«نت.»، «مک.، سیه.» بێنی سووتانی هەندێ شت کە لە گیانداران دەکەونەوە- ئەوەی لە زانستی کیمیاییدا پێی دەڵێن: مووادی عووزوی- وەکوو: خووری، موو، ئێسک، شاخی گاوگۆڵ و... *(سن.، سیە.) بۆپڕووز. (با.) بێهن زوویرهە. (جن.) بۆکز.

«نتـ.» بەردێکی زەردی مەیلەو ڕەشه، وەک وردە شووشەی بوتڵی شکاو دەچێ، لە تیرەی ئەو بەردانەیە کە لە ئەنجامی ئاگرپژێنی هەندێ کێو پەیدا بوون، زۆر سەخت و ڕەقە و وەک تیغیش دەبڕێ، ئادەمیزادی دەوری بەرد چەک و هەندێ شتی تری «سەر نێزه، کیڕد، سەرە رمب و دەمەداس...» لەم بەردە کە لە گەلێ شوێنی کوردستان دەست دەکەوێ، دروست کردووە.

«نا.»، «سیمـ.» ڕووکێشی زێڕ یا زێو کە بە سەر خشڵ و ئەوجۆرە شتانە کێشرابێ، تا وەکوو ئاڵتوون و زێو دیاری بکا. □ «ئاسنگەرم بۆ بێنن بە مشتەرییە، بۆم دروس بکا ڕەکێفی ئاڵدووز، دانە لغاوی مروارییە.» «تحفە: جـ ٢، ڵ ــ ١٦٥». * ئاوە ژێڕ، ئاوە زێو.

(ست.)، (هل.) دەغلێکی پیش بارانی پەڵە چاندرابی. تێبــ.- کەرتی سێیەمی ئەم وشەیە بە لای منەوە (وەرز)ە کە یەکێک لە مەعناکانی بە زمانی پەهلەوی (چاندن)ە (تم: فرە، پفا-٤٥٤) و هەر وشەی (وەرز)ی ئێستایی خۆمانە کە بە مانای (حول)ی عەڕەبی بەکاردێت.

«نا.»، «مک.» دارێکی خۆڕسکه له جەنگەڵان گەڵای وە گەڵای «دارتوو» دەچێ و لقوپۆپی تێکچڕژاوه، کاتێ گەڵای هەبێ وەکوو تۆپەڵێ بەسەر دارەکەوه دیار دەکا. قۆزاخەیێک دەگرێ پڕه له مێشووله. له لێرەوارەکانی کوردستان هەیه * «کعر..» بەوز.دار مێشووله «سن..» دار تۆفانه.

«نت.» «سن.، سیه.» تم:بۆکڕووز.

«نا» «سیم» تم: بۆز.