وشەدان

تەریفە

(دزە) نەخۆشیەکی ووڵاخ و ئاژاڵانە تووشی سیپەلاکیان دەبێ و نوختە نوختەی وەکوو خروێرکەی دەردەکات. دەردو ئازارێکە، کە لە تینوان تووشیان دێت و چاویشیان بێ تین دەبێ. (هەورا) تریفە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

تەفە(تەففە)

لا لووسەکەی جگییهو (کۆ) پشتە.

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

تەڕەفە(باک)

مڕوومووشکەر، لاپرەسەنی، پلەندەر، مووشەک. کەسێکە لێرەو لەوێ جەم بەسەر ببات

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

خەفە

خنگیاگ،(ئەردە) تاسیاگ،کیپ، کپ، بێ دەنگ،خنکاو. سەماوەرێکە کونی گیرابێ وئاورەکەی کوژابێتەوە.گیانداری تاساو.(ئەردە) پڕ، تێکچڕژاوە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

خەفە تخوواردن

دڵشکان، خەمخوواردن، وەزگدان

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

خەفە خانە

خامۆشگا، جێگایەکی کپ و بێ هەست و خوستە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

دڵخەفە بوون

دڵتەنگ بوون، دڵ کڵافە بوون، دڵداگیران

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

دەرفە

دەرف

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

دەرفە

(باک.٬زا.):دەرەو٬ چوونەدەرەوەی چت لە شووێنێک

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

دەفە

مرازێکە ئاهەنگ و بەزمانە، کە لە بێژنگێکە چەرمی خاوی بە ڕوویەکی داگیرابێ تا بە پەنجەو لەپی دەست لێ بدرێ، دەفک، دەف، مرازێکە لە کەرەستەی جۆڵایی تەنراوی پێ سفت دەکەن، شانەی جۆڵایی،بە ئێسکی شان وشەپیلکی گیاندارانیش دەڵێن

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

سێفە لۆکە

گیایەکی بەهارییە گەڵاپانە بەرێکی شیرینی خڕی هەیە.

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

سەرگەڕ_فە،زەن،لور،کە(

سیسارگ،سیسارگە کەچەڵە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

شکۆفە

خونچەی هەموو جووره ڕووەکێکییە، (ئەرده.) وول. شادی، خۆشی. ئەنگوستیلەیەکە نقێمی وی له گەو هەرانی ڕەنگاوڕەنگ و جوواروجووار بێ.

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

شەلفە (شا.)

شفرەی بەرازییه.

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

فەلسەفە

باوەڕی زانستی٬ لەچتی نهێنی و گرنگ و دژوار کۆڵینەوە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

قفە

(جا.):بەلەم و لۆتکەی گچکە.(جا.):کۆکه٬ کۆخە٬ قۆزە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

قوففە

قایەخ

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

قوفە

قوففە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

قووفە

قایەخ دشەکەڤتی

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

قوڵفە

ئاڵقه٬ قافکە٬ قاف٬ قوڵف٬ قڵف٬ جوورە گرێدانێکە بە قوڵفە تا ئاسان بکرێتەوە٬ گرێ قوڵفه٬ قوڵفک. (ئەردە.): ئاڵقەیێکە دەنرێ لە هەموو چت. چەند ئاڵقەیێکە لە خێوەت و دەوار لە یەکتر هەڵدەپێکرێن

تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان