(خۆ.): جمک، دووانە، تەنها بۆ گووێز و بادام و مازوو دەبێ.

بەلارولەنجە،ئافرەتی شەنگ وشۆخ،شۆخ،نێوی ئافرەتانە.

کۆمەڵە دهغڵێکە سوورە لەسەر جۆخین شەنە با کرابێ،جێز رەوسە،رفسە،بەدەغڵی درواو و کۆمەڵکراویش دەڵێن کە بۆ گێرە ئامادە کرابێ.-کوتان:گێرە کردن،-ماڵینەوە، خاکەرۆی خەمان.بریتییە لە چەند شارا لە چەند مەڵۆلە چەند دەستە جۆخین دارەیێک لە گەنم وجۆی درواو کە لەشووێنێ کۆمەڵکرابێ و ئامادەی کوتان و گێرەبێ. کەبۆجاری یەکەم گێرەی بچێننە سەری بۆجاری یەکەم پێی دەڵێن(قرشەکوت) . کە بۆجاری دووەم گێرە بکرێ یا جەنجەڕیپێی دەڵێن:ووردەکوت.کەبۆجاری سێیەم خڕکرێتەوە سەر یەکتری وگێرە یا جەنجەڕی لەسەر بگێڕدرێ پێی دەڵێن (تارمە).بۆجاری چووارەم کە شەنە باکراو سوور وخاوێن بۆوە پێی دەڵێن: (رەوسە) .کە رەوسە لەگەڵ سەپانی دابەشکرا(کۆمەڵ)ی پێ دەڵێن . لەدووای هەڵگرتنی کۆمەڵەکان ئەوەی ماوە(بنخەرمان)ی پێ دەڵێن.

(ئەردە.):خەرمانەی مانگ،ئاخڵە

تەباخ، یەرمین ، ناوی مانگێکییە ، حوزەیران مانگێکە خەرمانی تێدا بە رهەم بێ. کاتی دروێنە و دانانی خەرمان.

(ئەردە.):خەرمانی سوور

(ئەردە.):خەرمانی شەنە نەکراو

لەسەر جۆخینێ دەخڵێکە بە خێر بە هەژاران بدرێت،خێر،یارمەتی، کۆمەگی،خەرمانلۆغە

(ئەردە.)خەرمانی کوتراو

جێگای خەرمانە،شووێنی خەرمان و جۆخین

ی گردی مانگ و رۆژ: گێرێکەلە هەورێکی تەنک لە دەرەوەی جۆخینە مانگ یا رۆژ پەیدا دەبێ نیشانەی بارانەیە،(هەو.)ئاخ،ئاخڵە،هێڵێکی گردە بە دەورەی مانگدا بە هۆی تەنکە هەورێکەوە پەیدا دەبێ گۆیا بە نیشانەی بارانەی دادەنێن.

چتێکە وەکو چیکەنە کەوەی دەفە وبێژنگ و چتی تری پێ دەچەمێنرێتەوە،خەرکەوان

دەغڵ و خەرمان،خانم و خاتوون

چاگڵە ، چەڵەمە ، چوکڵە قولاپ.

(کە.) :کەسێکە خەم و پەرۆش بۆ هەموو لێقەوماوێکی بخووات،دڵسۆز،میهرەبان،

(باک.) : بیرەخەو، -بوون:لە بیرە خەوەوە چوون

(کە.):کەو تنەڕێگا، وەڕێکەوتن

جووڵاندن، وەڕێخستن

(ڕۆژ.):داکرمان، کرۆژران

(ڕۆژ.): داکرماندن، کرۆژتن، بۆ قەند و برێشکە و چتی وا