وشەدان

بەڵگە

دەستاوێژ، ڕابەر، رێ نیشاندەر، نیشانە، لەکەل و پەلێکی دزراو یا گوم بوو ئەگەر پارچەیێک بدوزرێتەوه_ی پێ دەڵێنک_ی گووێ: گۆشتە نەرمەکەی خووارەوەی گووێچک، چیچکە، شلکەی گووێ، (هەورا) چیچیلە، بەڵکەو گۆشی، (هەورا) چیلک، (کۆ) چیلچیلە، (فە) تکی گووش، بەلکا گوە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

بەڵێ

بەلێ، (باک) لەبێ، ئەرێ، ئارێ، با، ها، ئا، هەرێ، ئم، واسە، وایە، بۆ وەراستگیرانە ، لە وەڵامدانەوەدا بۆ شێواز_بە کار دەبرێت

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

بەڵێن

پەیمان، دەستەبەری، گفت._مارای، (هەورا)_مەردەی: بەڵێن شکاندن

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

بەڵێندان

پەیماندان، دەستە بەربوون

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

بەڵێنی

پەیمان، بڕیە، هەرێنی، ژووان، هەرێ، گفت._دان: پەیماندان، لە خۆگرتن

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

بەڵەبل(ئەردە)

مەردومی زماندرێژ

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

بەڵەد

شارەزا._بوون: وێڕاهاتن. نا_: ناشی، ناشارەزا، بێ هونەر، لاجوور._ی: شارەزایی، خۆجێیی، جهزایی

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

بەڵەدێتی

شارەزایێتی، جهزایی

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

بەڵەک

ئەبڵەق، شل، شڵە، پڵپڵی، باز، بازگ، (جا.، بابا) بازوو، بەلەک، پاق، (باک) بۆقل، (هەورا) بارە، پنک پنک، پەڵەپەڵە، پنپنی، ڕەش و سپی، پوویز، (ڕۆژ) بازبازکێ، دوو یا چەند ڕەنگی پەڵەپەڵەییە بە لەشەوە سا هەر ڕەنگکێکی بن، ووڵاخ یا ئاژاڵێکە بەڵەکەتی هەبێ یا چەند دانەیێکی لە نیشانەکانی پسپۆڕییەوە پێوەبێ

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

بەڵەک بەڵەک

پڵپڵی، پڵنگی، بازگ

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

بەڵەک(هەر)

لەگەڵ هەموو نیشانەکانی مەڕان بەکار دەبرێت، جوورە گیایەکی بەرزی شیلەداری لاسک دارە گەڵای وەکوو بی وایە بەڵام بچووکترە بنکەکەی بۆ گەلێک دەرمان دەشێ بە تایبەتی بۆ کۆکاکۆڵاو پیپسی زۆر سوودی لێ دەبینن، (هەورا.، دەر) پووز، (ڕەوا) بۆقی بەڵەک، چۆقل، گۆشتی لوولاکییە، بۆقل، (باک) پاق، (فە) ساق، مەشکەلاق، مەشکە لوولاک، (باک) بەلۆریناتک، (شار) مێکووک گیایەکە، (باک) بەڵەک. (باک)_ی بەلۆریناتک، (باک)_ێ گووری

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

بەڵەکچاو

کەسێکە ڕەشکێنەکەی زۆر ڕەش و سپێنەکەشی زۆر سپی بێ

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

بەڵەکی

بەڵەکێتی، بەلەکی، بەڵەک بوون، دەردێکە ئەندامی مرۆی پڵپڵ دەبێ، تیکوڵی ترنج و نارنج بە سووتاوی سبەینان قامکی لێدرێ و لە زاری بدرێ وە لە جێگایەکەشی هەڵبسووڕێ دەڵێن زۆر بەسوودە

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

تەبەش بەڵەک

مەڕێکە گەردنی نوختەی سوور یا ڕەشی تێدابێ بەڵان پەڵەی ڕەش یا سووری لە لەشدابێ

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

خاڵە بەڵەک

(موک.)ڕەشانگ کەبەفرلەهێندێک شووێنان دەچێتەوە کەڕەشانگی تێدەکەوێ-یپێدەڵێن.

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

شاخ و بەڵەک (ﺌەردە.)

قەمزوناز٬ئینجە و فینجە٬ تەختە و خاڵ.

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

شین سۆر بەڵەک

مەڕێکه سەر و گووێی شین و لەشی سووربێ و خاڵی سپی لە لەش دابێ.

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

ئاڵووبەڵاڵووک(ئەردە)

بەڵاڵووک، هاڵووبەڵاڵووک

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

بەبەڵە

بەبە لە زاراوەی منداڵی گچکەیە._ ی چاو: بیبیلەی چاو، بیبکە، (باد) بیبیک، (جا) کەنیشکی چاو، کێچک(ڕەوا) لە لەنگی، (هەورا) کناچڵەی چەم، کناچڵێ چەمی، بیبۆک، پیبۆک، (باک) کەچکا چاڤ

سەرچاوە: فەرهەنگی کوردستان

بەلەسەرڕەشبەڵەک(هەر)