تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 12
سەرچاوە:
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
Capital (capital goods, capital equipment)
سەرمایە
(ئامرازی
بەرهەمهێنان
، ئامرازی وەبەرهێنان، شمەك
یان
كەلوپەلی
سەرمایە
، كالای بەگەڕخەر). (1)
لە
تیۆریی ئابووریدا یەكێكە
لەو
سەرچاوانەی كە
لە
بەرهەمهێناندا (
زەوی
، كرێكار و
سەرمایە
)
بە
كار دەهێنرێت.
سەرمایە
لەو
كەلوپەلە بەرگەگرانە پێك
دێت
كە
لە
بەرهەمهێناندا
بە
كار دەهێنرێن. (2)
لە
ژمێریاری
و داراییدا، ''
سەرمایە
''
واتە
سەرجەم
ئەو
پارەی كە
لە
لایەن
خاوەنپشكی كۆمپانیاكانەوە
وەبەر
دەهێنرێت و
لە
بەرامبەریدا قازانجی پشكی كۆمپانیا وەردەگرن.
سەرچاوە:
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
Capital consumption allowance
پاشەكەوتی سوانبڕ (سوانچن)،
سوان
. سەیری سوانی (دارەتێك) بكەن.
سەرچاوە:
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
Capital deepening
زۆربوونی
سەرمایە
(بنجداكوتانی
سەرمایە
، چڕبوونی
سەرمایە
).
لە
تیۆریی گەشەی ئابووریدا،
واتە
زۆربوونی ڕادەی
سەرمایە
-كار (
بە
پێچەوانەی پەلهاوێشتنی سەرمایەیە،
capital
widening).
سەرچاوە:
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
Capital gains
بەر
(
خێر
یان
دەسكەوتی)
سەرمایە
. بریتییە
لە
بەرزبوونەوەی بەهای دارەتێكی
سەرمایە
وەك
زەوی
یان
پشكی
گشتی
، خێرەكەش (
gain
) بریتییە
لە
جیاوازیی
نێوان
نرخی
فرۆش
و نرخی كڕینی دارەتەكە.
سەرچاوە:
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
Capital markets (also financial markets)
بازاڕەكانی
سەرمایە
(
هەروەها
بازاڕكانی دارایی).
ئەو
بازاڕە داراییانەیە كە تێیاندا سەرچاوەكانی (
پارە
، بۆند، پشك)
مامەڵە
دەكرێت.
ئەمانە
و نێوندگرە داراییەكان (
financial
intermediaries)،
ئەو
ئامراز
و دامەزراوانەن كە
بە
هۆیانەوە
لە
ئابووریدا پاشەكەوت دەكرێ و
ئەو
پاشەكەوتانەش دەدرێنە وەبەرهێن و وەبەرهێنان دەكرێن.
سەرچاوە:
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
Capital widening
بەرینبوونەوەی (پەلهاوێشتنی، بەرفرەبوونی)
سەرمایە
. ڕێژەی گەشەی
بڕی
ڕاستەقینەی
سەرمایە
كە ڕێك یەكسانە
بە
گەشەی هێزی كار (
یان
دانیشتوان)، كەواتە ڕێژەی
نێوان
سەرجەم
سەرمایە
و
سەرجەم
كرێكار وەك
خۆی
دەمێنێتەوە و ناگۆڕێت (پێچەوانەی چڕبوون (زیادبوونی) سەرمایەیە).
سەرچاوە:
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
Capital-output ratio
ڕێژەی ئاووتپووت-سەرمایە.
لە
تیۆریی گەشەی ئابووریدا
واتە
ڕێژەی
سەرجەم
بڕی
سەرمایەی
بەردەست
لە
بەرامبەر
GDPی ساڵانەدا.
سەرچاوە:
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
Human capital
سەرمایەی مرۆیی.
بوونی
زانیاریی تەكنیكی و شارەزاییە
لە
هێزی كاری وڵاتێكدا كە
بۆ
وەبەرهێنان
لە
خوێندنی فەرمی و ڕاهێنانی پیشەیی دەگەڕێتەوە.
سەرچاوە:
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
Productivity of capital, net
پوختەی بەرهەمداریی
سەرمایە
. سەیری ڕێژەی بەرهەمی (دەسكەوتی)
سەرمایە
بكەن.
سەرچاوە:
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
Rate of return (or return) on capital
ڕێژەی دەسكەوت (
یان
دەسكەوتی)
سەرمایە
.
بەر
و دەسكەوتی وەبەرهێنانێك
یان
هیی
شمەكێكی
سەرمایە
. كەواتە،
ئەگەر
تێچوونی وەبەرهێنانێك 100 دۆلار
بێ
و دەسكەوتەكەی
لە
ساڵدا 12 دۆلارە بێت،
ئەوا
ڕێژەی دەسكەوتی ساڵانەی 12%یە.
سەرچاوە:
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
Social overhead capital
سەرمایەی ڕاسەری كۆمەڵایەتی.
ئەو
وەبەرهێنانە پێویستانەیە كە پەرەپێدانی ئابوورییان
پێوە
بەستراوەتەوە،
بە
تایبەتی
وەبەرهێنان
لە
ئاو
و
ئاوەڕۆ
،
گواستنەوە
و پێوەندییەكان كە
هێندێک
جار
پێیان
دەڵێن
ژێرخان
(infrstructure).
سەرچاوە:
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
Capitalism
سەرمایەداری
.
ئەو
سیستەمەی ئابوورییە كە خاوەندارێتیی زۆربەی داراییەكانی (
زەوی
و
سەرمایە
) تایبەتییە،
واتە
هی
كەرتی تایبەتە.
لەم
جۆرە ئابوورییەدا، بازاڕیی
تایبەتی
(كەرتی
تایبەت
)
لە
تەرخانكردنی سەرچاوەكان و بەرهەمهێنانی داهاتدا ڕۆڵی سەرەكی دەگێڕێت.