(شا.)پێستێکی خاوەۆشەنەیبەکاردەبرێ.

(هەورا.)خاوەند.

خێو،ماخۆ،ماڵخۆ،ماڵخووێ،خاوەن،خێوی،خودان،(باک.)خووەدی،خووەدێ،خووەی،ئەرباب.بە-:خوداندار،بەخێوی.بێ-:بێ خودان،بێ خێو،بێ سەرە.-ار:خاوەنی شت.-اری:خاوەندی وچاودێری.-شکۆ:خاوەن شکۆ.-شکۆیی:خووەدی رەووش.-ماڵ:ماڵخۆ،مالخێ مال،ماخۆ.-ماڵی:ماخۆیی،ماڵخۆیی.-ی:خێوێتی،خودانی.-یتی:خودانێتی.

خاووخێزان.

(ئەردە.):برسێتی،خاوبوونەوەی دڵ.

(دزە.)کەمێک لەفرێتەی خاوترە.(موک.)گیایەکەبەتەری و ووشکی بۆنی زۆر خۆشە وبۆنی لەمێخەکی خۆشترەونازدار ودلداران بەسینگی خۆیانیەوەدەکەن بۆ بۆنخۆشی بەمەشکەی بۆگەنی دادەکەن.

پەڕتووکێکی کوردی دڵداریە وە هەڵبەستراوە باسی سەودا و ئازایی و بە ئارەزوو گەیشتنێ دەکات. خۆرێ رۆژهە ڵاتێ

بڕوانە: ئاخافتن، ئاخەفتن، ئاخفتن. (جا)ئاژۆتن. (بابا) خاوشکاندنی ووڵاخ

بوغاوە، (دەر) برک، گیایەکی بۆنخۆشی کێوییە بۆ بۆنخۆشی و پارازتنی لە مۆرانە بە جلکان وەردەکرێ

بێ خوداوەند._ی: بێ خوداوەندی

دڵ تێکچوون و سست بوون

لغاوبڕکە

(ڕەوا.):لخاوە

پێخوواس، پاپەتی، بێ پێڵاو

پێخوواس

(خۆ.): مرۆ باش داپۆشین و کەناری لێفە و جاجمەکەی باش نوشتاندنەوە.(خۆ.): هەویر باش داپۆشین

بەنخاو، گۆشت و یا هەر چتێکی کەم برژابێ بۆخاوی لێدێ

بۆخاو لە گۆشت و چتێکی تر دێ، کە کەمبرژابێ

سستە سست،یاوە یاو،ئارام ئارام،تووکی چۆغە ومافوورە

ڕماو،ڕووخاو.

گێچی شلی گیراوە

دۆغاو مەبەس لە گرتنەوەی گێچە بە جوورێکی زۆر تەڕ وەکوو دۆ لەناو درزی دیواران و گومبەزی دەکرێ تا درزەکە پڕکاتەوە و گەورەتر نەبێ

کەسێکە قسە بە خاوی بکات، شڵەژاوە

تاڵاو،ئازار،دەردەسەری،زۆرت تاڵاو بەدەستیەوە چێژتوە.زووخ،زۆخ،زامەت،خێزاو،زڕزڕە،زڵزڵە،زڕینچکاو،ئاوی زەردی برینانە.-هەڵڕشتن:دەردی دڵ گێڕانەوەیە

جێی چڕنووک لە ئەندان._ ی: جێگایەکە شاخ و کێوی زۆربێ وەکووکوردستان.

لغاو٬ دزگیین

مرخه٬ دەنگی گەروو یا کەپۆیە

ڕووخاو

پێخەو، نووێن

(کە.):خەوی خەست٬ خەوی خۆش

(خۆ.):بۆ٬ گۆل٬ دەراو٬ دێراو