تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان



ئیستینکاف کردن
[[عا.: ئیستینکاف + کو: کردن]]
(مست. لا.) ١- بە عەیب زانینی کارێ. ٢- سەرکێشی کردن، نەکردنی کارێک. هەر ئیستینکاف دەکا قسەشی دەگەڵ بکا، کەوایە ئیستینکاف دەکەی؟
ئیستیکان
[[ لە رووسی: ستەکان]]
(نا.) دەفرێکی بچووکە لە شووشە دروست دەکرێ و چای پێ دەخورێتەوە.. * (کعر.) پیاڵە.
ئەموستیلە
[[ئەموست+ ئیلە]]
(نت.) تم: ئەنگوستیلە ((هەناسەی! دەوای دلەی پڕ خەمە)) (( بە ئەموستیلە! ناوی خاتەمە)) (پیرەمێرد-١٧٣).
ئەنگوستیلە
[[ئەنگوست+ئیلە]]
(نت.) ئاڵقەیەکی مەعدەنە (زیاتر: زێڕ یا زێو) نەقیمێکی بەردی بە نرخ (یاقووت، پیرۆزە، ئەڵماس...) یا هەر بەردێکی دیکەی تێدەگرن و بۆ جوانی دەکرێتە پەنجەوە. (( تا ببنە هەواڵی دیدەموستان)) (( ئەنگوستیلە دەرخران لە دەستان)) (هەژار: مەم و زین-٢٩) * ئەموستییلە، ئەنگوستەویلە، کلکەوانە.
ئەنگوستیلەی دروومان
(نت.)، (مک.) پارچە مەعدەنێکە لە شێوەی کڵاوی بەڕوو، بەڵام قووڵترە دیوی دەرەوەی کونج کونجە، لە کاتی دروومانا دەیکەنە سەری قامکەوە و پاڵی پێ بە دەرزییەوە دەنێن، نایەڵێ قامکیان دەرزیی تێڕابچێ. *قووچەکە.
بە ئیستیلاح
(کئێر.) گۆیا، هەروەک دەڵێن، وەکوو دەگوترێ. تێبــ.- زیاتر بۆ گاڵتە کردن بە قسەی کەسێ یا بە ڕاست نەزانینی بەکاردێت. بە ئیستیلاح تۆبەی کردووە ئیتر قومار ناکا.
بۆمبی دەستی
نت.»، «کئێر.» تم: نارنجۆک.
ئاتەشپەرستی
[ [ئاتەش + پەرست + ٢- ئی] ]
«حمسـ.» تمـ: ئاگرپەرستی.
ئاورپەرەستی
«حمسـ.» تمـ: ئاگرپەرەستی.
ئاگرپەرستی
«حمسـ.» ١- پەرستن، عیبادەت کردنی ئاگر و بە خودا زانینی. ٢- دینی زەڕدوشتی * ئاتەشپەرستی.
ئیمپڕیالیستی
[[ئیمپڕیالیست + ئی]]
(ست.) هەر کارێ یا شتێ پێوەندی بە ئیمپڕیالیزمەوە هەبێ. پیلانێکی ئیمپڕیالیستی لە کارایە.
باڵادەستی
(حمس.) دەستڕۆیشتوویی، دەسەڵاتداری، بەدەسەڵاتی.
بت پەرەستی
«حمس» ١- بە خۆدا زانینی «بت» وا عیبادەت بۆ کردنی.٢- «کن.». مل کەچ بوون بۆ کەسێکی هیچ لەد ەس نەهاتوو.
بوت پەرستی
«حمس.»، «کئێر.» تم:، بت پەر ستی.
بۆمبای دەستی
«نت.»، «کعر.» تم: نارنجک. بۆمبای هایدڕۆژن: بۆمبای هایدرۆجن- «نت.»، «کعر.» تم: بمب «بمب هیدرۆژنی»
بەدمەستی
«حمس.» ئەو کارانەی پیاوی بەدمەبەست دەیانکا.
بەردەستی
«حمس» 1- کارێکی کە سێ لەژێر چاو دێری کەسێکی دیکەدا دە یکا.:: تۆ بەردەستی بکە با زوو تەواو بێ. 2- مل کەچ بوونی کەسێک یا کۆمەڵێک خەڵک یا مللەتێک بۆ کەسێ یا کۆمەڵ و میللەتێکی دیکه:: ئیتر جووتیاری کورد له بەردەستی ڕزگاری بووه. *ژێر دەستەیی. «سن.» بەردەستی.
بەرهەڵستی
«حمس» ئەنجامی کارێکی «بەرهەڵست» دەیکا، پێشگرتن بە جێ بەجێ بوون و ڕاپەراندنی کار و کێشه و مەسەلەیەک.
بەڕاستی
«بنت.» تم: له واقیعدا، واقعا، حقیقیا:: بەڕاستی دنیایەکی سەیره ! تێبــ. - ئەم وشەیه ئەگەر بە شێوەی پرسیار بگوترێ بۆ ئەوەیه ئەو قسەی بیستراوه جەخت بکرێتەوه:: جا هەر بەڕاستی سەرتان شکاند ؟ * بەڕاست؟