(باک.): تاج، تانج

(باک.): نێوی ژنانە

باڵندەیەکی زەردی گچکەیە

(هەورا.): پارەگۆڕ، دراوگۆڕەوە

(باد.):پەری، جووان، نازدار، دەلال، (باد.)ک پەری ڕوو، پەری ڕوخسار. لە مەقامە کۆنەکاندا بۆ پرچ زەرد بەکاربراوە.(باک.،باد.): جووان، کچی عازەب

دەریا

(باک.):گیایەکە

(باک.): نێرگس، نێرگز

(هەورا.): گیایەکی کووێستانییە بنجەکەی بە ووشکی دەهاڕڕێ بۆ گۆشتە زوونە بە بریناندا دەکرێ و زۆر باشە

(باک.): سنوور، جێگەی پێک گەیشتنی دوو چۆمان، دوو ئاوان

(باک.): نێوی ژنانە

(باک.): زەردی کراوەوە

(باد.):باڵندەیەکی گچکەی زەردە، جۆخۆرە

زەرباڤ، زەردەزیڕە

(باک.): چالاکی

(هەو.،بابا.)زەرەنک، کاڵەکە مارانە، گونەسە، گووی بەلە، گووژاڵک. گیایەکە بەرێکی دەدات دووایە وەکوو هێلکەی لێدێ پێی دەڵێن گونەسە چونکوو وەوی دەچێ تووێکی ڕەشی زۆری تێدایە،کۆلکێکی لە نیو گەز درێژتری هەیە.کە بەقەد دارە دەستێکی ئەستوورە ووشک دەکرێ و دەکوترێ و بە ووردی بەسەر برینی کرماوی هەر ماڵاتێکی وەرکرێ چاکی دەکاتەوە. لەسەر کۆلکەکەی زۆر چڵان دەردەکات هەر چڵەی بستێک بڵندە لە نێو قەدی چڵەکاندا گوڵێکی بۆر دەردەکا وەکوو گونە پشیلەیە تۆوەکەی بۆ بدرێ و بە ووردی بەشەکرەوە لە خورێنی بخورێ بۆ هێزی چیکڵدانە باشە بەرەکەی بە شاف هەڵگیرێ بۆ مایەسیری بەسوودە. گەڵایەکەشی بە ووشکی و ووردکراوی تێکەڵ بە خورما بکرێ چەند حەبێکی بەقەد دەنکە نیسکێکی لێ دروستکرێ بەو مەرجەی ، کە هەر شیری بخووا و سبەینەیەکی (5) حەبی لێ بخووا دوایەش چەند ئیستکانێک ئاوی گەرمی لەسەر بخوواتەوە ئاوی سارد نەخووا بۆ سەفراو زەردوویی و بیوەسیری زۆر باشە

زەرەند،گیایەکی بەهاریی گەڵا پانە دووبەران دەگرێ یەکەمینیان وەکوو گووێچکە و ئەویتریان وەکوو شەمامەیە بۆ کوژتنی کرم بە برینی چوارپێیاندا دەکرێت

(باک.): زەردایی

بێهۆشی، لە هۆش خۆچوون

(ع.): گوڵێکی زەردی بۆنخۆشی سوورباوە زۆر بەنرخ و بەکەڵکە بۆ دڵ ئێشە