وشەدان

چەڵە

دارێکی وایە چەڵەمە لە شەغرەدا بەکار دەبرێت بە باوەش دەغڵی درواوی لە تەنیشتی بەرز دەکرێتەوە بۆ ئەوەی، کە لە پاشان جەڕەب بدرێ، (دووش)یشی پێدەڵێن. (کۆ) ئێسکی چۆڵەمێشکینەیە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

تەنگ و چەڵەمە(جا.، ڕۆژ)

کۆلێژ، تەنگانە، ناخۆشی ڕۆژگار، تەنگی، سەختی، سەخڵەتی، تەنگایی، شێواوی، چەلەنگ، ئاستەنگ، بگرەوبەردە، کێش، بێ دەرەتانی. تووشی_بوون: تووشی کێشەو بگرەوبەردە بوون

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

چەڵەبی

ناسک، جووان، ئەو کەسەیە، کە ئاژاڵ و ڕەشەووڵاخ و ئیتر بکڕێ و بە جەڵەب بیباتە شارانی دوورو نزیک بۆ فرۆشتنەوەی

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

چەڵەم(هەورا)

هێچک، (شارە) چاکڵ، تەپەی جۆڵایی. چەڵەمە، چاکڵە، چاکڵ، کەڵەم، کەڵەمە، چەمەر، چەمەرە، چەڵەمەی دارینە لە ملی گایان دەکرێت

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

چەڵەمەشکانێ(ئەردە)

چۆڵەمێشکێنە، چەڵەمەشکێنە بۆ تاقی کردنەوەی یادو گرێو بە شکاندنی (چەڵەمە)ی باڵندانە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

چەڵەمەشکێنە(هەورا)

چۆڵەمێشکێنە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

چەڵەمەگوریس

(ئەردە) چاکڵە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

چەڵەوان(لو)

یاری چاڵێن

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

چەڵەچەڵ(کە.، کۆ)

چەڵتەچەڵت، چەقەچەق، زۆر کوتنی چتی بێواتا

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

چەڵەک(باد)

ڕەوان، ڕەهوان

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

داچەڵەکان

داچەڵەکان، ڕاپەڕین

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

داچەڵەکاندن

ڕاپەڕاندن

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ڕەچەڵەک

نەژاد، مەحسنەک، ڕەگەز، دەووڵ، ڕەسەن، ڕێچەڵۆک، هەلەکارین، بنه چەکە، ڕەگ و ڕیشه

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ڕەچەڵەکبڕ

لەڕەگ وڕیشە دەرهێنەر

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ڕەچەڵەکبڕاو

لە رەگ و ڕیشە دەرهاتوو، بێکەس، کەس وکار نەماو

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ڕەچەڵەکبڕی

لە ڕەگ وڕیشە دەرهێنان

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

کۆچەڵەبەس

چەند کۆچەڵەیەکی قوڕینە لەناو جۆگەی ئاوی تەنیشت تیری مەرەزەدا دادەنرێ تا ئاوەکە لەم کۆچەڵانەوە دابەش ببێ بەسەر تیرەکدا بەیەکسانی

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

کەچەڵەبوون

گەورەبوونی جووجیلەیە بە جۆرێک٬ کە تووکە زۆرەکەی وەری بێ

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

تاسکەچەڵە(هەورا)

سیسارکە کەچەڵە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

سیسارکەکەچەڵە

سیسارگەچەڵە٬ (زەن.٬دەر.) سەگەڕسیسالک٬ (هەورا.) سیسەرگەکەچەڵە٬ (کە.) سەرگەڕ٬ (قەرە.) داڵەگەڕگەڕ٬ باڵندەیێکی زەردە و بەڵەکە گۆشتی ناخورێ بەقەد بەرخێکی دەبێ لەنێو شاخاندا دەژی گەندە و کەلاک خۆرە و سەری بێ تووکە.

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

سیسارگەکەچەڵە

سیسارکەکەچەڵە.

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

سیسەرگەکەچەڵە

سیسارگ٬ سیسارکەکەچەڵە.

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

چیوچەڵە

چەوجەڵە، فڕفڕە، پارچەدارە لەنێو پەنجەی تاوانبارانی دادەنێن بۆ ئازاردانی

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

کرۆچەڵە

کرۆژەڵە ئێسقانێکە نەرم بەدەم دەفەی شانەوەیە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

کووچەڵە(کە.)

جووچکەی سمتی (کە.) کۆجەڵە٬ کاسەی چکۆڵە.

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

کوچەڵە

چتێکە وەکوچک دەمە کەوچک لە قوڕ دروستدەکرێ و لەقەدی دارە قەزوانی قایم دەکرێ٬ کە دارەکە بریندار بکرێ بنێشتەکەی دەتکێتە ناوی. (ئەردە.): باڵندەیێکه٬ کە پەڕی منداڵێتی فڕێدابێ بەڵان پەڕی گەورەی دەرکردبێ

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

کۆچەڵە

(ڕۆژ.):گەی سمتیه٬ جوجکەی سمتییه٬ جمگەی سمتییه٬ (ئەردە.): چاڵاو

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

کەچەڵە

جووچکێکە نەختێ گەورەبووبێ و تووکی پێشووی وەری بێ و هێشتا پەڕی تازەی بەتەواوی نەهێنابێتەوە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

کەچەڵە

چاڵاوە.کۆجوڵە:کۆجیلەی دار

تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان