (هەورازەندەرهەو) پند، پنت، لە ڕەسەنی قڕنوویە، زیندەوارێکە بە ناوبنی موواندا دەچێتە نێو گۆشتەوە لەبەر چڵکنی بەدوور و درێژی و بەچارەیە وە لە بەرانبەر پند نووسراوە. کەوەی، مچ، مچک، زیندەوارێکی شینکاری زۆر ووردە بەبن تووکی ئاژاڵ و ئیتردا دەڕواتە ناو گۆشتەوە لاوازی دەکات، دەرمانی کوردەواری ئەمەیە: سەلکی سیر بکوترێ و لە بند دانی ئاژاڵەکە بسووڕێتەوە پاش یەکدوو ڕۆژان هەمووی دەمرێت و هەڵدەوەرێت
چنگنەسەرە(ئەردە)
چەگناس(باک)
پاشبین، دووربین، پاشەڕۆژبین._ی: پاشەڕۆژبینی، لەدوواڕۆژ ووردبوونەوە
کۆوئایرپژگنای
(هەورا.): کێوی ئاوور پژێن