تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 9
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئاسپایی
«سـ.» تمـ:
ئەسپایی
.
بە
ئاسپایی: «بنتـ.» تمـ:
بە
ئەسپایی
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیسپات بوون
[[عا.: ئیسپات + کو: بوون]، [عا. کو.]]
(مست. لا.)
ڕوون
بوونەوەی ئیددیعایەک
بە
دەلیل
و
بەڵگە
. بۆمان ئیسپات
بوو
کە
قەرزدارە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئیسپات کردن
[[عا. کو.]]
(مست. مت.) دەرخستنی
ڕاستی
ئیددیعایەک.
دە
فەرمووو بزانین چۆنمان
بۆ
ئیسپات دەکەی.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەسپاب
[[=عا.: اسباب «سبب» ]]
«نا.» ۱- تمـ: ئامراز/١. «جۆشێک بدەن
وەکوو
هەنگ
،
تەگبیر
بکەن
بە
بێ
درەنگ
» «ئەسپابی
شەڕ
پەیاکەن،
تۆپ
و
تفەنگ
و
هاوان
» «حاجی: گمـ- ۵۲» ۲- مایەی
جێ
بە
جێ
بوون
و
نەبوون
یا
ڕوودانی
کار
و بەسەرهاتێک: ئەسپابی
ئەم
تێشکانە
دەبێ
چی
بێ
؟. ئەسپابی زیزبوونەکەی تێنەگەییشتین. ٭سەبەب،
عیللەت
،
هۆ
. ۳- تمـ:
ئەساسییە
. ۴- «مکـ.»
هەموو
ئەو
کاڵایەی
لە
دووکانێکدا دادەنرێ
بۆ
فرۆتن
. *خرت و
پرت
. ۵- «مجـ.» «مکـ.» ئامرازی
پیاوەتی
ئادەمیزاد
. ٭ئامراز، «سنـ.»
ئەسپاو
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەسپاردن
[[پهـ: ئەپەسپارتەن]]
«مستـ. متـ.» ۱- کارێک حەواڵەی کەسێک
کردن
بۆ
جێ
بە
جێ
کردنی. «قوربانت
بم
چاو
ئەستێرە
» «خزمەتێکمان پێ بسپێرە» «فۆلکلور» ۲-
تەسلیم
کردنی شتێک
بە
کەسێک،
کە
بە
ئەمانەت
هەڵی
بگرێ و ئاگای
لێ
بێ
. «
بە
خودام
ئەسپاردن
»، «
تۆ
دەڕۆی
ئێمە
بە
کێ
دەسپێری». ۳-
تەمێ
کردنی کەسێک
بۆ
کردن
یا
نەکردنی کارێک.:
بە
دەرکەوانەکەی ئەسپاردبوو ڕاگیرمان
نەکا
، ئەسپاردوویە
هەر
کەس
بچێ
بڵێن
لە
ماڵ
نییە
. «... ئەسپاردی
لە
پێشخانە
،
یەک
دوو
بەڕەیان ڕاخست...» «قزڵجی: پێکەنین_۱۴۱». ۴- «مجـ.» شاردنەوەی مردوو:
بە
خاکێمان ئەسپارد. ٭
تەسلیم
کردن
. هس.:
ئەسپاردن
/۲. ٭
سپاردن
«
بۆ
هەر
چوار
ماناکە». ڕائەسپاردن_ [ڕا «پێبفـ.» +
ئەسپاردن
]، «مستـ. متـ.» ۱- ناردنی
پەیام
یا
خەبەرێ،
بە
کەسێکدا
بۆ
یەکێکی تر: با خدردا
ڕای
ئەسپاردبوو سەرێکی
لێ
بدەین.
بە
دەمیش تۆفیقمان ڕائەسپاردووە، ڕادەسپێرین
بە
مام
کوێخا
بڵێن
. ۲- داوای
جێ
بە
جێ
کردنی کارێک
لە
کەسێک: پیرۆتمان ڕائەسپارد
لە
شار
غەزەتەمان
بۆ
بێنێ. ٭
ڕاسپاردن
. تێبــ.ینی: کەرتی یەکەمی
ئەسپاردن
«
ئە
»
زۆر
شل
و شەوێقە
هەندێ
جار
لە
قسە
کردنا دەردەکەوێ و
هەندێ
جاریش
ون
دەبێ
و شێوەیێکی
تری
مەسدەرەکە «
سپاردن
،
ڕاسپاردن
»
پەیدا
دەکا
،
بەڵام
ئەسڵ
هەر
«
ئەسپاردن
» ە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەسپاردە
«نمفـ. سمفـ.»
هەر
شتێکی
بە
کەسێک درابێ
بە
ئەمانەت.: ئەسپاردەی
خوا
بن ٭ئەسپەردە،
ئەسپێراو
،
سپاردە
، سپێراو، سپێریاگ.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەسپاو
[[نا.]]
«سنـ.» تمـ:
ئەسپاب
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەسپایی
[[ئەسپا+ئی]]
«حمسـ.»
بێ
هەست
و
خوست
،
بێ
تەقە
و
ڕەقە
،
لەسەر
خۆ
،
بێ
دەنگ
. تێبــ.ینی: آ»
ئەم
وشەیە
هەمیشە
«
بە
» ی
لە
پێشەوە
دێت
و
بە
تەنیایی
مانای
نایە
. ب» ئەسپا
لە
«
ئاوێستا
»
دا
دوو
کەرتی: «ئە=ئامرازی
نەفی
» و «سپا» پێکهاتووە، «سپا»
بە
تەیایی یەعنی:
خۆشی
،
بەختەوەری
،
لێ
زیاد
کردن
، بردنە
پێش
،
فڕێدان
،
تووڕدان
لە
گەلێ
شوێنی «
ئاوێستا
»
دا
دەکار
کراوە
و
لە
بەندی
۹ی
هاتی
۴۵ی «یەسنە»
دا
، سپا و ئەسپا
بە
مانای
بەختەوەری
و چارەڕەشی
پێکەوە
هاتوون
و «ئەسپا»
بە
مانای
ئێش
و
ژان
هاتووە «تمـ:
پد
. یگد- ١٩٦». بەئەسپایی_ «بنتـ.»
بە
بێ
دەنگ
،
بە
لەسەر
خۆیی...:
بە
ئەسپایی
دەرگاکە پێوەدە با منداڵەکە وەخەبەر نەیێ،
بە
ئەسپایی
بە
گوێیدا چرپاند،
بە
ئەسپایی
هاتە
ژوور
. «
بۆ
سەر
ئەم
خاکە
پێ
بە
ئەسپایی
» «
دانێ
، چاوەکەم، چاوی یارێ
بوو
» «سەلام: خەییام- ۸» ٭
ئاسپایی
،
بە
ئاسپایی
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
به ئەسپایی
بنت.» تم:
ئەسپایی
.