تۆڕی زاراوەپارێزیی وشەدان
سەرجەم فەرهەنگەکان
فەرهەنگەکانی کوردی - کوردی
برادۆست (ئینگلیزی-کوردی)
برادۆست (کوردی - ئینگلیزی)
برادۆست (کوردی - عەرەبی)
برادۆست (کوردی - کوردی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - ئینگلیزی)
زاراوەکانی کۆڕ (کوردی - عارەبی)
سەلاحەدین
فەرهەنگۆکی کتێبی ئابووری سامولسن و نوردهاوس
فەرهەنگی خاڵ
فەرهەنگی زانستی سیاسی (ئینگلیزی- کوردی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - ئینگلیزی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - فارسی)
فەرهەنگی زانستی سیاسی (کوردی - کوردی)
فەرهەنگی کوردستان
قاموس کردي الحدیث
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
مەردۆخ کوردی - عارەبی
مەردۆخ کوردی - فارسی
مەردۆخ کوردی - کوردی
نالی
هەنبانە بۆرینە (کوردی - فارسی)
هەنبانە بۆرینە (کوردی - کوردی)
گۆڤەند و زنار
X
وشە
پوخت
پێشگر
ناوگر
پاشگر
سەروا
دەرئەنجام: 13
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
باسترمە
[[تۆ.]]
(نا.)، (کعر.)
گۆشتی
کوڵاوی پوختەکراو،
کە
بەهارات
و
داو
و دەرمانی دیکەی
تێکەڵ
کرابێ و
لەناو
ڕیخۆڵەدا ئاخندرا بێتەوە،
لە
کاتی
پێویستا
دە
ڕۆنا سووڕی دەکەنەوە و
هێلکە
ی بەسەردا دەکەن،
بە
ساردی
و برژاویش دەخورێ. *(کێیر) کاڵباس. تێبــ. -
ئەم
وشەیە تورکییە و مانای ئاخنراوە و پەستێوراو
دەدا
. هاوتاکەشی
لە
(کێیر)
لە
زمانی ڕووسی وەرگیراوە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئوسترە
«نا.»، «هلـ.» ۱- چەقۆی سەرتاش۲- «تتـ.»
ئەو
تیغە
بچکۆلانەی دەخرێنە مەکێنەی تراشەوە. تێبــ.ینی:
بە
لای
منەوە
ئەم
وشەیە
لە
مەسدەری «
ئەستڕین
،
سڕین
» داتاشراوە. ٭گوێزان. «
کئیر
»
تیغ
«
بۆ
مانای
دووەم
».
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئێسترسوار
(ست. نت.) ١- کەسێکی
سواری
ئێستر
بێ
. ٢- (کعر.) جەندەرمەی
دەوری
عوسمانی. تێبــ.-
لەبەر
ئەوەی
وڵاغیان
ئێستر
بوو
لە
کوردستان
دەسووڕانەوە،
ئەم
ناوەیان
بە
سەردا
بڕاوە.
ئەم
ناوەیان
بە
سەردا
بڕاوە. *قاترسوار.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئێستری ماچە
(نت.) ئێستری
مێ
. ئێستری
ماچە
ئاووس
نابێ
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئێستری نێرەکی
(نت.) ئێستری
نێر
.
ئەرێ
ئێسترێکی
نێرەکی
باشتان پێ
شک
نایە
بۆ
فرۆشتن
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئێسترە باڵانی
[[ئێستر + ئە + باڵانی ؟]]
(نت.) ئێسترێکە
بە
پێچەوانەی ئێستری
ئاسایی
،
ئەسپ
لە
ماکەر
دەپەڕێ و ئەمەی
لێ
دەکەوێتەوە،
وەکوو
ئەسپ
دەحیلێنێ و
لە
ئێستری
دی
بچووکترە.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئێسترە گاییلکە
[[ئێستر + ئە + گا + ئیلکە]]
(نت.) جۆرە ئێسترێکی بچووکە،
وەکوو
دەڵێن
لە
جووت
بوونی
(
گا
) و (
ماکەر
)
پەیدا
دەبێ
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئەستری
[[ستـ: ئەسترە]]
«نا.»، «بکـ.» وەچێکی
ڕەقی
کورتی
نووک
تیژە
کە
هەندێ
گیا
و
گۆڵ
«
گوێنی
،
وشترخۆرە
و...»
دەری
دەکەن. ٭دڕک،
دڕوو
،
ستری
. هس.:
ئوسترە
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بە ختی بەستراوه
کن.»
به
کچێک دەگوترێ
خوازبێنی
کەری
نەبێ
. «دەچمه
سەر
سوڵتانی، چلدانەی دەگرمەوه، بەختی
خۆم
و
چاو
جوانێ،
به
تاقی
دەکەمەوه» «فولکلۆر» تێبــ.ینی:
ئەم
وشەیه له (ئاوێستا)دا
به
شێوەی
ناوی
مەفعوول «
بەخته
»
بە
مانای «بەشدراو.
بڕیار
دراو
» هاتووه و له زمانی سانسکریتیدا
بە
شکڵ
(پهەکعا)
بە
مانای شتێکی
بەخشراو
له
هەندێ
شوێنی ئاوێستاشدا شکڵی «بەغه،
به
غا» ی
به
مانای «
بەش
» وەرگرتووه. «تم:
په
:
په
.، یگد،، ج 2، ل-115، و
معین
،
بورهان
، ج1، ل-239» 2- «مج.»
پەنا
، داڵداده، تێبــ.ینی:
یە
کێک
که
بیەوێ کەسێکی
دی
له کارێک
یا
له ڕووداوێکدا
کۆمەگی
پێ
بکا
.
یا
بەلایەکی
لێ
وەدەر
خا
.
پەنا
دەباته
بەر
بە
ختی
ئەو
کەسه. «بەختت بم.»، «
خۆم
خسته
بەختی
تۆ
و
تۆش
کەیفی خۆته» ڕستەیێکن
که
لەو
جووره کاتانەدا دەگووترێن،
جار
و باریش
پەنا
دەبرێته
بەر
بەختی کەسێکی
تر
لەلای کابرای
مەبەست
خۆشەویست
بێ
. «
خۆم
خسته
بەختی
بابت
» ئەمه
هەمووی
لەوەڕا
دێت
که
ئینسان
«
بەخت
» ی
وەکوو
هێزێکی
ئاگادار
،
بۆ
خۆی
داناوه
که
دەتوانێ
هەموو
شتێکی
بە
سەر
بێنێ،
جا
بۆ
ئەوەی
«
بەخت
» ی
خۆی
له
خۆی
نەتۆرێنێ
لەسەر
خۆی
بە
پێویست
دەزانێ
ئەگەر
یەکێک
خۆی
خسته
بە
ختییەوه،
دەبێ
ئیشەکەی
هەرچی
که
بێت
هەوڵ
بدا
بۆی
جێ
به
جێ
بکات.*
ئیقباڵ
،
تاڵع
،
تاڵه
چاره،
شانس
،
نسیب
،
نگین
. «بک.»
سعوود
..
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەستران
«مست. لا. فج.»، «شێوەیێکی
تری
مەسدەری لازمی «
بەستن
» ه:: دەمت بەسترابوو
قسەت
نەکرد وادیاره
ئە
م کوڕه بەستراوه
بۆیه
هەر
نابێ
بە
زاوا
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەسترانەوه
[[ بهستران + 2-ـ ئهوه /2]]
«مست. لا.» 1-
گرێ
دارانی گیاندارێک
بە
شوێنێکەوه::
ئە
سپەکه
به
کۆڵەکەی هەیوانەوه بەستراوەتەوه. 2-
بۆڕ
خواردن
له مجادلەی
زانستی
و... و.....
دا
.
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
بەستراو
«نمف:
بەستران
»
سەرچاوە:
قامووسی زمانی كوردی - زەبیحی
ئێستر
[[پە: ئەستەر]]
(نا.) گیاندارێکی
بە
کاری
چوارپەل
قایمە
،
لە
جووت
بوونی
نێرە
کەر
و
مایین
پەیدا
دەبێ
،
لە
شاخ
و ڕێگەی سەختا
لە
وڵاغی
دیکە
چاتر
بڕ
دەکا
،
لە
کوردستان
بۆ
سواری
و باربەری کەڵکی
لێ
وەردەگیرێ. *
هێستر
،
قاتر
، (بک.) قانیر.