ناوی نەتەوەیەکە لە چینێوە تا سنووری یۆنان و بولغارستان کشاوە، هێندێکیان لەلای ڕۆژهەڵاتی یەکێتی سۆڤیەتی (جاران) دادەژین تەنها نەتەوەی کورد لەناو ترکی ئازەربایجان و ترکی تورکیا دادەژی. بۆیە ترکی توورانی (کەماڵی) وایان بڕیاردابوو، کە بەزۆر کوردی بکەنە تورک هەتاکوو تورکستانێکی مەزنی لێ دەرخەن، بەڵام لە سەدەی بیستەمدا ئەو داخوازییە پێک نایەت چوونکوو نەتەوەی کورد ووشیار بۆتەوه و لەژێر کابووسی بێ ئاگایی خەوی گران ڕاپەڕیوە. (باک) دەنگی شکانییە، قرچەی شکانێ. تەرزەڵووکە، تەرزەی گچکە

بەهەڵکەوت، بەڕێکەوت

توورەکە

توورەکە، خیگەی لوولەدار. توورەکە

(باک) تڤلک. باڵندەیەکە

سیسرە، سیسرک

(باد.، باک) تیرۆک. بۆڕی پوولەی ئاسن. مۆدنە، دارجغارە. (ئەردە) دیرەک، گوڵتە، تیرەک

باڵندەیێکە بەقەد کۆترێکی دەبێ ڕەنگی بەرسینگی ئاسمانییە لەملاولای ملی سێ چووار خەتی زەردو ڕەش و سپی پێوەیە، سەر پشتیشی نوختەنوخته ی شین و زەردە. کڵاوکوڕە

دەمار وەڕگەڕانی شان و قۆڵی ووڵاخێیە وەکوو قۆڵنجی مرۆیان وایە. (هەورا) تەشک. خشڵی ژنان. (باک) کوڕادە. (کە) پاشکۆ، تەرکی. (موک.، باک) تەرۆک، پاشتەرک. جێگای پاشکۆیە لە پشتەوەی زینی. خشڵی ژنان. نیوتەرک، تەواو تەرک. بەشەکانی کڵاوی دەروێشانە. (زاخ) تەرزەی گەورە. تەنیشت. تەرزەی دەنک گەورە. بڕین و دڕینی چت بە باری درێژیدا. چەکی شەڕێ. هەرە بنەڕەتی خاکی ڕەق و زیندووە، دەڵێن بناغەکە گەیشتۆتە تەرکی واتا گەیشتۆتە ئاستی پتەو و قایم. تەک، بنەڕەت، بن بنەوە، ژێر، بەش، نزمی

قەڵافەت

لە جێ چوونی دەستی کەر

بە داخزان و لەجێ چوونی هەر دووک سمی ووڵاخی دەڵێن

قوڕوشیاکەیەکە تێکەڵ کرابێ و دەمی کووەری هەنگی پێ سوواخ درابێ

تەونی جاڵجاڵووکه یە. جاڵجاڵووکە

تەونی جاڵجاڵووکە

تەرزە

تەرزە

گیایەکە

شووێنێکە بەرگ و کاڵای تێدا دەشورێ

کوتکی جلشوشتنی، گەڵاکوتک