تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 22
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
برووسک
«بک. مک.» ١- ڕووناکایێکی
زۆر
گورج
و
خێرا
که
لەکاتی
هەور
و
هەڵا
و باراندا له
ئاسمان
پەیدادەبێ.* «
قد
»
بریسوو
،
بریسک
«
سن
.، کعر.»
چەخماخه
، بروسکه. ٢- «مج.»
خێرا
،
گورج
. ٣- «مج.» ئازارێکی کتوپڕکه
خێرا
له شوێنێکی
لەشی
ئینسان
«زیاتر له سێنەبەندی
پشت
،
سەر
، کەلەکه»
پەیدا
دەبێ
و
لە
شوێنێکی
تر
دەبڕێتەوه و
لەش
له نێوانی
ئەم
دوو
جێگایەدا
هەست
به
ئێش
وژان
دەکا
. تێبــ.-
زانستی
تازه
دەری
خستوه
که
هەوران
کارەبا
«ئەلکتریسیته»
یان
تێدایه، هێندێکیان کارەبای دسارد «نێگاتیف -
سالب
» و هێندێکیان ئی
گەرم
«پۆزێتیف-موجب»
جا
هەر
وەکوو
تێلی
سارد
و
گەرم
کارەبا
ئەگەر
وێک
کەون
- پڕیشکیان
لێ
دەبێتەوه و ڕووناکایێکی
خێرا
-
دە
بیندرێ و «قرچه
قرچ
» ێکیشمان
گوێ
لێ
دەبێ
، هەورەکانیش وەختێ
وێک
دەکەون «
برووسک
»
یان
لێ
پەیدا
دەبێ
،
چونکوو
کارەبای
ناو
هەوران
یێگجار
زۆر
بەهێزتره
لەو
کارەبایەی
که
له
ماڵان
کەڵکی
لێ
و
رد
ەگرین - ڤۆڵتی کارەبای
ماڵان
زۆر
زۆر
٢٢٠ ڤۆڵتە و ئی
هەوران
سەت
هەزاران
ڤۆڵت -
بۆیه
پڕێشکێکیان گەورەتره و له
باتی
قرچه قرچێکی
بچووکی
وێک
کەوتنی
دوو
تە
لی
کارەبا
گوێمان
لەو
گرمه
زل
وبەسامەی
هەوران
«هەوره تریشقه
دەبێ
.
هێندی
جاران
هەورێکی کارەبای
گەرمی
تێدایه د ەگەڵ کارەبای
ساردی
«
زەوی
»
لێک
دەدەن،
ئە
و کاتەیه
که
برووسکه
له جێگایەک
دەدا
و
هەرچی
بەری
کەوت
دەیسووتێنێ. هس.: «
فرە
نسی
» برویسک. ئیتالی
به
مانای «تونده
مجاز
» .
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
برووسکاندن
«
مست
.، لا. ١-
پەیدا
بوونی
«
برووسک
/١» له ئاسمان::
هەروا
دەبرووسکێنێ و ناشبارێ*
برووسکەدان
. ٢-
پەیدا
بوونی
«
برووسک
/٣» له شوێنێکی
لەشی
ئادەمیزاددا :: له دوێنێوه
پشتی
دەستی
کردووه
به
برووسکاندن
. «سن»
برووسکانن
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەدڵەو نووسان
مست. لا.» 1- تم:
به
گیان
کەوتن
. 2-
پەسەند
بوون
و
قبووڵ
کردنی کارێ
یا
شتێ
یا
مەسەلە
یەک
و کەسێک
لەبەر
چاوی یەکێکی تر.:
ئەم
هەرا
و هوریایەی
به
دڵەوه نەدەنووسا.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئوقیانووسیە
«نا.»، «کئێر.» یەکێکە
لە
پێنج
بەشەکانی
دنیا
لە
قاڕەی «ئوستوڕالیا» و
لە
چەند
کۆمەڵە
دوورگەیەک پێکهاتووە،
کە
لە
ئوقیانووسی ئارامدا
پەرش
و بڵاون.
هەشت
میلیۆن و ۹۷۰هەزار کیلۆمەتری چوارگۆشەیە و ۱۹ میلیۆن نفووسی
هەیە
«۱۹٦۹»، تمـ: «لاڕووس_۱۴۴۴».
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئێسک و پڕووسک
[[ئێسک + و + (عت.) + پڕووسک ؟]]
(نت.) ١- پاشماوەی مردووی
نێژراو
کە
ڕزیبێ و مشتێ ئێسقانی نیوەڕزیوی مابێتەوە.
ئەوە
تۆ
دەڵەی
چی
بە
خوا
ئێسک
و پڕووسکیشی نەماوە. ٢-
هەموو
ئەو
ئێسقانەی
پاش
خواردنی
گۆشتی
مریشک
و باڵندەی
تر
دەمێنێتەوە.
ئەگەر
مریشکتان نەخواردووە
ئەی
ئەم
ئێسک
و پڕووسکانی
چن
؟
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەمەندووسکانە
[[ئەمەندووسکە+ئانە]]
(بنت.) تم:
ئەمەندووکانە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەمەندووسکە
[[ئەمەند+ ئووسکە=ئووچکە]]
(بنت.) تم:
ئەمەندووچکە
. تێبــ.- دەنگی (چ)ی
ئووچکە
لەسەر
زمانان
بۆتە
(س).
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەوەندووسکە
[[ئەوەند+ ئووسکە]]
(بنت.)، (مک.) تم:
ئەمەندووچکە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
برووسکانەوه
[[برووسك/1+2-ئان/4+2-ئهوه/2]]
«مست. لا.» تم: بریسکانەوه.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
برووسکه
[[ بروسك/1+5-ئه/1]]
«نت.» ١- تم: برووسک/١. ٢- «نت.» تێلگڕاف. «کعر.» برقیە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
برووسکه لێدان
[]برووسكه/2+لێ «پیبف» +دان]]
«مست. مت.»
به
تلێگراف مەبەستێ
به
کەسێ
ڕاگەیاندن.:: برووسکەیان
بۆ
لێدا
بوو
که
دایکی نەخۆشە بەپەله ڕۆی.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
برووسکیان
«مست. لا.»، «سن.» تم: بریسکانەوه.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
برووسکەدان
[[ برووسكه/1 + دان «فع.» ]]
تم: برووسکاندن/1::هەر
برووسکه
دەدا
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بلووسک
«نا.»، «
سیه
.» تم: 1بسته /1.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بووسه
[[؟]]
«نا.» شوێنێکی نەدیوه،
خۆی
لێ
حەشار
دەدەن
تا
نەبیندرێن
بۆ
هەر
مەبەستێک
بێ
. تێبــ.ینی: ئەمەیان زیاتر
بۆ
نیازی
خراپ
«
شەڕ
،
دزی
،...» و
ئەو
جۆره کارانەیه له حاڵێکدا «سپیه»، «حەشارگه» و «
بنه
»
که
هەر
بۆ
خۆ
تێدا شاردنەوه،
تەنیا
بۆ
ڕاو
دەگوترێن.*
کەمین
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بووسەدانانەوه
[[1-بووسه= دانانهوه]]
مست. مت.»
خۆ
شاردنەوەی
کەسێ
یاکەسانێ له شوێنێکی
نەدیو
به
نیازی
دەگیرخستن و پەلاماردانی
دوژمن
«لەشەڕا»
یا
ڕێبوار
و
کاروانی
«بەنیازی
ڕووت
کردن
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بڕووسکێک
[[ بڕ + «-ئۆچكه» + «-ئێك» ]]
«بنت.»
ئەنداز
ەیە کی
کەم
،
هێندێک
. تێبــ.-
دە
نگی «چ» ی باشبەندی «ئوچکه» لێرەدا
بۆته
«مس.» و لەهەندێ
وشە
ی تریشا دەبیندرێ،
لە
وانە
یه
پێش
ئەوە
ی ببێته «س» بووبێته «ز» *
بڕووکێک
، بڕێک،
بڕێ
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەربووسه
[[1- بهر/4+بووسه]]
«نت.»، «
مک
.،
ها
.» ئامرازێکه «
بۆسه
» ی پێ له
نیر
تووند
دەکرێ
نایەڵێ بجووڵێ و جێگای «
سەرەمژان
» یش
لەناو
بۆسەدا تەحدید
دەکا
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
خۆ له بووسەدان
مست. لا.)
خۆشاردنەوە
لە
شوێنێکی
نەدیو
بە
نیازی
خراپ
. *
کەمین
کردن
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئوقیانووس
[[=لاتینی: ئۆسێئانووس]]
«نا.» دەریای
زۆر
گەورە
و
پان
و
بەرین
. تێبــ.ینی: آ»
لە
دنیادا
پێنج
ئوقیانووس
هەن: ۱- ئوقیانووسی
گەورە
«کەبیر،
هادی
،
ساکن
،
ئارام
» ۲- ئوقیانووسی
ئەتڵەس
«موحیتی
ئەتڵەسی
، ئاتڵانتیک» ۳- ئوقیانووسی
هیند
. ۴- ئوقیانووسی
سەهۆڵ
بەندی
باکوور
. ۵- ئوقیانووسی
سەهۆڵ
بەندی
جنووب. ب»
ئوقیانووس
و دەریاکانی
تر
،
تێکڕا
لە
دە
بەش
حەوت
بەشی
ڕووی
زەوییان داپۆشیوە. ج»
ئەم
وشەیە
لە
لاتینیڕا چۆتە
ناو
زمانی یۆنانی و
بۆتە
«ئۆکێئانۆس»،
ئەو
جار
عەڕەب
وەریانگرتووە و کردوویانە
بە
«
ئوقیانووس
»
وە
بەم
شێوە
عەڕەبییەی هاتۆتە
ناو
زمانی
فارسی
و
کوردی
و زمانانی ترەوە. ٭بەحری
موحیت
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەفسووس
[[پهـ: ئەپەسۆس]]
«نا.»
داخ
و
حەسرەت
،
حەیف
. «
سەد
هەزار
ئەفسووس
بۆ
ئەهلی بیلادی
مە
ئەدەب
» «
قەت
نەبوو
فەرقی بکەن،
کێ
زەڕگەرە،
کێ
کوورەتاب» «
ئەدەب
»
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەفسووس خواردن
«مستـ. لا.»
ئاخ
هەڵکێشان
و
خەم
و
خەفەت
خواردن
بۆ
شتێک
کە
لە
دەست
چووبێ، با کەسێکی مردبێ
یا
بۆ
ڕووداوێکی
ناخۆش
.
1
2