تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



ولێرە
(هەورا.): پۆلکەگایانە
وولێرە
(هەو.)گالۆز٬ دەنکی لە نیسک گەورەترە و لە نۆکی بچووکترە
پاقلێرە(هەورا)
گووێزێکە تیکوڵە شینەکەی پێوە مابێ
پەڕەسلێرکە
حاجی ڕەش، (باد) هاجی ڕەشک. هەچهەچک، (زەن) پلیسر، پەرەئەسترێلکە. (دەر) سیپرۆسنەک، (هەورا) پلیزگرد، (دەرکۆ) پەرەسێلکە، (دەر) تسێپرووسنەک، سپیسنک، پەڕەسووێلکە، باڵندەیێکی ڕەشی باڵ و کلک درێژە، هێندێکیان بەرگەردەنیان زەردە لە چۆلەکەی گەورەترەو تەنها لەنێو ئاوەدانییاندا دەژی و لە جێگای بڵند هێلانە دەکات، چونکو کە لەسەر زەوی بنیشێ ناتووانی بفڕێ
کو للێرەی شەکری
سەروک.
کوللێرە
ئەستوورک٬(زاخ.)سەووک٬ئەستووک.کوللی لووش.
کولێرە
ئەستووک٬ جوورە نانێکی خڕی ئەستوورە.
کولێرە مەژگە
جوورە کوللێرەیەکە ناوەکەی گووێز کوتراوی تێکرابێ.
گلێرای (هەورا.)
گلێرۆک (گەر.٬ باد.)
چتێکی خڕو ئـاودارە بـەلەشی گەلآیدارمازووەوە دەبێ.بە بەرەکەشی هەردەڵێن ـــ.
گلێرە (ڕەوا.)
کاڵەک و شوتی هێندەی گووێزێکی بێت ٬ تەرزە چکۆڵە ٬ زیپکە٬ ڕزەژیلکە٬ تەرزەلۆکە٬ جوورە تەرزەیەکی خڕ و ووردە جار جار لەپێش بەفریدا دەبارێت ٬ (شا.) گولگلینکە٬ (کۆ.) بنگرە٬ (هەو.) تەرزەلووک٬ (دەر.) بنگرەک٬ (بڵ.٬ موک.) کەلوو ٬ گیایەکە وەکووداروجان وایە بە بەردەکەشی هەرـــ دەڵێن٬ کە تێکەڵی دەغڵی بێ تاڵی دەکات٬ تۆوەکەی دەکەلیکی وەکوو پۆلکەی وایە٬ گیایەکە باسکی درێژ دەبێ دەگەنمی دەئاڵێ و پەلکی ووردە وبارێکە .ـــ ڕەشە: گیایەکە لە نێو گەنمیدا شیندەبێت تۆوەکەی ووردە و ڕەشە٬ وەکو تۆی ڕەشکە٬ جیاوازی گلێرە و گلێزە ڕەشە ئەوەیە٬ هەرچیکو و گلێرەیە تۆوەکەی لە کەلویکی درێژی وەکوو پۆلکە وایە ٬ بەڵان ئی گلێرە لە کیفێکی خڕ و سپیدایە.
بانگلێر
تلێر
تلۆر، گلێر، حلێر
تەلێر(باک)
زگن، وورگن، زگ زل
شلێر
گوڵەشلێر، گوڵبزن، هەڵاڵەبرایمه، گوڵێکی بەهارییه گوڵی وەکو لاولاو و بنەکەشی وەکو سەلکه پیوازی وایه. نێوی محاڵێکیشه لە نزیک پێنجووین پێی دەڵێن (شلێر و ناوخووان).
قلێر
(باک.): پیسی٬ قریژ
قولێر
(بار.باک.):سێوە لا سوورە. (باک.): کون. –کرن: کونکردن
قەلێر
(باک.): چڵک٬ گەمار٬ قڕێژ
هەولێر
شارێکە لە کوردستان٬ .کۆنترین شارە کە ژیانی تێدا بەردەوام بووە.*
گوڵەشلێر
گوڵێکی سوور و تۆپ و کێوییە ٬ گوڵ بزن.
گەلێر(باک.)
چەندین٬فرە.