نت.»، «سیم.» تم: بووکه بە بارانه.

نت.» بووکێکه کچۆڵان دروستی دەکەن، پارچه قوماشێک به شکڵی ئینسان هەڵدەدروون و لۆکەی تێداخنن و به ئەندازەی خۆی جلکی ژنانەی بۆ دەدروون و د ەبەری د ەکەن.

نت.»، «کعر.»، «تت.» 1- بووکی منداڵانەیه که له باغه و شتی وا دروست کرابێ. 2- «کن.» ئادەمیزادی ناسک و نازداری به ناز پەروەردە کراو.

«نت.» بنجی هێندێک گیا و شیناو ەرد که «بەر» یان هەیەو بەرز نابنەوه و لەشوێنی خۆیان بەولاولادا تەرز داوێژن.:: بڕکه شووتی، برکه ترۆزی، بڕکه خەیار.

«نا.»، «کئێر.» تم: بەرمیل.

«نت.»، «کێر.، کعر.، جن.» 1- ئاد میزادی بەژن درێژی، لاواز وڕەقەڵه. 2- حاڵی مرۆڤێکی ئاوا:: پیاوێکی بەلەباریکەی زەردە ڵەشی لەکن بوو. تێبــ.ینی: ئەم وشەیه ئەگەر د ەگەڵ ناوێک لە حاڵەتی «ئیزافه» دا بوو ئەوا «سفەت» ه ئەگینا «ناو» ه.

نت.» تم: بەبه.

«مک: شاروێران» تم: بەرهەڵبێینه.

«نت.»، «مک.» پەنا دیوار یا هەر با پەنایەکی دیکه که زستانان هەتاوی تێ بکا. جا خەڵکی لێ کۆ دەبێتەوە و خۆیان لەبەر تاو گەرم دەکەنەوه، یا منداڵان یاری لێدەکەن. تێبــ.ینی: کەرتی «ڕۆچ» له زمانی پەهلەویدا بە «ڕۆژ» و تراوه و و هەروەکوو خۆی ماوەتەوه.

«نت.»، «مک.» بەردەرگا.

«نت.»، «مک.» سیم.» پارچەیەک قوماش د ەیدروون و به بەر سینگی منداڵی ساوایەوە دەگرن و له پشت مل و ناو قەدی منداڵەکه له پشتەوه گرێ دەدرێ بۆ ئەوەی جلکەکانی پیس نەبێ.* «بک.، سن.» بەروانک.

«نت.»، «کعر.» پارچە قایشێکه هێندێکی ڕیشوو ڕیشوو کراوه و لەسەری وڵاغ «ئەسپ، ئێستر، گوێدرێژ» ی دەیبەستن و به نێو چاوانیاندا شۆڕ دەبێتە وه بۆ ڕەواندنەوەی مێش و مەگەز.تێبــ.ینی: ئاشکرایه ئی ئەسپ دەگەڵ ئی ئێستر و گوێدرێژ فەرقێکی هەیه و به مت و مووروو یا زێو دەێڕازێننەوه.* «مک.» پێشچاوکه. «سن.» بەرچاوه. «سیم.» بەرچاوگه/2.

«نت.» هەموو بەرهەمی ڕۆنی کەره «بک.» : نڤیشک، نویشک» ی ماڵه کوردێک له ڕۆژێکدا. 2- «مج.»، «ست.» حاڵی ڕۆنی کەره، که ڕۆژێک بەسەر ڕەنێوهێنانیدا تێ نەپەڕیبێ. تێبــ. - لە کوردەواری خۆماندا، که ڕۆنی کەره، هاته بەرهەم ئە وێ ڕۆژێ هەرچی لێی خورا و ئەوی دەمێنێتەوه خوێی دەکەن و هەڵیدەگرن بۆ قاڵ کردن.

«نت.» تم، بەستوو. تێبــ. - وەکوو دوکتۆر معین دەڵێ «تم: معین، فەرهەنگ ج1، ل ـ 531» له لەهجەی تەفریشی دا «بەستووله» دەڵێن.

«تب.، بنت.،» «ئەدی ئەگەر...، ئەگەر ئەگەرهاتوو...، ئەی که.... هات ووا....، تێبــ.ینی: 1» ئەم وشەیه هاوتای زۆره که هەر یەکەیان هێندێک دەنگیان «هێندێکیان له ناوەڕاست و هەموویان له دوایی» لێ زیاد کراوه، دەنگەکانی دوایی بە لای منەوه «زەمیر» ن، له ڕابردوودا «بەشکم» دەگەڵ بەشکوو بە پێی زەمیرەکەی دوایی مانای جیاواز بووه، بەڵام بەرەبەره ئەو فەرق و جیاوازییه لەناو چووه و هەموو وشەکان یەک مانایان بۆ ماوەتەوه. 2- تەلەففوزی ئەم وشانە ش گۆڕانی بەسەردا هاتووه بەلای منەوه له ڕابردوودا «بە، شکم = بەشکی من» گوتراوە و له قورسایی تەلەففوز خراوەته سەردەنگی «ش» بەڵام ئیێستا ئەم وشەکه... ج» وەکوو نیشانم داوه کەرتی «شک.» لەم وشەیەدا هەر «شک» ی عارەبییه، بە ڵام من خۆشم لەم «شک» ە به شکم. *بەشقم. بەشکم. بەشکێکم. بەشکێکو، بەشکوو، بەشکم. بەشکی.

«نت.» پرووشە بەفرێکه له ئاخر و ئۆخری زستانا و پاش ئەوەی تە شقی زەوی دەشکێ، لە هەورێکی ئەستووری چڵکن دەبارێ و پاش ئەوه گەلێ شوێنی پێدەشتان بەفریان لێ دەچێتەوە و دەبنە ڕەشانگ.

«نت.»، جوورێک بەفره، کلووی ورده، له حاڵەتی نێوان بەفر و تەرزه دایه. تێبــ.ینی:کەرتی «ژیل» لەم وشەدا یه، به لای منەوه هەر «ژیله» ی بن لەهجەی «لوڕی» یه که به مانای تەرزەی ورد هاتووه «تم: لوڕی»، ل-77» بەفرەڵووکه.

«نت.» تم: بەفرە ژیلکه.

«نت.»، «سن.» پارچه گۆشتێکی بچووکه له زارکی شەرمی ئافرەتا. * «مک.» بەله. میتکه.. نیوەرووکه. «سیم.» کک.» قیتکه. «جف.» نێوەر. «بک.» چووچەله.

نت.» 1- تم: بەچە /1و 2. 2- جوجەڵەی باڵنده و بچووکی هێندێ گیانداران.:: بەچکه چۆلەکه، بەچکه سەگ، بەچکه گورگ.* بێچوو.