نێرک، دارێکە کەمێ پان و باڵێک پتر درێژ و زمانەدار هەردو سەری زمانەکانی لە کونی ئەرخوت(لۆلەپ)دەخرێت بۆ ژاندنی مەشکە دۆوژەنکە

چرچی ناوچاوان، لۆچی ناوچاوان

(باک.): سۆقی، دیبەگ، دنگ، کووپەیێکی دارینی قووڵ و تەنگە بە دارێکی کە سەرێکی بەردێکی لێ بەسترابێ و سەرێکیشی ئاسنێکی لوولەی تێگیراوە برنج و گەنم و چتی تری پێ سپی دەکەن. (هەو.) لەسەرجێگایەکی گەزێک بڵند و خڕ بە قسڵ و گێچ سوواخدراوە بەرداشەکەی بە پانەوە لەسەر دادەمەزرێنن و دارێکی ئەستووری لە نێوەڕاستی بڕاوەوە لەسەر ویشەوە بەرداشێکی گەورەی دووهەندی بەرداشان ئەستوور بە قیتی لەسەر بەر داشە کە دادەنرێ و ئەوەش دارێکی درێژە سەرێکی لە بەرداشە قایم و سەرێکیشی لە سەکۆکەی تێدەپەڕێ ووڵاخێک بە دەوری سەکۆیەکەی دا دەگەڕێ و بەرداشەکەش بەسهەر ئەوی بنەوە دا دەسووڕێ و گەنم و برنج و ساواری پێ دەکوترێ

حۆل٬ گێژ٬ ووڕ٬ هێڕ٬ سەرسام٬ سەوداسەر٬ دەویت٬ سەڵیتە.- ی: حۆلی٬ ووڕی٬ سەرسامی٬ گێژی٬ کاسی

(باد.): ئاستانەی دەرگا

(باک.):دەنگدانەوە

(باک.):دەرخۆنە٬ سەرپۆش

(باک.کە.):دەلینگ

(باک.):دەڤلنگ٬ دەلینگ

(هەورا.): دەلینگ٬ کونی خووارەوەی دەرپێ و پانتۆڵ و ڕانک و ئیترە کە پێی تێ هەڵدەکێشرێ

(باک.زا.): درەنگ٬ دێر

مەبەس لەمرۆی دەستکورتە.(باک.)دەست هشک، دەستکورت،تەنگدەس،تەنگدەست،هەژار.ی(باک.)دەستهشکی،تەنگدەستی،دەستکورتی.

دەسکاوونگ.

هەژار،دەستکورت،دەست تەنگ،دەست بەتاڵ.ی: دەست کورتی،هەژاری،دەست تەنگی.

دەستاوون، جۆنی، سۆقی، هۆد

دەلینگ، دەرەلنگ. (زا.) دەرپێ

(فە.): دەرپا، دەولینگ، (هەورا.): دەرەلنگ، دەڤلنگ، (کەل.، هەورا.): دەرقاچ، دەرقاچێ، دەلنگ.- ی هەڵپێچراوی ژنە هەرکیان: باڵۆرە

بەکەسێک دەڵێن کە هەر بەزار پیاوەتی بکات و کردەوەی نەبێ.

شەت، بریو،قریشتە،هەرا،زیقە، هەللا،ئاوازە، تەقە، خەبەر،فززە،کرک، کەلپ،شەماتە،زەلە،پێژن،دەن، دەنید، زاڵە، زایەڵە،بانک،ئاواز.بێ-: بێ هەست و خوستی.-بڵند کردن: دەنگ دەر بڕین. بۆ گریان. بۆگۆرانی:تێهەڵکردن.-کرن:بانگ کردن،هاوارکردن، وەڵامدانەوە.-دان:شەپۆلدانی دەنگ،وەلامدانەوە.وەڵام:دەنگ و باس، (باک.)دەن، خەبەر ، باس و خوواس ،ئاگا.نەڤ دوومە(هەورا.): کووتوو دەنگ ژتە نەهات:ئەوە دوومانگە کە هیچ وەڵآمێک لە تۆوە نە هاتووە. ئاشتی، ئاشنایەتی،دۆستایەتی. دەنگیان لە یەکتری گۆڕیوە: واتە بەندیواری دۆستایەتیان پساندووە. (باک.): دنگی ساوار کوتانێیە.بێ –بوون: حەجمین، تەبتین،هاوێس، خامۆش، ئارام،کپ،(باک.): پەپس،دیبخ، ووس، ووست،بێهەست،کژومات، کشو مات. بێ –ی:کپی،خامۆشی، تەپسی، ئارامی، ماتەمات، کەڕاهی، کڕی.بێ-بوون: دامرکان، ئارام بوون. وە- هاتن:قیڕاندن،ویقاندن ، قیژاندن، گوراندن، دەنگی ئاوێ:هاشە،-ی دێ: دەنگی ئەسپی:حیلەحیل، دەحیلێنی. دەنگی بارانەی:خرمە، خرمەی دێ . دەنگی بای"هاشە،-ی دێ. دەنگی پشیلەی:میاوە، دەمیاوێنی. دەنگی تفە نگێ: تەقە، تەقەی دێ. دەنگی تۆپی:گرمە ، ناڵە، دەگڕمێنێ، دەباڵێنی.دەنگی خۆش: ئاوازە. دەنگی خۆشبەز(ئۆتۆمۆبیل):گڕڕە، گڕەی دێ. دەنگی چۆلەکەی: جیکە، جیکەجیک: جیکەی دێ، سریوە: دەسریوێنی. دەنگی ڕێوی: واقە، واقە واق، واقەواقێتی.-ی زەرگەتەی:گیزە، گیزەگیز،ووزەووز-ی دێ.-ی ژەنگە سوورەی:ووزە،ووزەووز-ی دێ.-ی سەگی: حەپە، حەپەحەپ، عەوعەو، وەڕین، حەپەی دێ،دەوەڕێ.-ی سیو سیوەی دەرکێ: سیڕە،ی دێ.-ی شکانی دار: قرچە، قرچەی دێ.دەنگی کەوتنی چتێکی قورس: تەپە، زرمە،ی کەوێ:قەبقە(باک.):،-ی دەکا.-ی ماری: جیڕەجیڕ، جیڕەی دێ.-ی مەڕی:بالە، بالەبال، دەباڵێنی.-ی گامێشی:هۆقە، هۆقە هۆق،-یدێ.-ی گای:بۆڕە،بۆڕەبۆڕ،-ی دێ.-ی مێشوولەی: ووزە، گیزە.-ی دێ.-ی نەخۆشی:نقە، نکە، تک، -ی:دێ. دەنگی هەوری:گرمە،گرمەگرم، بۆڵە بۆڵ،-ی دێ

گۆرانی بێژ.-ی (باک.): گۆرانی بێژی