وشەدان

سەرچاوە: نالی

پەیاپەی

دەسبەجێ.

پەیاپەی هاتەوە سەر جێگەیی گەرمی لەگەڵ توحفەی
صەلات و هەم سەلام بێ لەو حەبیبی پاکی سوبحانە

سەرچاوە: نالی

پەیاپەی

یەک له دوای یەک، لە پشتی سەری یەکەوە، لەدوای یەکەوە.

له نەهرەینی دو چاوم ئەشکی خوێنین
پەیاپەی دێ، پەیاپەی دێ، پەیاپەی

سەرچاوە: نالی

ڕیاز

جەمعی ڕەوزەیە، واتە باخچە.

فە ییاضی ڕیازی گوڵ و میهر و مل و لەعلی
ئەی شەوقی ڕوخ و ذەوقی لەبت ذائیقە بەخشا

سەرچاوە: نالی

ڕیاض

جەمعی (ڕەو ضە) یە هەم بەمەعنا باخچە و هەم بەمەعنا بەهەشت بەکاردێ. لێرەدا هەردو مەعناکە مەبەستە.

یەعنی ڕیاضی ڕەوضە کە تێدا بە چەن دەمێ
موشکین دەبێ بە کاکۆڵی غیلمان و زوڵفی حوور

سەرچاوە: نالی

ڕەیاحین

جەمعی ڕەیحانە.

ڕەیاحین پەرچەم و، لالە کولاه و، یاسەمەن طو ڕڕه
بەنەفشە خاڵ و. نەرگس چاو و، گوڵ زار و سەمەن ساقە

سەرچاوە: نالی

کەمعەیار

ئەو زێڕەی بێگەرد نەبێ. سووک.

نەقدی دڵێ کە ڕائیجی سەودایی تۆ نەبێ،
مەغشووش و کەم عەیارە و هەم قەڵب و هەم چرووک

سەرچاوە: نالی

گیاە

گیا، سەوزە.

سەهم و نەصیبی ئەصلییە، بەحثی گیاە و گڵ نییە
تووتنە خەرجی سووتنە، موودنە ماچی لەب دەکا

سەرچاوە: نالی

ڕیا

دووڕوویی.

ڕیشەکەی پان و درێژە، بۆ ڕیا خزمەت دەکا
ظاهیرە هەر کەس بە طول و عەرضی ڕیشیدا ڕیا

سەرچاوە: نالی

ئیثباتی مەزایا

پێ سەلماندنی باشترێتی.

هەم گوڵبەنی بێ خاری، هەم مەزرەعی ئەزهاری
هەم مەخزەنی ئەسراری، ئیثباتی مەزایا کچ

سەرچاوە: نالی

ئیحیا

زیندووکردنەوە.

لە نەفخی صوور و نەشری بەعثەتی دینی حەق ئیحیا بوو
لە قەبری جاهیلییەت هاتەدەر هەرچیی موسوڵمانە

سەرچاوە: نالی

باری خودایا

خودای باریی، خودای دروستکەری دنیا! سەبەبکار

دووری له من خستەوە بێ سەبەبێ یاری من
باری خودایا که تۆ، بگری سەبەبکاری من!

سەرچاوە: نالی

بۆیا

بۆندار.

بۆ شەربەتی شیرینی فنجانە لەسەر سینی
مەم توحفەیی توففاحی، شەم عەنبەری بۆیا کچ

سەرچاوە: نالی

تیا

تیایدا.

پەچەیی پەرچەمی و پرچی سیا
هەر دەڵێی مانگەشەوە کوڵمی تیا

سەرچاوە: نالی

ثورەییا

کۆمەڵە ئەستێرەیەکن لە گەردنی (ثەور) دا لێی جوێ نابنەوە.

مەهـ مەهـ لە مەهی سادە: یەعنی لە قەمەر لادە
هەم شەمس و ثورەییا کچ، هەم زوهرەیی زەهرا کچ

سەرچاوە: نالی

جۆیا

ئەو کەسەی بەدوای شتێکدا بگەڕێ.

ئەی مەطڵەعی ئەنواری هەموو قاصیی و دانیی ،، شەمسی صەمەدانیی
وەک ذەڕڕەیی بێ جیلوە نە مەوجوود و نە مەعدووم ،، جۆیایی بەراتم

سەرچاوە: نالی

خەبایا

شاردراوە.

واقیف بەهەرچی کەتمی خەبایانی ماضییە
عالیم بەهەرچی دێت و دەبێت و موقەددەرە

سەرچاوە: نالی

دەریا

بەحر، مەبەست لە ڕاستییە.

صۆفییان هاتنە مەجلیس وەرەقی دیدە بشۆن
لەکن ئەو دێمییە وشکانە لە دەریا نییە باس

سەرچاوە: نالی

سیا

ڕەش.

بە داوە، کرژ و خاوە، یەعنی ئاڵۆزاوە زولفەینی
دوو تاوە، دوو سیان و شێوەکەی شێواوە زولفەینی

سەرچاوە: نالی

ضیا

تیشک.

یا قورصی نمەک هەروەکو مەڕمەڕ بە ضیا بێ
جێی قەطرەیە ئاوێکی لەنێودا قڵەشابێ؟!

سەرچاوە: نالی

عولیا

بەرز.

چ حوجرە؟ حوجرەیی عولیا، کەوا نەعلەینی خوددامی
دوڕی تاجی سەری قو ط ب و وەلییو و شاه و سوڵطانە!

سەرچاوە: نالی

قیا

کورت کراوەی (قیام) یا (قیامەت) ە.

مەمخەرە هاوییەتی هەولی فیراق
دەستی من دامەنی تۆ ڕۆژی قیا

سەرچاوە: نالی

قیرووسییا

کینایه یە لەوەی به هیچ دابنرێ و گوێی نەدرێتێ ئەگەر له ناوبچێ یاخود (قیر و سییا) یه واتە قیر و ڕەش.

زوڵفی جەڕڕاڕی صەفاصەف خستە پێش
یەعنی زەنگیی لەشکری قیروسییان

سەرچاوە: نالی

موحەییا

تەوێڵ.

ماوەردە لەسەر خەرمەنی گوڵ عەطرفشانە،
یا ئاوی حەیاتە: عەرەقی وردی موحەییات؟!

سەرچاوە: نالی

چیا

شاخ.

سەری فەرهادم و دەندووکی قوڵنگ
دەستی مەجنوونم و دامێنی چیا

سەرچاوە: نالی

ڕوو سیا

ڕوو ڕەش.

چاوەکەم! مەنواڕە ڕەنگی ظاهیریی
خۆ دەزانیی (ڕوو سپیی) چەند ڕوو سییان

سەرچاوە: نالی

ڕیا

ڕووپاماڵی.

خاطری زاهیدی خاڵی، خاڵی
نییە، ئەڵبەتتە، لە بێنێکی ڕیا

سەرچاوە: نالی

گۆیا

هاتووە زمان.

شەبنم کە نەظم و نەثرە لە ئەوراقی غونچەدا
گۆیا بووە بە زار و زوبان و ددان و پووک:

تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان