تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



ئاسپایی
«سـ.» تمـ: ئەسپایی. بە ئاسپایی: «بنتـ.» تمـ: بە ئەسپایی.
ئیسپات بوون
[[عا.: ئیسپات + کو: بوون]، [عا. کو.]]
(مست. لا.) ڕوون بوونەوەی ئیددیعایەک بە دەلیل و بەڵگە. بۆمان ئیسپات بوو کە قەرزدارە.
ئیسپات کردن
[[عا. کو.]]
(مست. مت.) دەرخستنی ڕاستی ئیددیعایەک. دە فەرمووو بزانین چۆنمان بۆ ئیسپات دەکەی.
ئەسپاب
[[=عا.: اسباب «سبب» ]]
«نا.» ۱- تمـ: ئامراز/١. «جۆشێک بدەن وەکوو هەنگ، تەگبیر بکەن بە بێ درەنگ» «ئەسپابی شەڕ پەیاکەن، تۆپ و تفەنگ و هاوان» «حاجی: گمـ- ۵۲» ۲- مایەی جێ بە جێ بوون و نەبوون یا ڕوودانی کار و بەسەرهاتێک: ئەسپابی ئەم تێشکانە دەبێ چی بێ؟. ئەسپابی زیزبوونەکەی تێنەگەییشتین. ٭سەبەب، عیللەت، هۆ. ۳- تمـ: ئەساسییە. ۴- «مکـ.» هەموو ئەو کاڵایەی لە دووکانێکدا دادەنرێ بۆ فرۆتن. *خرت و پرت. ۵- «مجـ.» «مکـ.» ئامرازی پیاوەتی ئادەمیزاد. ٭ئامراز، «سنـ.» ئەسپاو.
ئەسپاردن
[[پهـ: ئەپەسپارتەن]]
«مستـ. متـ.» ۱- کارێک حەواڵەی کەسێک کردن بۆ جێ بە جێ کردنی. «قوربانت بم چاو ئەستێرە» «خزمەتێکمان پێ بسپێرە» «فۆلکلور» ۲- تەسلیم کردنی شتێک بە کەسێک، کە بە ئەمانەت هەڵی بگرێ و ئاگای لێ بێ. «بە خودام ئەسپاردن»، «تۆ دەڕۆی ئێمە بە کێ دەسپێری». ۳- تەمێ کردنی کەسێک بۆ کردن یا نەکردنی کارێک.: بە دەرکەوانەکەی ئەسپاردبوو ڕاگیرمان نەکا، ئەسپاردوویە هەر کەس بچێ بڵێن لە ماڵ نییە. «... ئەسپاردی لە پێشخانە، یەک دوو بەڕەیان ڕاخست...» «قزڵجی: پێکەنین_۱۴۱». ۴- «مجـ.» شاردنەوەی مردوو: بە خاکێمان ئەسپارد. ٭تەسلیم کردن. هس.: ئەسپاردن/۲. ٭سپاردن «بۆ هەر چوار ماناکە». ڕائەسپاردن_ [ڕا «پێبفـ.» +ئەسپاردن]، «مستـ. متـ.» ۱- ناردنی پەیام یا خەبەرێ، بە کەسێکدا بۆ یەکێکی تر: با خدردا ڕای ئەسپاردبوو سەرێکی لێ بدەین. بە دەمیش تۆفیقمان ڕائەسپاردووە، ڕادەسپێرین بە مام کوێخا بڵێن. ۲- داوای جێ بە جێ کردنی کارێک لە کەسێک: پیرۆتمان ڕائەسپارد لە شار غەزەتەمان بۆ بێنێ. ٭ڕاسپاردن. تێبــ.ینی: کەرتی یەکەمی ئەسپاردن «ئە» زۆر شل و شەوێقە هەندێ جار لە قسە کردنا دەردەکەوێ و هەندێ جاریش ون دەبێ و شێوەیێکی تری مەسدەرەکە «سپاردن، ڕاسپاردن» پەیدا دەکا، بەڵام ئەسڵ هەر «ئەسپاردن» ە.
ئەسپاردە
«نمفـ. سمفـ.» هەر شتێکی بە کەسێک درابێ بە ئەمانەت.: ئەسپاردەی خوا بن ٭ئەسپەردە، ئەسپێراو، سپاردە، سپێراو، سپێریاگ.
ئەسپاو
[[نا.]]
«سنـ.» تمـ: ئەسپاب.
ئەسپایی
[[ئەسپا+ئی]]
«حمسـ.» بێ هەست و خوست، بێ تەقە و ڕەقە، لەسەر خۆ، بێ دەنگ. تێبــ.ینی: آ» ئەم وشەیە هەمیشە «بە» ی لە پێشەوە دێت و بە تەنیایی مانای نایە. ب» ئەسپا لە «ئاوێستا» دا دوو کەرتی: «ئە=ئامرازی نەفی» و «سپا» پێکهاتووە، «سپا» بە تەیایی یەعنی: خۆشی، بەختەوەری، لێ زیاد کردن، بردنە پێش، فڕێدان، تووڕدان لە گەلێ شوێنی «ئاوێستا» دا دەکار کراوە و لە بەندی ۹ی هاتی ۴۵ی «یەسنە» دا، سپا و ئەسپا بە مانای بەختەوەری و چارەڕەشی پێکەوە هاتوون و «ئەسپا» بە مانای ئێش و ژان هاتووە «تمـ: پد. یگد- ١٩٦». بەئەسپایی_ «بنتـ.» بە بێ دەنگ، بە لەسەر خۆیی...: بە ئەسپایی دەرگاکە پێوەدە با منداڵەکە وەخەبەر نەیێ، بە ئەسپایی بە گوێیدا چرپاند، بە ئەسپایی هاتە ژوور. «بۆ سەر ئەم خاکە پێ بە ئەسپایی» «دانێ، چاوەکەم، چاوی یارێ بوو» «سەلام: خەییام- ۸» ٭ئاسپایی، بە ئاسپایی.
به ئەسپایی
بنت.» تم: ئەسپایی.