«مست. مت.» هەڵگرتنی سفره و نان و خوان لەبەردەمی خەڵکی ماڵ و... پاش ئەوەی تێردەخۆن:: ئافرەت وە ره به زیادی که. تێبــ.ینی: ئەم مەسدەره لەوەڕا پەیدا بووه که به پێی ڕێ و شوێنی ئیسلامەتی دەبێ پاش نان خواردن سوپاسی بکرێ، له کورده واریدا به ڕستەی: «خوایه زۆر شوکر لێت بەزیادبێ» یا ڕستەی لەم بابەته ئەنجام دەدرێت.

«مست.لا.» «سن.» تم: بەزین/١.

«مست. لا.»، 1- له مەیدان دەرچوون، شکان بەرامبەر دوژمن. کۆڵدان، واز هێنان:: کەڵەبابی سیروان بەزی. خەباتکاری به ڕاستی به لێدان و گرتن نابەزێ. لەشکری خاوەن بیر و باوەڕ بە زینی بۆ نییه. 2- «بک.» جووڵان، خێرا ڕۆیشتن:: ببەزه «خێراکه» گورج به، خۆش بڕۆ، تێبــ.ینی: ئەم مەسدەری «ڤازیتەن» ی پە هلەوی کەوتۆتەوه که ئەویش له «ڤەز» ی ئاوێستایی گووراوه و له لەهجەی باکووریدا ماناکانی هەر و کوو پەهلەوی و ئاوێستایی «تم: فره، پڤا، ل-461» ماوەتەوه. بەڵام له لەهجەی ناوەندیدا ئەسڵی مەسدەرەکه مانایەکی تری وەرگرتووه - ئەگەرچی ئەو مانا تازانەشی به جۆرێک له جۆران هەوێنێکی مانای کۆنه کانی تێدایه -و تەنیا هەندێ وشەی که لێی داتاشراوه، وەکوو هەڵبەزینەوه، بازدان و....و...» مانای کۆنی ڕیشەکەیان پاراستووه.* «سن.» به زیان.

گیاندار یا ئادەمیزادێکی له مەیدان ڕایکردبێ، کەسێکی له شەڕا «هەر جۆره شەڕێک بێ» شکابێ، کەسێکی وازی له خەبات هێنابێ، ئەوەی کۆڵی داوه.

«مست. لا.» 1- هاتنه خوار له سەر پشتی ئەسپ و هەموو هۆیەکانی لەم بابەته:: سوارەکان هەر دوو سێ یەکیان له بەر ماڵێک دابەزین. له ئۆتۆمبیلەکه دابەزن. 2- هاتنه خوار له شوێنێکی بەرزترەوه «نسبیا» بۆ جێگایەک:: ئێستا بۆیان دانەبەزی گێزەر بەربای عومریان بکەی. 3- کەم بوونەوەی پلەی گەرما و سەرما و...:: گەرما زۆر دابەزیوه، زستان وا خەریکه تەواو دە بێ نابینی سەرما چەند دابەزیوه.

«کن.» زۆر بە پەلەیه، ئۆقرە ناگرێ. تێبــ.ینی: بە کەسێک دەگوترێ که له شوێنێک بێ و پەله بکا بۆ ڕۆیشتن.

«مست. لا.» خۆ هەڵاویشتن به تەکانەوه، له ژێر ڕا بۆ سەرەوه:: هێنده هەڵ مەبەزه. ئەوە چیته هەر هەڵدەبەزی. تێبــ.ینی: ئەم مەسدەره زیاتر له حاڵەتی «نەفی» دا. بەکاردێت و بۆ حاڵەتی «ئیجاب» هەڵبەزهەڵبەزکردن یا هەڵبەزینەوەمان هەیە.

(نا) ١-(کک) بەشتێکەوە خەریک بوون یا خۆ خەریک کردن و خۆ خافڵاندن *گاڵتە، گەپ گەمە، کایە، وازی، یاری. ٢-(کئیر.) قومار. تێبــ. - بە م مانایە لە فارسی ڕا هاتۆتە ناو کوردی * (کعر)، یاری. بازی بازی، بە ڕیشی باباش بازی؟ - (کن.) بەڕدێنی (بابا) یاری ناکرێ، تۆ ناتوانی فێڵ لەمن بکەی. تێبــ. - (بابا)ی عەیار لە چیرۆکی ئەسکەندەرنامەدا، پیاوێکی زۆرزانی و فێڵبازە و کۆسەیە، چەند داوە موو نەبێ بەچەنەگەیەوە نیە بۆیە یاری پێ ناکرێ.

«حمسـ.» هەڵدانی فیشەکەشێتە و تەقەمەنی ڕەنگاوڕەنگ و جۆربەجۆر لە جێژن و ئاهەنگاندا، بۆ کەیف و خۆشی □ «ئاتەشبازی بە کونگی خاڵی ناکرێ».

«حمسـ.» خەبات کردن لە پێناو سەربەستیدا، لایەنی ئازادی گرتن.

«حمسـ.» چێشت لێنان، کارێکی ئاشپەز دەیکا.

«حمسـ.»، «سیمـ.» تمـ: ئاتەشبازی.

«حمسـ.» ١- تێک ئاڵاوی و تێک ئاڵقاوی «بۆ: موو، بەن، دەزوو...» ٢- توڕەیی و تۆسنی، توندە میجازی، ڕق هەڵستاوی «بۆ ئادەمیزاد». ٣- پشێوی و شێواوی «کارو....» ٤- «هەکاری» تیفووس، ڕەشەگرانەتی «تمـ: ژابا. ل ــ ١٩» !؟.

(س.)،(کعر.) کەسێکی لە فرسەت بگەڕێ و چۆنی بۆی هەڵسووڕێ ئامانجی خۆی وەدی بێنێ. کەسێکی مەبەستی هەر جێبەجێ بوونی کاری خۆی بێ بە هەر وەسیلەیەک بێ. * ئۆپۆڕتۆنیست. هەل پەرست، هەڵمەتەکاسە.

(حمس.) ١- بەکارهێنانی سیحر و جادوو. ٢-خەڵەتان و لە خشتەبردنی خەڵک بە قسەی لووس. *ئەفسوونسازی،ئەفسوونگەری.

(حمس.) تم: ئەفسوونبازی. ((خوسرەو ڕەزاشەن بە ئەفسوونسازی)) ((بەدەس شاپوور بدەرۆم بازی)) (خانا-٣٢٩)

(نت.) ئەو ڕێگایەی هەموو ڕۆژێ (بێری) بۆ مەڕدۆشین پییدا دەڕۆن. ((بازی بێریان دوورەدێیە + بێری دێن شیر مەشکیان پێیە)) (فۆلکلۆر).

(نت.)، (باز)ێک بووە کە بە پێی چیرۆکە کۆنەکانی کوردەواری بۆ دیاری کردن و هەڵبژاردنی حاکم، میر یا پاتشا هەڵیان داوە و لەسەر هەر کەسێ نیشتبێتەوە کردوویانە بە گەورە و حوکمدار. *بازی یەقین.

(نت.)، (سن.) تم: بادەوە.

(نت.)، (سن.،) تم: بازووبەند.

(نت.)، (مک.) تم: بازی دەوڵەت. ((سبحەینێ کە ڕۆژ کراوە، مەجلیسی تاقیقی گیراوە، بازی یەقینیان هێناوە، هەردووک چاوی بەستراوە، هەڵیان ئاوێت ڕاوەستاوە، لە هەوای لەنگەر بەستراوە، سەربەرەژێر هات گەراوە، ئیکلامی فەرخی کێشاوە)) (تحفە، ب٢، ل- ١٤٢/١٤١).

«نا.»، «کعر.» 1- تم: بۆرژوا. 2-تم: بۆرژوازی. تێبــ.- ئەم وشەیه له زمانی ئینگلیسی ڕا و به ڕێگای زمانی کوردی له کوردستانی عێڕاق و دەگەڵ بورژوا و بۆرژوازی یەکن و جیاوازیان له دەنگی «ژ- ج» دایه که بەرامبەرەکەیان به خەتی لاتینی «G» یه و فرەنسی به «ژ» و ئینگلیسی به «ج» ی دەخوێننەوه.

«نا.»، «کئێر» چینی سەرمایەدارکه له قۆناغی سەرمایەداریدا دەسەڵاتی دەوڵەت و و هەموو ئامرازەکانی دروست کردنی «وسائل الانتاج» به دەستەوەیه. *«کعر.» بۆرجوازی/2.

1- بەرازێکی ڕقی هەڵستابێ و هەرچی بێته پێشی پەلاماری بدا. 2- «کن.» ئادەمیزادی ڕق ئەستوور هەر پیش بخواتەوه.:: تەماشای هەر دەڵێی بەرازی غەزریوه.

«نت.»، «سیم.»، «سن.» گۆشته زوونێکی له ناوچاوی ئادەمیزاد پەیدا دەبێ.

«حمس.» ئەنجامی کاری ئەو کەسەی حەز له لووسکه دەکات.* هەتیو بازی.