وشەدان

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

بەفر خۆرە

جۆخۆرکە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

بەفرە خۆرە

بەفرێکی تەنک و سووکە لە بەهاراندا، کە بەسەر بەفریدا ببارێ دەیتوێنیتەوە. نێوی باڵندەیێکیشە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

بەڕوولە خۆرە

کونی هەیە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

خۆرە

(باک.) خوورک، ژەنگ، (دەر)خوڕەسەرە، خۆرک، خۆرکە مافەتە ،(باد)خێرک، ئاپۆرە لە سەری تەدا: خۆرەت لە سەری دا، برینێکی پیسە و زۆر بە خارشتە و چابوو نەوەی دژوارە. جوورە برینێکە بە هەرشووینێکی بگات دایدەوەشێنی و چابوونەوەی نیە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

وشتر خۆرە

وشتر ئالووک٬ حوشترئالیک. قاتۆل٬ قاتۆ

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

خۆرەڵات

ڕۆژەڵات

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

خۆرەبووک

(سور.): نۆکێکە لەناو زیلەمۆیەدا براژبێ

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

خۆرەتاو

بەرهەتاو، هەتاو

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

خۆرەتاودان

وەبەر هەتاودان

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

خۆرەزەرد

کاتی زەردەی بەیانیان و ئێواران ، زەردەڵ پەڕ، بەرەئێوارە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

خۆرەسەرە

(دەر.): خۆرە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

خۆرەن

(ئەردە.): خۆراک

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

خۆرەنگاز

هەتاوگاز، چتێکە هەتاو گەزتبێتی

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

خۆرەوەزان

بەربەرۆچکە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

خۆرەچەرە

(کە.): تەنگەنەفەس، هەناسەبڕکە، ئەو لوولەیە لە ئاشیدا ، کە دانی دەڕژێتە نێو بەرداشەکەوە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

خۆرەڵاتناس

ڕۆژەڵاتناس.- ی: ڕۆژەڵاتناسی

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

مەگەز خۆرەکان

ئەوانەی مەگەزان دەخۆن

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئاوخۆرەوە

پەرداخ،(موک) ناوەرووکە نەرمەکەی دارانە. ئاسنێکی درێژە لە لغاوێدا دەچێتە نێو زاری ووڵاخەوە نێوەڕاستی قووڵەو ئی واش هەیە کونە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

قاوەخۆرەوە

تیرەیەکە لە بڵباسەکانی بیتووێنێ

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

چەشەخۆرەکردن

دانە خۆرەو چێرکردن

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئاخۆرە

(بار.، سوور)تەپۆ، مێشوولەی ووردو ڕەشەو پێوەدەدا

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئاوخۆرە

بادی ئاو تێداخوواردنەوە، ئاوەخۆرە، ترگال، پیان. ئاسنێکی درێژە لە لغاوێدا دەچێتە نێو زاری ووڵاخی. نێوەڕاستی قووڵە، ئی واش هەیە کونە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئاوەخۆرە

سوورێنچک، ڕاوی سەرکانی، ئەو ئاوەیە کە لە لمبۆزی ووڵاخ دەتکێتە ناو ئاوەوە لەکاتی ئاوخووارنەوەدا. کەلۆرێکە لە نێوەڕاستی داراندا ئاوی پێدا دەخوواتەوە. تاس، کاسە، بادە، بادی، قاپ، بەرداخ، پیاڵە یا قاپی ئاوخوواردنەوەی،(بار) ترکال،(باک) پینف، خووارووفک

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

بەفرەخۆرە

بەفرێکی تەنک و سووکە لە بەهاراندا، کە بەسەر بەفریدا ببارێ دەیتوێنیتەوە. نێوی باڵندەیێکیشە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

بەچەخۆرە

دەردێکە تووشی گیانداران دەبێ، ئیتر هیچ کاتێکی تێر ناخووات

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

بەڕووخۆرە

باڵندەیێکی بەڵەکە کەمێک لە ڕەشۆڵەی گەورەترە بەڕوو و بادامی دەخوواو لەناو خۆڵێ و دوو فلیقانەی داراندا بۆ کاتی برسێتی دەشیان شارێتەوە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

تێرەخۆرە

ئەوەندەی برسی پێ تێر بێ، جەمی یەک برسی

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

جۆخۆرە

زەردی وەلی، زەردی جۆخۆرە، جوورە باڵندەیێکە، وەک چۆلەکە وایە، جۆخۆر

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

حوشترخۆرە :

حوشتر خووارە، جوورە گیایەکی دڕکاوییە ووشتر دەیخووا لەنێو چووارچێوەی داریشی دەگرن بەپێش پەنجەرانیەوەی هەڵدەواسن هاوینان ئاوی پێدادەکەن بۆ فێنکی.

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

خەمخۆرە

باڵندەیێکی قاچ ومل درێژە هەمیشە لە گووێ ئاودا بە ماتی دەنیشێ ، خەمەخۆرە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

خەمەخۆرە

باڵندەیێکی گەورەی لاق درێژ و ملدرێژە هەمیشە بە ماتی لە قەراخ ئاوان هەڵدەنیشێ

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

داڵەکەرخۆرە

(بابا.):داڵاش٬ باڵندەیێکی گۆشتخۆرە و لە هەموو باڵندەیێکی زلترە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

داەخۆرە

بۆ مرۆ و ئاژاڵ و ووڵاخ و باڵندە و داعبایان٬ چەشەخۆرە٬ چێژ٬ چەشه٬ چێشتە تەڵە٬ چەشته٬ دانەیێکە بە فاقە و تەڵە و تەپکەوە دەکرێ بۆ گرتنی باڵندان. –بوون: چەشەخۆرەبوون٬ چێژبوون٬ ڕاهاتن. – کردن: چەشەخۆرەکردن

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

زیوانخۆرە

ئاڵیگوڵینگ،ئاڵینگوڵینگ

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

سەرەخۆرە

شووم٬ کەسێکە شووم و نەگریس بێ٬ منداڵێکە لە دووای بوونی کەسێکی نزیکی مردبێ. –یی: شوومی

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

غەمخۆرە

خەمەخۆرە٬ ماسیگرە٬ دەڵێن ئاوی ناخوواتەوە نەوەکو ئاو کەم بێتەوە بۆیە پیاوی چرووکیش وەوی دەچووێنن

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

قوڵتەخۆرە

ژێردەریایی