تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



ماە
چیا٬ شاخ٬ کێو٬ شکێڕ٬ کێوێکە یەگجار سەخت و بڵند بێ.
ناسروماڵ ماڵ
گۆرانییەکی کۆنی کوردییە لە (12) بەش پێکهاتووە
نووێ ماڵ
نوومال
هیلمی ماسی
(باک.) ئەفری.
پزیشکی ئاژاڵ و ماڵاتان
ئەو پزیشکەیە، کە تایبەتمەند بێ بە چارەسەرکردنی ئاژاڵ و ماڵاتان
پێ لەو ماڵی نەنان
مەبەس لەوە، کە جارێکیتر نەیەتەوە ئەو ماڵە
پێشی مام(یەز)
پەپکە مالینچکانە(ئەردە)
ڕاوکەری ماسیان
ژانی ماڵات و چوارپێیان
گرکە
ژنی مارەکراو
ژنکاپشت لئەردی
ژەهرە ماسی
کراسی ماری
تووێژی ماری٬ کیفی ماری
کولووک ماست
گوڵێکە بەپەیدابوونی وی ماست زۆر پەیدا دەبێ. کولووک ماست٬ بەهاری گێرا بەڕاست.
کونەباجە (ڕۆژ.٬ کە.٬ مامە.)
خۆشمامەڵە
سەوداخۆش
ڕاماڵکردن
ڕاپێچکردنی قوڕ و لیته و ڕادانی له سەر زەوی، ڕافڕاندنی گیاندار
گلمان (ڕۆژ.)
گەوزین٬ ـــ دن (کە.) : گەوزاندن٬ قسە جوون٬ ـــ دەنەوە: زۆرانێ و یەکتر گەوزاندنی شەگان.
ئاخۆران وماخۆران
هەڕەج و مەڕەج، پشێوی
ئادیەمان
شارێکی کوردانە لە نزیک مەلاتیا
ئاردماڵ
برێتییە لە تەختەدارێکی نیوەگرد کلکە دارێکی درێژی تێ بڕاوە بۆ ڕاکێشانی ئارد لەبەر دۆڵیاندا بۆ ئەوەی ماوەی ئاردەشان باشبێ تا بەرداش لەگوڕ نەکەوێت
ئاردماڵک
چتێکە لە دووای تەواوبوونی باراش دەوروپشتی بەرداشی پێ دەماڵرێتەوە
ئارماز(باک)
گڕگڕە، غەڕغەڕەیەوەکوو هی سەرچاڵاوان
ئارمانج(باک)
ئاسمان
فەلەک، گەردوون، ئەزمان، چەرخ، مینوو. هەوا، حەوا، لا ژوورووی سەر
ئاسمان و ڕێسمان
ئاسمان و دەزوو، ووتەیێکە بۆ جیاوازی نێوانی دوو چتان لە یەکتری بەکار دەبرێ
ئاسمانی
شینی کاڵ، کەوو، وەکوو ڕەنگی ئاسمانێ. دەنگی_ ە: پیت و فەڕی ئاسمانی
ئاسمانە
مەڵاشوو. بن میچ، پۆشە، لاسەرگە
ئاسمانەدەمی(هەورا)
ئاسمانەی دەم(جا)
ئاش وماش
ووتەیێکە منداڵان کاتێکی بەکاری دەهێنن، کە بڕیار بدەن قسە لەگەڵ یەکتری نەکەن و دەنگ لێکتری ببڕن
ئاقێلەوماقێلە
داروباری جووتی
ئالمانا
خێڵێکی کوردە کەوتۆتە ژوورووی ووڵاتی (خەرزا) ئالمانا.
ئامادە
ڕێک و پێک، دروست، ساز، چک، دەرباز، دەردەست، پوخت، پەرداخ، بەردەست، بندەست، تەدارەک،(باک) ئەیڤەز، گەڵاڵە، تەیار، کەمەربەستە، قومراخ. گەچی گیراو ەوەی نەکوژراوی بەهێز._ بوون: ئەیڤەزین، پەرداخ بوون،(باک)دروستیا خۆکرن، وەخۆکەوتن، هلستن، سازبوون